برگزیده سرمقاله​های روزنامه​های امروز

خراسان: اقدامی که باید زودتر انجام می شد

«اقدامی که باید زودتر انجام می شد»عنوان یادداشت روز روزنامه خراسان جواد نوائیان رودسری است که در آن می​خوانید؛وزارت اطلاعات، در هفته جاری، دفاتر شبکه های ماهواره ای تفرقه افکن را در ایران تعطیل کرد. اقدامی لازم و شایسته تقدیر که شاید کمی با تأخیر انجام شد. پس از تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید در مورد ضرورت حفظ وحدت اسلامی و حفظ حرمت مقدسات سایر مذاهب اسلامی و نهی از هر عمل و سخنی که باعث تفرقه و برانگیختن اختلاف میان مسلمانان شود، بهتر بود دستگاه امنیتی کشور خیلی زودتر برای مهار فعالیت این رسانه ها وارد عمل می شد. واقعیت آن است که رشد قارچ گونه شبکه های ماهواره ای با رویکرد تفرقه افکنانه، در سال های اخیر، باعث بروز وقایع دردناکی در جهان اسلام شده است. نتیجه فعالیت این شبکه های افراطی، فارغ از دیدگاه های به ظاهر متناقض شان، ترویج نگاه افراطی با رویکرد تکفیری و تبلیغ کینه ورزی در میان مسلمانان بوده است.

این افراط و کینه ورزی مجال فعالیت و سوء استفاده بیشتر به جریان هایی را داده است که پا از جدال های لفظی ضد وحدت فراتر گذاشته و دست خود را به خون هزاران انسان بی گناه آغشته کرده اند. آن چه امروز در بخش هایی از عراق و سوریه شاهد آن هستیم، نتیجه دامن زدن به تفرقه و دشمنی میان پیروان مذاهب اسلامی، توسط شبکه های ماهواره ای یاد شده و جریان های همسو با آن هاست. پرسش اساسی این است که چه کسی از این اختلاف سود می برد؟ این که جریان های افراطی به ظاهر شیعه، اهل سنت را تکفیر کنند و جریان های افراطی به ظاهر اهل سنت به تکفیر شیعیان بپردازند، چه فایده ای برای جهان اسلام خواهد داشت؟

بی اعتمادی و بدبینی میان مسلمانان، آب را به آسیاب چه کسی خواهد ریخت؟ در شرایطی که صهیونیست ها زنان و کودکان بی دفاع نوار غزه را آماج وحشیانه ترین حملات نظامی قرار داده و تروریست های خونریز داعش، جان، مال و ناموس مسلمانان را تهدید می کنند، بدون تردید، تفرقه افکنی میان مذاهب اسلامی و بزرگ جلوه دادن برخی اختلافات عقیدتی برای برانگیختن آتش دشمنی میان برادران مسلمان، خیانتی آشکار و غیرقابل بخشش است و کسانی که با تبلیغات خود جنایت های ددمنشانه گروه های تکفیری را توجیه می کنند از یک طرف و کسانی که با نادیده گرفتن فتواهای وحدت آفرین بزرگانی همچون مقام معظم رهبری و آیت ا... العظمی سیستانی بر آتش اختلاف می دمند و بر طبل دشمنی می کوبند از طرف دیگر، باید پاسخگوی خون هزاران انسان مظلومی باشند که در نتیجه دیدگاه های تفرقه افکنانه ای که در این شبکه ها تبلیغ می شود، به شهادت رسیده اند، هتاکی، فحاشی و مسخره کردن اعتقادات مذاهب اسلامی و تحریک احساسات مذهبی، تنها زمینه را برای کشتار و خونریزی بیشتر فراهم خواهد کرد.

توجه به این مسائل، ضرورت مقابله قوی و جدی با چنین شبکه هایی را آشکار می کند. مقابله ای که باید با فعالیت های گسترده فرهنگی، تبلیغ همزیستی مسالمت آمیز و برادرانه پیروان همه مذاهب اسلامی توأم شود. اقدام موثر و به جای وزارت اطلاعات در تعطیلی دفاتر شبکه های ماهواره ای تفرقه افکن، افزون بر ایجاد محدودیت برای فعالیت های مخرب گروه های افراطی، اراده جدی نظام جمهوری اسلامی برای تحقق راهبرد بنیادین و ضروری وحدت را، بیش از گذشته آشکار می کند.

کیهان:محاسباتی که به هم ریخت

«محاسباتی که به هم ریخت»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم جعفر بلوری است که در آن می​خوانید؛
1- سی و یک روز از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به غزه می گذرد. در این مدت، نزدیک به 2000 نفر از مردم این باریکه شهید و 10 هزار نفر نیز مجروح شده اند. اکثر قربانیان غیرنظامی و حدود 410 نفر از شهدا کودک هستند. سن برخی از این کودکان در هنگام شهادت به یک روز هم نمی رسید!

صهیونیست ها در این مدت تقریبا هیچ نقطه ای از این باریکه 12 در 40 کیلومتری را بدون حمله نگذاشته اند. مدارس، بیمارستان ها، خانه های مسکونی، مساجد، کارخانه ها و حتی چاه های فاضلاب و ... همه جزو اهداف حملات اسرائیلی ها هستند. به نوشته راشاتودی ساکنان غزه دیگر جایی برای پناه گرفتن ندارند.

به رغم شرم آور بودن عملکرد سازمان ملل در مواجهه با نسل کشی غزه، خانم ناوی پیلای، نماینده ارشد این سازمان در امور حقوق بشر-احتمالا به خاطر حس مادرانه و طبیعی که در هر زنی وجود دارد - چند روز پیش نتوانست احساسات خود را درباره جنایات اسرائیل پنهان کند. وی پس از مشاهده آنچه بر سر مردم مظلوم غزه آمده گفت به عمر خود تا این حد نقض حقوق بشر ندیده است. بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز بدون کوچکترین اشاره ای به جنایات بی سابقه صورت گرفته در غزه، از حماس خواست، سرباز اسرائیلی را که حین جنگ – و به گفته وی در ساعات آتش بس- به اسارت گرفته آزاد کند آن هم«فوری»!
صهیونیست ها با خیالی آسوده از بابت واکنش های سازمان ملل، حقوق بشر، مجامع بین المللی و... در این جنگ، از یک سو از هر نوع سلاحی- ممنوعه و غیرممنوعه - به طور گسترده استفاده کردند و به گفته نتانیاهو، تمام تلاش خود را برای رسیدن به اهداف خود در غزه به کار گرفتند و از سوی دیگر در توجیه این جنایات، مهملات و اظهارات مضحکی بر زبان راندند از جمله اینکه گفتند: «حماس از کودکان به عنوان سپر انسانی استفاده می کند، حماس از مساجد، مدارس و بیمارستان ها به سمت اسرائیل موشک شلیک می کند، حمله به اشتباه صورت گرفت و...» که در این باره نیز گفتنی هایی هست:

الف- یکی از مناطقی که در جنگ جاری حداقل دو بار از سوی رژیم صهیونیستی موشک باران شد، مدارس سازمان ملل در این باریکه بود. به گفته سخنگوی سازمان ملل این سازمان 50 بار با ارتش «اسرائیل» تماس گرفته و مختصات جغرافیایی این مدارس را به ارتش اسرائیل داده بود. فقط 33 تماس برای مدرسه ای که در رفح به عنوان پناهگاه استفاده می شد و 17 بار هم برای مدرسه دیگر سازمان ملل که آن هم پناهگاهی شده بود برای غیر نظامیان و کودکان فلسطینی. آژانس آنروا (سازمان امداد و کاریابی سازمان ملل) نیز اعلام کرده بارها مختصات این مدارس را برای جلوگیری از هدف قرار گرفتن به ارتش اسرائیل داده بود! اما اسرائیلی ها به هر دوی این مدارس حمله کردند و شمار زیادی از کودکان و دانش آموزانی را که در آن پناه گرفته بودند به خاک و خون کشیدند.

ب- رژیم صهیونیستی وقتی در سال 2009 طی 22 روز جنایت در غزه 1400 فلسطینی از جمله 300 کودک، 115 زن و 85 مرد بالای 50 سال را به شهادت رساند، قاضی «ریچارد گلدستون»، به عنوان رئیس کمیته حقیقت یاب سازمان ملل مامور بررسی این جنایات شد. وی پس از پایان تحقیقات خود نتیجه گرفت اسرائیل در غزه مرتکب جنایات جنگی شده و به «عمد» مدارس، مساجد، کارخانه ها، چاه های آب، فاضلاب ها، خانه های مردم و به طور کلی زیرساخت های این باریکه را هدف حملات خود قرار داده است.

وی یکم اکتبر همان سال حین مصاحبه با یک مجله صهیونیستی- آمریکایی با نام «تیکن» وقتی با این جملات مواجه شد که «علت این فجایع و بالا بودن تلفات غیر نظامیان، سوءاستفاده فلسطینی ها از مساجد و بیمارستان ها و کودکان است» گفت: «محاصره غزه» به تنهایی مصداق بارز جنایت جنگی است و آنچه وی از نزدیک دیده، نشان می دهد بسیاری از اهداف غیر نظامی در غزه به عمد هدف قرار گرفته اند. گلدستون گفت: «وقتی صحبت از تخریب زیرساخت ها شده است، آنها (صهیونیست ها) واقعا نتوانسته اند پاسخ دهند و این مسئله یکی از بخش های گزارش ما را تشکیل داده است. هیچ یک از مسئولین اسرائیلی حتی یک کلمه از تخریب اموال، نابودی زمین های کشاورزی با بولدوزر، بمب گذاری در چاه های آب، بمب گذاری در چاه های فاضلاب که نشت آن بخش عظیمی از یک منطقه را فرا گرفت، به زبان نیاورده اند. برای این اقدامات چه توجیهی می توان آورد. وقتی آنها با ورود به شهر، اقدام به کشتار مستقیم غیرنظامیان می کنند، همانجا هم اختلاف بزرگ را مطرح می کنند. من تصورم این است، تمام آنچه می توانستم انجام دهم، رجوع به 36 حادثه ای است که در گزارشم آورده ام. وقتی خبرها را بررسی کردیم متوجه شدیم که اسرائیل تقریبا در تمام این 36 مورد، واکنشی نامناسب داشته است.»

زندگی ریچارد گلدستون و دخترش پس از انتشار این گزارش دچار تغییراتی شد. وی می گوید بارها از سوی عده ای تهدید به مرگ شده است.

2- امروز موعد آتش بس 72 ساعته بین حماس و رژیم صهیونیستی به پایان می رسد. رژیم صهیونیستی برخلاف دفعات قبل این بار نتوانست میزان تلفات و خسارات وارد شده به خود را به طور کامل سانسور کند. به لطف وجود برخی شبکه های اجتماعی و زحمات مقاومت، گوشه ای از آمارهای مربوط به این خسارات و تلفات منتشر شده است. منابع فلسطینی می گویند در این جنگ موفق شده اند دست کم 200 نظامی صهیونیستی را به هلاکت برسانند. منابع رسمی صهیونیستی اما می گویند 64 نظامی آنها کشته شده است. در هر دو صورت، این میزان تلفات، بی سابقه عنوان شده و این در حالی است که هنوز از شمار تلفات شهرک نشینان صهیونیستی خبری منتشر نشده است. با توجه به اظهارات صریح ارتش اسرائیل درباره کارایی نداشتن گنبد آهنین، می توان آمار اعلام شده از مقاومت را به واقعیت نزدیکتر دانست. ارتش اسرائیل سه شنبه شب گفت گنبد آهنین از 3245 موشک مقاومت توانست فقط 558 موشک را هدف قرار دهد.

ممکن است جنگ از امروز مجددا آغاز شود، شاید هم طرفین روی آتش بسی طولانی تر و حتی دائم به توافق برسند. با توجه به تلاش های گسترده و بی سابقه کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی برای توافق بر سر آتش بس، احتمال وقوع حالت دوم بیشتر است. اما به هر حال، چه این آتش بس برقرار شود چه نشود، اسرائیلی ها این بار واقعا ضربه سنگین و شکست سختی را متحمل شده اند. صهیونیست ها پیش از این هرگاه دلشان می خواست به غزه حمله می کردند؛ چرا که خود را شروع کننده و پایان دهنده این جنگ می دانستند. بهانه تراشی برای آغاز جنگ نیز همیشه کار ساده ای بود: ربوده شدن یک سرباز یا کشته شدن یک نظامی اسرائیلی به دست فلسطینی ها!

صهیونیست ها تا پیش از این، با خود چنین محاسبه می کردند که، به غزه حمله می کنیم، زیرساخت ها را نابود می کنیم، هزینه های سنگین انسانی و مادی به مقاومت وارد می کنیم، تونل های آنها را هم تخریب می کنیم و در نهایت به کمک کشورهایی مثل آمریکا و مصر و... آتش بسی برقرار کرده و پس از مدتی دوباره روز از نو و روزی از نو.

حماس اما این بار، باید این محاسبات را به هم می ریخت. یعنی برای نخستین بار به صهیونیست ها نشان می داد که آغاز کننده جنگ لزوما پایان دهنده آن نیست. راز دست و پا زدن های غرب و صهیونیست ها برای رسیدن به یک آتش بس دائم را نیز در همین جا باید جست وجو کرد. حماس این بار آتش بس تحمیلی را نپذیرفت. رفع محاصره غزه تنها یکی از شروط حماس برای پذیرش آتش بس است و این یعنی یک دستاورد بزرگ برای فلسطین.

البته این به هم ریختگی محاسبات دلیل مهم دیگری هم دارد که باید بیرون از غزه یعنی در جمهوری اسلامی ایران به جست و جوی آن پرداخت. موضع گیری اخیر رهبر معظم انقلاب و تاکید ایشان به مسلح شدن فلسطینیان ساکن کرانه باختری، برای صهیونیست ها آنقدر ترسناک هست که برای آتش بس چنین تقلا کنند. رهبران آمریکا، انگلیس و فرانسه روزی نبوده و نیست که بر لزوم آتش بس فوری تاکید نکنند. این تاکیدها نه برای جلوگیری از قتل عام مردم بی گناه فلسطین که برای خارج کردن اسرائیل، این غده سرطانی از مهلکه است.

جمهوری اسلامی:تحلیل سیاسی هفته

«تحلیل سیاسی هفته»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوذی اسلامی است که در ان می​خوانید؛مسلمانان جهان پس از یکماه روزه داری و حضور در ماه ضیافت الهی، رمضان امسال را درحالی پشت سر گذاشتند که جوی خون در غزه جاری بود و زنان و کودکان فلسطینی روزهای تفتیده رمضان را زیر باران گلوله و آتش جنایتکاران صهیونیست به سر بردند.

هر چند رمضان امسال روزهای غمباری برای مسلمانان بود ولی به امید آنکه معنویت کسب شده در آن و پیروزی بزرگ سیاسی و نظامی مقاومت و ایستادگی پیروزمندانه ملت مظلوم فلسطین در قبال تجاوز وحشیانه ارتش تا بن دندان مسلح صهیونیستی که از حمایت های همه جانبه و بیدریغ رژیم های غربی و عربی و همچنین نهادهای بین المللی برخوردار بود، اندکی از این داغ سنگین را از دل امت اسلامی کاسته باشد و برکات حاصل از ماه رمضان امسال و وحدت ملتهای مسلمان حول محور حمایت از مظلومین فلسطین، امت اسلامی بتواند زنجیره توطئه شیطان صفتان صهیونیست و مجموعه طراحی های اتاق جنگ استکبار علیه جهان اسلام را درهم بشکند.

در این هفته در عرصه مسائل داخلی، دقیقاً با گذشت یکسال از استقرار دولت یازدهم، طبعاً زمان برای ارزیابی عملکرد دولت تدبیر و امید فراهم شده است. قطعاً نخستین دستاورد ملموس این دولت و پیروزی دکتر حسن روحانی در انتخابات، ایجاد امید به آینده و بوجود آمدن آرامش در میان مردم برای رسیدن به نقطه ثبات و تعادل در جامعه است. واقعیت اینست که ملت ایران در هشت سال گذشته از جولان افکار افراطی، خشن، فاقد منطق به شدت متنفر بود و با آرای خود در پای صندوق های رأی مسیر دولت آینده را ترسیم کرد.

از این رو دولت یازدهم برای تأمین این خواسته مردم، حرکت در چارچوب قانون و اخلاق را در پیش گرفت و با برخوردهای منطقی و واقعگرایانه با مسائل، به سمت خارج کردن آمارها از نقطه منفی به سوی معیارهای مثبت حرکت کرد.
دولت امید و تدبیر برخلاف دولت گذشته که تعامل با مردم را به گونه ای یکطرفه و آمرانه تعریف می کرد، تعامل متکی بر حقوق متقابل را پیشه کرده و حرکت در مسیر تحقق خواسته های بحق مردم و برآوردن انتظاراتی که مردم از یک دولت با طراز جمهوری اسلامی دارند، را آغاز کرد.

رفتارها و گفتارهای شخص رئیس جمهور و اعضای دولت یازدهم چه در مقام سخن با مردم ایران و چه در مواجهه با جهانیان، عامل مهم دیگری بود که توانست اعتماد را به جامعه برگردانده و شأن مردم ایران را در عرصه های بین المللی به رخ دیگران بکشد.

تلاش مدیرانه و مدبرانه برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم که برآیند فشار تحریم های خارجی از یکسو و بی کفایتی مدیران گذشته از سوی دیگر بود، هر چند به نقطه قابل قبولی نرسیده ولی برای مردم دلگرم کننده است و فضای کسب و کار را در آینده مثبت ترسیم می کند.

بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران داخلی و خارجی نیز معتقدند سیاست خارجی دولت آقای روحانی توانسته با برنامه ریزی و حرکت گام به گام، جایگاه بین المللی ایران را ارتقاء داده و تصویر مناسبی از کشورمان را به جامعه جهانی عرضه کند. در چند سال اخیر کشورمان زیر بار محدودیت ها و تحریم های بسیار سنگینی قرار داشت که در نوع خود کم سابقه بود وقدرت مانور را از دستگاه دیپلماسی سلب کرده بود ولی در همین یکسال اخیر و در جریان روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، با باز تعریف نقش و جایگاه ایران در منطقه و جهان، استفاده از ظرفیت های دستگاه دیپلماسی و امکان چانه زنی بین المللی به نحو بارزی ارتقاء یافت و جایگاه کشورمان در عرصه مناسبات بین المللی قابل قبول گشت.

در این هفته همچنین رئیس جمهور و برخی اعضای دولت از دیروز در ششمین سفر استانی وارد چهارمحال و بختیاری شدند و از برخی طرحهای استانی بازدید کردند و در جمع گروههای مختلف مردم حضور یافتند. هدف از این سفر دو روزه، آشنایی با مسائل استان و ارائه راه حل برای تحقق وعده های دولت گذشته می باشد که مردم همچنان چشم به راه تحقق آنها هستند.

از جمله رویدادهای هفته جاری باید به برگزاری اجلاس چهارجانبه وزرای خارجه ایران، عمان، ترکمنستان و ازبکستان برای نهایی کردن توافقنامه کریدور استراتژیک آسیای مرکزی به خلیج فارس اشاره کرد. گام اولیه این همکاری استراتژیک در سال 89 در قالب امضای تفاهمنامه اولیه برداشته شد ولی اکنون مقامات هر چهار کشور بر لزوم تسهیل هرچه بیشتر تجارت و ترانزیت بین طرفهای منطقه ای از طریق ایران وسرمایه گذاری مشترک جهت توسعه امکانات به توافق رسیده اند که می تواند گام مهمی در مسیر ارتقای روابط تجاری میان کشورهای آسیای مرکزی و خلیج فارس باشد.

در موضوعات خارجی، این هفته نیز تحولات فلسطین اشغالی و حوادث غزه مهمترین رخداد خبری بود و در این زمینه، شکست رژیم صهیونیستی در دستیابی به اهدافش در غزه، نقطه عطف یورش یک ماهه صهیونیست ها به غزه محسوب می شود.

ارتش رژیم صهیونیستی روز سه شنبه، پس از 28 روز تهاجم وحشیانه علیه مردم بی دفاع غزه، مجبور شد از این منطقه عقب نشینی کند، اقدامی که محافل مطبوعاتی و احزاب سیاسی رژیم صهیونیستی از آن به عنوان "فرار از غزه" یاد کردند و سران رژیم صهیونیستی نیز هر کدام، دیگری را به عنوان مسئول این شکست، مورد شماتت و سرزنش قرار دادند.

روز گذشته، جنبش حماس و جهاد اسلامی پیروزی نیروهای مقاومت و ملت فلسطین را در برابر صهیونیست های متجاوز رسماً اعلام کردند، سخنگوی حماس در این باره گفت که رژیم صهیونیستی صد درصد در غزه شکست خورد و مقاومت همچنان قدرتمند باقی ماند و می تواند کارهای زیادی انجام دهد. گردان های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس نیز به عبارت روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونوت اشاره کرد که نوشت "ارتش اسرائیل شبانه فرار کرد".

رژیم صهیونیستی در طول یورش یک ماهه خود به غزه، نزدیک به 2 هزار فلسطینی را قتل عام کرد که عمده آنها غیرنظامی بودند و از نظر نظامی، این کشتار نه تنها امتیازی برای رژیم صهیونیستی محسوب نمی شود بلکه باعث بی آبروتر شدن آن در سطح جهان شد و ماهیت ددمنشانه این رژیم را بیش از پیش برای مردم دنیا آشکار کرد به گونه ای که حتی در کشورهایی که به طور سنتی حامی رژیم صهیونیستی محسوب می شوند تظاهرات متعدد و گسترده ای در تقبیح تل آویو برگزار شد و مردم، انزجار خود را از این رژیم ابراز کردند.

در مقابل، نیروهای مقاومت ضربات سنگینی به اهداف سیاسی، نظامی و اقتصادی صهیونیست ها وارد کرد. صهیونیست ها به کشته شدن 64 سرباز خود اعتراف کردند، امری که بی سابقه می باشد و در گذشته چنین مواردی نبوده است. این یک پیروزی بزرگ نظامی برای رزمندگان مقاومت محسوب می شود. از سوی دیگر خون زنان و کودکان بی گناه فلسطینی در غزه نهال آرمان آزادی فلسطین را آبیاری کرد و بر حقانیت فلسطینی ها درنزد ملت های جهان تاکید گذاشت و آزادی فلسطین را چندین گام اساسی به پیش برد.

این هفته در عراق شاهد افزایش تفاهم میان گروههای سیاسی بودیم که نتیجه آن، تعیین رئیس جمهور بود. پس از غائله داعش در عراق، بسیاری از طرفهای خارجی که منافع خود را در ایجاد تفرقه بین گروه های سیاسی و فرق مذهبی عراق می بینند تلاش شدیدی کردند تا از شکل گیری مجلس و آغاز به کار آن جلوگیری کنند ولی با اتفاقات اخیر، یعنی تشکیل جلسه مجلس جدید، انتخاب رئیس مجلس و سپس انتخاب رئیس جمهور و به موازات آن، ضربات سنگین ارتش عراق به گروههای تروریستی، این توطئه عملاً خنثی شده و عراق در مسیر ثبات قرار گرفته است.
اکنون مهمترین موضوع، تعیین نخست وزیر و معاون رئیس جمهور است. قرار است تا دو روز آینده، بزرگترین فراکسیون مجلس که بیشترین کرسی ها را در اختیار دارد نامزد خود را برای نخست وزیری معرفی کند. محور بحث ها و جدل های سیاسی در طول ماه های اخیر بر روی تعیین نخست وزیر متمرکز بوده است. شماری از گروه های سیاسی عراق اصرار دارند که نوری مالکی به عنوان نخست وزیر جدید معرفی نشود، امری که با مخالفت صریح مالکی مواجه شده است. نوری مالکی روز گذشته بار دیگر تاکید کرد که این حق گروه وابسته به وی است که نخست وزیر را معرفی کند و این در قانون اساسی تصریح شده است.

این هفته، جنگ در شرق اوکراین همچنان ادامه یافت و شماری دیگر در جریان این درگیری ها کشته شدند. گفته می شود درگیری های اخیر در شرق اوکراین میان ارتش این کشور و جدایی طلبان، 1500 کشته داشته است. وزیر دفاع اوکراین این هفته مدعی شد که ارتش پیروزی های جدید در شرق اوکراین کسب کرده و تا پیروزی قطعی فاصله چندانی ندارد. این درحالی است که جدایی طلبان اعلام کرده اند چند شهر مهم را همچنان در کنترل خود دارند. جدایی طلبان همچنین یک هواپیمای جنگی دیگر اوکراین را در هفته جاری ساقط کردند. آنچه که از گزارش های منتشر شده بر می آید درگیری های خونینی در این منطقه در جریان است و نقطه پایانی برای این درگیری ها مشاهده نمی شود.

رسالت:غمزه ی غزه

«غمزه ی غزه»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم محمدکاظم انبارلویی است که در آن می​خوانید؛غمزه در لغت به معنای یک بار به چشم و ابرو اشاره کردن، شکفتن گل و نیز روشنایی ستاره به وقت طلوع صبح است.30 روز مقاومت دلیرانه در غزه در قاب چشم جهانیان موجب شده است امروز غزه مانند روشنایی ستاره در طلوع صبح پیروزی بدرخشد و گل مقاومت از هر زمان شکوفاتر و زیباتر در منظر جهانیان ظاهر شود.30 روز حماسه آفرینی های مردم فلسطین تمام شد و آنها با غرور و افتخار، پیروزی خود را که نمادی از پیروزی خون بر شمشیر است، جشن می گیرند. صهیونیستها در جنگ چهارم با ملت فلسطین شکست خفت باری خوردند. آنها قبلا ضرب شست مقاومت را در جنگ33 روزه، 22 روزه و هشت روزه تجربه کرده و امیدوار بودند در جنگ چهارم حداقل یک پیروزی نسبی به دست آورند که نه تنها به اهداف خود نرسیدند بلکه در آستانه یک شکست قطعی قرار گرفتند.

صهیونیستها امیدوار بودند در این نبرد به اهداف زیر برسند:

1- تخریب تونل ها و آسیب به زیرساخت راهبرد دفاعی مقاومت، یکی از اهداف مهم صهیونیست ها بود. آنها با ورود و اشغال بخشی از غزه، نتوانستند به جز چند متر پیشروی، کاری بکنند. اکنون زیرساخت دفاعی غزه همانند یک دژ پولادین و نفوذ ناپذیر شده و همچنان سالم مانده است.

2- از اهداف دیگر، ضربه زدن به سکوهای پرتاب موشک و توقف آسیبی بود که اشغالگران را 30 روز به پناهگاه ها فرستاده بود. در تمام طول 30 روز حتی یک لحظه نتوانستند جلوی موشک پرانی های مقاومت را بگیرند. گنبد آهنین همچون آب کش سوراخ بود.

3- دستیابی به ذخایر موشکی و از کارانداختن خط تولید سلاح در غزه، هدف دیگری بود که هرگز تحقق نیافت و اکنون خط تولید موشک و حجم ذخایر موشکی دست نخورده باقی است و تا مدت های مدیدی رزمندگان فلسطینی می توانند بدون گرفتن کمکی از خارج بجنگند.

4- ترور رهبران سیاسی و نظامی حماس و جهاد اسلامی و آسیب رساندن به سازمان نظامی مقاومت از دیگر اهداف صهیونیستها بود. توفیق صهیونیستها در این زمینه تقریبا صفر بود و نتوانستند به کادر و سازمان نظامی مقاومت آسیبی برسانند.

5- صهیونیستها فکر می کردند با اتحاد حماس و فتح، غزه غیر نظامی می شود و همانند کرانه باختری به سمت زندگی مسالمت آمیز می رود.

این هدف نه تنها تحقق پیدا نکرد بلکه انتفاضه رمضان شعله های خشم و نفرت خود را در کرانه باختری نشان داد و این منطقه امروز به سوی مسلح شدن و رویارویی مسلحانه با رژیم صهیونیستی حرکت می کند و بزودی استعداد خود را نشان خواهد داد. لذا صهیونیستها نه تنها در خلع سلاح غزه موفق نبودند بلکه اکنون جلوی مسلح شدن کرانه باختری را هم نمی توانند بگیرند.

6-صهیونیست ها فکر می کردند با افزایش حجم آتش، تخریب و ویرانی و کودک کشی، مقاومت را به تسلیم وادار خواهند کرد. اما این حجم آتش و شرارت جز نفرت جهانی برای رژیم صهیونیستی چیزی به ارمغان نیاورد. مردم جهان هر روز با مشاهده پیکر غرق به خون کودکان، زنان، پیران و مردم غیرنظامی بیشتر به ماهیت ضدحقوق بشری این رژیم پی بردند به طوری که حتی پایتخت های آمریکا و اروپا شاهد برگزاری تظاهرات علیه تبهکاری های نظامی و جنگی اسرائیل بود.

7- با نگاهی به تیترهای روزنامه های رژیم صهیونیستی به خوبی می توان گرد شکست و ناکامی، سردرگمی و شکاف در هیئت حاکمه رژیم صهیونیستی را مشاهده کرد. پذیرش آتش بس سه روزه در حقیقت اعلام فرار اسرائیل از مرزهای غزه و پذیرش عقب نشینی مفتضحانه و خفت بار بود.

این جمله رئیس جمهور رژیم صهیونیستی که ما در جنگ غزه وارد جهنم شدیم، تفسیر درستی از نتایج چهارمین جنگ مقاومت با رژیم اشغالگر قدس است. آنها با پذیرش شروط حماس در حقیقت اجازه فرار از این جهنم را پیدا کرده اند.

8- نتایج جنگ نشان داد رژیم صهیونیستی علی رغم برخی برآوردها که آنها مجهز به سیستم اطلاعات فوق پیشرفته هستند، از چند قدمی مرز خود با غزه کمترین اطلاعی نداشتند. افشای ضعف اطلاعاتی رژیم صهیونیستی و ناتوانی ارتش در نبرد زمینی باعث شد در نبرد هوایی، دریایی و توپخانه ای، جنایاتی در مناطق غیرنظامی غزه مرتکب شوند که در تاریخ کم نظیر است.

این جنایات به حدی بود که صدای شورای امنیت و دبیر کل سازمان ملل و حتی برخی نمایندگان پارلمان اروپا را در آورد. لذا رژیم صهیونیستی بعد از تحمل شکست سخت نظامی، در عرصه دیپلماسی، شکست سخت تری خورد.

9- اکنون از میان گرد و غبار ویرانی خانه ها، خیابان ها، مدارس، بوستان ها، مساجد و... با حدود دو هزار شهید و بیش از 10 هزار زخمی در غزه، مارش پیروزی خون بر شمشیر به گوش می رسد و خلق حماسه ای عظیم و سترگ در تاریخ رویارویی مسلمانان فلسطینی با صهیونیستها ثبت و به خوبی دیده می شود.

حماسه ای که سربازان اصلی و جانبازان آن، کودکان خردسال فلسطینی هستند. حماسه ای که حکایت از اراده پولادین مردان و زنانی دارد که مصداق آیه؛

"ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا تتنزل علیهم الملائکه الا تخافوا و لا تحزنوا و ابشروا بالجنه التی کنتم توعدون"

(در حقیقت کسانی که گفتند پروردگار ما خداست، سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان فرود می آیند {و می گویند}هان بیم مدارید و غمگین مباشید و به بهشتی که وعده یافته بودید شاد باشید)، (فصلت آیه 30) می باشند.

این پیروزی حکایت از مسلمانانی دارد که به مصداق آیه؛

"کم من فئه قلیله غلبت فئه کثیره باذن الله و الله مع الصابرین"

(بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اذن خدا پیروز شدند و خداوند با شکیبایان است) (بقره آیه 249) پرقدرت ترین ارتش منطقه را که نیم قرن ارتش های عربی را خوار و ذلیل کرده بود و بی رحم ترین دشمن مسلمانان جهان است، به زانو در آوردند. آنها به اذن الله در این جنگ وارد و به اذن الله هم خارج شدند. خداوند هم نوید پیروزی را به کسانی داد که اهل مقاومت، صبر و شکیبایی بودند.

قدس:جایگاه خبرنگاران کجاست؟

«جایگاه خبرنگاران کجاست؟»عنوان یادداشت روز روزنامه قدس به قلم سعید افشاران است که در آن می​خوانید؛خبرنگاری دیگر شغل عجیب و دست نیافتنی نیست. گذشت آن زمان که عده ای گمان می کردند لازمه خبرنگاری داشتن ابزاری همچون میکروفون ، ضبط صوت و دوربینی غول پیکر است.

امروزه با گسترش فناوریهای نوین ارتباطی دیگر هیچ چیز از چشم رسانه ها پنهان نمی ماند؛چون همیشه انسانی پیدا می شود که در لحظه وقوع حادثه دوربینش را روشن کرده باشد. این مقوله اگر چه تخصص در روزنامه نگاری را با چالش جدی مواجه کرده، اما هنوز در روزنامه نگاری دقت و تخصص حرف اول را می زند. اما گویا همچون بسیاری از موضوعات دیگر گاه اعتبار خبرنگاری نیز وابسته به تعادل و یا عدم تعادل در خط خمیده عرضه و تقاضاست.به این معنا که با افزایش تعداد سازمانهای ریز و درشت رسانه ای از یک سو و نبود سیستم جامع و مشخصی برای گزینش و تربیت خبرنگاران اعتبار این حرفه نیز دستخوش آسیب جدی شده است.اینگونه است که بسیاری حتی مدیران رسانه ها نیز خبرنگاری را از آن جنس مشاغلی می دانند که امکان ورود و فعالیت در آن ساده و دست یافتنی است و شاید از همین روست که برغم تاکید بر سخت و زیان آور بودن آن ، هیچگونه تلاشی برای ارتقای حقوق مادی آنها صورت نمی پذیرد. بیشتر اهالی قلم بر این مفهوم تاکید می کنند که خبرنگاری حرفه ای است که اگر آسان گرفته شود به زودی باید با آن خداحافظی کرد.

نهادها و سازمانهای غیر رسانه ای به حضور خبرنگارانی منفعل در ضیافت سازمانی و کنفرانس های خبری دلخوش کرده اند که تنها با ایفای نقش ضبط صوت راوی بخشی از تعهدات روابط عمومی های سازمان اند خبرنگارانی که می توان انگیزه های طرح پرسش بخشی از آنها را نیز با تحفه های ریز و درشت از میان برد.

ناشران، مالکان و یا سایر مدیران اجرایی بویژه مقامات اجرایی تبلیغات فروش می توانند از قدرت خود بر خبرنگاران برای تأثیر بر نحوه گزارش و انتشار خبرها استفاده کنند.در چنین بستری است که می توان اینگونه خبرنگاران را برای ارگانهای غیر رسانه ای فرصت و برای سازمانهای خبری و رسانه ای تهدیدی بالقوه دانست.خبرنگاران نیز ترجیح می دهند به جای غور در حوزه های پنهان اطلاعات به گام نهادن در سطح آشکار و نه عمق آن بپردازند.

سیاست روز:دلواپس های دل آرام

«دلواپس های دل آرام»عنوان سرمقاله روزنامه سیاست روز به قلم مهدی رحبی است که در آن می​خوانید؛خدا را شکر که باز هم کره زمین در مدارش بدون ذره ای تاخیر چرخید تا برسیم به روز ۱۷ مرداد.

خدا رحمت کند شهید صارمی را که خون های بر زمین ریخته اش سبب شد تا توی ۳۶۵ روز سال، یک روز هم به نام بچه های عرصه خبر و اطلاع رسانی ثبت شود.

خدا را شکر، این روزها بازار تبریک و خسته نباشید و دست مریزاد داغ است و حداقل برای یکی دو روز هم که شده، این جماعت قلم به دست و دوربین بر گردن، بدون ذره ای کنایه و نیش می توانند بخندند.

این قصه را فقط یک روز در سال برایمان تعریف می کنند. مابقی روزها حکایت همان حکایت همیشگی است. مقصر مشکلات و ناکارآمدی های دیگران می شویم، انواع و اقسام القاب های آب کشیده! را مثل مدال به سینه مان می زنند و دست آخر ما باید صورتمان را با سیلی سرخ نگه داریم و بمانیم. ما باید بمانیم و مواظب زبانی که همرنگ صورتمان است بایستیم و کار کنیم.
همه نسبت های نامناسب، همه برچسب های نچسب و همه بی حرمتی ها فدای سر مردم و این خاک.

ما همچنان هستیم با کلکسیونی از ناملایماتی که طعمش را چشیده ایم. این تحفه را هم تقریبا از همه دولت ها و دولتمردان به یادگار داریم. حالا جنس و میزانش با هم متفاوت است، اما همیشه هست.

این جایزه ها را هم به خاطر دلواپسی هایمان گرفته ایم. نگرانی برای حق مردم، دلواپسی برای ندیدن مشکلات و کاستی ها، ایستادگی در مقابل دشمنان، دلسوزی برای این مملکت و نظام و...

مهم نیست فلان آقای مسئول چه فکری می کند. مهم نیست چه صفت های ناصوابی را نثار ما می کند. مهم نیست که وزن انگ های این و آن چقدر بر دلمان سنگینی می کند. مهم نیست که وقتی اسم خبرنگار می آید، باید یاد جوابیه و تکذیبیه و هر چه کلمه که آخرش با "یه" تمام می شود افتاد.

مهم نیست که در این روزگار هر آدم کوچک و بزرگی می تواند خبرنگار را کوچک کند، حال آنکه خودش بزرگ شده همین جماعت است... بگذریم.

مهم این است که ما همچنان و با همه سختی ها دل آرامیم. دلمان آرام است که هنوز پای آرمان هایمان ایستاده ایم. دلمان آرام است که از مسیر برنگشته ایم، خسته نشده ایم، ناامید نشده ایم، حالمان با همه بدی ها خوب است و وقتی سر بر بالش می گذاریم، مطمئنیم قلم مان را نفروخته ایم.

خیالمان راحت است که با همه گرفتاری ها و سختی ها همچنان از نوشتن و نوشتن و نوشتن خسته نشده ایم. دروغ چرا، خسته شده ایم. اما بعضی وقت ها باید خستگی را خسته کرد و ایستاد. باید قید خواب و راحتی را زد. باید سرِ آدم درد بگیرد برای غم مردمش، سرزمینش و انقلابش.

خدا را شکر که وقتی امسال هم کره زمین در مدارش بدون ذره ای تاخیر چرخید تا برسیم به روز ۱۷ مرداد، ما همچنان هستیم. دلواپس های دل آرامی که توتم فروشی نکرده و نمی کنیم. انشاءالله.

وطن امروز:مشروعیت بخشی هاشمی به تندروها

«مشروعیت بخشی هاشمی به تندروها»عنوان سرمقاله روزنامه وطن امروز به قلم حسین بابازاده مقدم است که در آن می​خوانید؛هاشمی با گذشت چند ماه از پایان یافتن فتنه 88 و اوج گرفتن ناامیدی ها از زمینگیر کردن نظام، به چندین تاکتیک برای خروج از بن بست انزوا و طرد روی آورد که یکی از مهم ترین این تاکتیک ها «تعامل با اقشار» به شمار می آید اما نکته مهم در دیدارهای تازه ای است که اعضای دفترش برای او با اقشار ترتیب می دهند. در دیدارهای اخیر وی با عناصری از جریان فتنه من جمله یک آقازاده تیتر یک بی بی سی دیدار داشته و در آخرین حرکت نیز به گفت وگو با مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی پرداخته است؛ شخصیتی که بر عمل و شیوه او نقدهای فراوانی وارد است و عملا یکی از اشخاصی است که موجبات مسائل میان شیعه و سنی در زاهدان را فراهم آورده است.

هاشمی در دیدار با وی کوشیده است جریان تازه ای از اهل سنت را با قرائتی که مطلقا منطبق بر سیاست ها و مواضع جمهوری اسلامی نیست زنده کرده و خود را حامی یک جریان خاص در میان تندروهای اهل سنت معرفی کند. در دیدار هاشمی و عبدالحمید نکات بسیاری نهفته است که از جمله آنها می توان به عزم وی برای روی کار آوردن یک جریان تندرو با قرائت های متعارض با سیاست های کلان جمهوری اسلامی در حوزه فرق و اقلیت های مذهبی اشاره داشت.

بسیاری از فعالان سیاسی و فرهنگی استان سیستان و بلوچستان در بزنگاه های قبلی نیز تلاش می کردند همچنان فصل تمایز عبدالحمید و جریان پشت سر وی را با اهل سنت این منطقه عیان کرده و نشان دهند چرا وی در جریان انتخابات ریاست جمهوری به دفاع از عوامل فتنه پرداخت. در سایر موارد نیز عبدالحمید نمادی از مخالفت با جمهوری اسلامی بوده است من جمله در غائله های تروریستی شرق کشور همواره به عنوان فردی با سیاست های متعارض ظاهر شده است که این را می توان در لابه لای موضع گیری های مفصل وی درباره مسائل مهم کشور یافت. حال هاشمی از دادن دست دوستی به وی چه در سر می پروراند؟

موضوع ارتباط هاشمی با عبدالحمید مرتبط است با دیدار یونسی از زاهدان و حذف حضور وزیر اطلاعات از اعضای کابینه برای بازدید از این منطقه؛ نماد و نشانه ای از اینکه دولت و جریان نزدیک به هاشمی در کابینه حضور تفکر وزارت اطلاعات و رویکرد امنیتی درباره سیستان و بلوچستان را به رسمیت نمی شناسند؛ رویکردی که اتفاقا بسیار منطبق بر واقعیت های منطقه است.

در ماجرای گروگان های ایرانی در دست گروهک تروریستی شرق کشور نیز جریانی در دولت نقش وی را به رهبری یونسی برجسته سازی کرد، این در حالی است که وی عملا نماینده نزدیک ترین نگاه در اهل سنت ایران به وهابیت بوده و دولت عربستان سعودی او را به عنوان فردی موثر در اهل تسنن به رسمیت شناخته و در برخی مناسبات رسمی و دینی با رهبری عربستان حضور داشته است.

این در حالی است که بازخوانی رویکرد های تاریخی هاشمی در برابر افرادی همچون مولوی عبدالحمید یک رویه کاملا عکس را نمایش می دهد. به هر حال برجسته سازی گروه خاصی از اهل سنت در ایران یعنی به رسمیت شناختن مواضع عربستان در قبال مسائل داخلی کشور پیرامون اهل سنت و مناطق مرزی کشور که همواره با اظهارنظرها و اقدامات مداخله جویانه ای همراه بوده است.

باید در نظر داشت این طیف یک گروه خاص از اهل سنت به شمار می آیند که نماینده تمام اهل سنت کشور نیستند بلکه گروهی نزدیک به اصلاح طلبان و در عین حال نزدیک به سیاست های فرهنگی سعودی هستند.
در حالی که مولوی عبدالحمید برای عدم اتخاذ مواضع روشن و بسیار صریح در برابر گروه های تروریستی همواره تحت سوال قرار دارد احتمالا حضور وی در جلسه ای صمیمانه با هاشمی، فعالیت های فرهنگی این طیف از اهل سنت در حاشیه شهر تهران را با توسعه مسجد جنجال آفرین احداث شده و تسری بخشیدن بیشتر به فعالیت های آن افزایش خواهد داد ضمن اینکه دیدار یک مقام عالیرتبه در نظام جمهوری اسلامی با یک فرد جویای کسب مشروعیت حکومتی و قومی به صورت همزمان راه را برای وی هموار کرده و کمک شایان توجهی به فعالیت های نامبرده تلقی می شود. ظاهرا گذشت زمان و انبوهی از اشتباه های گذشته موجب شده هاشمی از این سوی بام افتاده و از نگرانی تمام شدن زمان های باقیمانده وادار به انجام واکنش ها و اتخاذ تصمیم هایی شود که بی شک نه منطبق بر امنیت ملی است و نه منطبق بر ضروریات دفاع از مکتب شیعه و حفظ اتحاد شیعه و سنی، چرا که حفظ اتحاد شیعه و سنی در کشور معادل نیست با حمایت از یک شخصیت نزدیک به دولت سعودی؛ این را البته آقای هاشمی بهتر از دیگران می داند.

حمایت:مدعیان بی صداقت

«مدعیان بی صداقت»عنوان یادداشت روز روزنامه حمایت است که در آن می​خوانید؛69 سال قبل در جریان جنگ جهانی دوم، نخستین بمب اتمی توسط ارتش آمریکا بر سر مردم بی دفاع هیروشیمای ژاپن انداخته شد که باعث شد بین 80 تا 140 هزار نفر درجا کشته شوند. هم چنین سه روز پس از فاجعه در نهم آگوست هیروشیما، آمریکا از بمب هسته ای دیگری در شهر ناکازاکی استفاده کرد که باعث کشته شدن 74هزار نفر دیگر شد. هیروشیما ژاپن دیروز شاهد برگزاری شصت و نهمین سالگرد این بمباران در پارک یادمان صلح این شهر بود. مردم و مقامات ژاپنی و برخی میهمانان خارجی در این مراسم حضور داشتند.

ژاپنی ها و البته جهانیان در حالی یاد کشتار گسترده مردم در بمباران های هسته ای آمریکا که پیامدهای آن همچنان ادامه دارد و هزاران ژاپنی همچنان با نقص عضو و مشکلات جسمی و روانی با آن دست و پنجه نرم می کنند را گرامی داشتند که در این عرصه چند نکته مهم قابل توجه است.

نخست آنکه آمریکا در چند دهه اخیر خود را ناجی بشریت معرفی و با این ادعا نیز در امور جهان دخالت می کند. آمریکا در حالی ادعای محور حقوق بشر بودن را سر می دهد که این کشور همچنان از عذرخواهی از مردم ژاپن خودداری کرده و با ادعای تاثیر این کشتار در پایان یافتن جنگ جهانی از آن به عنوان اقدامی مثبت یاد می کند. جالب توجه آنکه آمریکا از پیامدهای آن کشتار درس نگرفته و همچنان از سلاح های هسته ای و شیمیایی علیه ملت ها استفاده می کند که جنگ ویتنام ، جنگ اول و دوم خلیج فارس، اشغال افغانستان، لیبی و... نمودهایی از این مسئله است که هزاران انسان بی گناه را قربانی ساخته است. رفتارهای آمریکا صراحتا گواه یک حقیقت است و آن اینکه آمریکا هیچ صداقتی در باب حقوق بشر ندارد و برای منافع خود حاضر به کشتار تمام بشریت است.

دوم نقش و عملکردهای سازمان های بین المللی است. سازمان ملل متحد و نهادهای حقوقی مانند دادگاه لاهه و شورای حقوق بشر و... موظف به مجازات غاتلان بشریت و مقابله با تکرار این جنایات هستند. سازمان های بین المللی هیچ اقدامی در مجازات آمریکا صورت نداده و با سکوت خود زمینه ساز تکرار جنایات آمریکا در طول 6 دهه اخیر شده اند. این مسئله نشانگر عدم استقلال این نهادها و لزوم بازنگری در ساختار آنها است چرا که استمرار روند جز گستاخی بیشتر آمریکا و متحدانش در کشتار جهانیان نتیجه ای به همراه ندارد چنانکه نمود عینی آن را در تحولات اخیر غزه می توان مشاهده کرد.

در باب نهادهای بین المللی نقش آژانس بین المللی انرژی اتمی را نیز نباید نادیده گرفت. از مهمترین بندهای ان پی تی را مقابله با تکثیر سلاح های هسته ای و در نهایت انهدام آنها تشکیل می دهد. این نهاد بین المللی تاکنون اقدامی برای خلع سلاح آمریکا به عنوان تنها کشور استفاده کننده از سلاح هسته ای که 10 هزار کلاهک هسته ای دارد، صورت نداده است. جالب توجه آنکه آژانس با نادیده گرفتن بندهای ان پی تی مبنی بر تلاش برای دست یابی اعضا به انرژی صلح آمیز هسته ای به بهانه مقابله با سلاح هسته ای مانع از دست یابی سایر کشورها به انرژی صلح آمیز هسته ای می شود که نمود آن رفتارهای مغرضانه آژانس در قبال فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران است.

به هر تقدیر می توان گفت که رفتارهای آمریکا و سازمان های بین المللی نشانگر بی صداقتی آنها در زمینه حقوق بشر است که با رفتارهای گزینشی جان میلیون ها انسان را به خطر انداخته و در ظاهر ادعای حمایت از حقوق بشر سر داده و با این ادعا نیز به دخالت در امور کشورها و حتی لشگر کشی نظامی در سراسر جهان مبادرت می ورزند.

آفرینش:توافقنامه عشق آباد و فرصت رهایی از نفت

«توافقنامه عشق آباد و فرصت رهایی از نفت»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم حمیدرضا عسگری است که در آن می​خوانید؛کشورهای نفت خیز به سبب داشتن درآمدهای مکفی از فروش نفت خام، معمولا از کسب دیگر درآمدهای بالقوه چشم پوشی می کنند و یا ازآنها غافل می مانند. اما هرچقدر که به پیش می رویم زنگ خطر پایان این منابع طبیعی درگوش کشورها بیشتر شنیده می شوند و درتکاپوی یافتن جایگزین مناسبی برای ثروت های نفتی، برمی آیند.

یکی از فرصت ها و پتانسیل ها برای کاهش وابستگی ها به نفت، استفاده از موقعیت جغرافیایی کشورها می باشد که باید ابعاد و قابلیت های آن مورد توجه قرار گیرد. یافتن کریدورهای اقتصادی برای کشورهایی که سال ها از منابع نفتی ارتزاق کرده اند کمی سخت می باشد، اما ضرورت قطع وابستگی استراتژیک از منابع نفتی این مشکلات را توجیه می سازد.

دیدیم که تحریم نفتی ایران که در مقطعی میزان فروش مارا به زیر یک میلیون بشکه رساند، چه تاثیرات منفی به لحاظ اقتصادی و روانی بر کشور وارد ساخت و موجب بی ثباتی شدید در بازار و افزایش نرخ تورم گردید. لذا برای ما حیاتی است تا ازاین اهرم فشار رهایی یابیم و درصدد بازگشایی دیگر روزنه های اقتصادی باشیم.

یکی از مهمترین راه های کسب درآمد غیرنفتی استفاده از موقعیت سوق الجیشی ایران برای بازگشایی مسیر های بین المللی است. از دیرباز این قابلیت خدادادی برای ایران یک امتیاز ارزنده تلقی می گردیده و بعضاً هم تداعی کننده مثال"دشمن طاووس آمد پراو" بوده است. اما درزمان کنونی استفاده ازاین مزیت بی بدیل باتوجه بر قرار گرفتن ایران در قلب مسیر های زمینی، هوایی و دریایی خاورمیانه، نزدیک ترین نقطه ارتباط شمال و جنوب، امن ترین محل عبوری هوایی و دسترسی به آب های آزاد، خط ریلی تجاری برای انتقال از آب های خلیج فارس تا مرزهای شوروی سابق و... بخشی از توانایی های ترانزیتی ایران برای کسب درآمدهای ارزی غیر نفتی می باشد که به خوبی از آن استفاده نشده است.

ضمن اینکه این قابلیت جغرافیایی موجب به وجود آمدن فرصت های اقتصادی فراوانی منجمله ترانزیت انرژی و انتقال خط لوله های نفت و گاز به اروپا، خاوردور، آسیای مرکزی و کشورهای همسایه می گردد. افزون براین توسعه ترانزیت اقتصادی درکشور زمینه و بستر های توسعه صنعت گردشگری را نیز درپی خواهد داشت.

"توافقنامه عشق آباد" که در نشست چهار جانبه همکاری های ترانزیتی وزرای کشورهای جمهوری اسلامی ایران ، پادشاهی عمان ، ترکمنستان و ازبکستان در مسقط به امضای اعضا رسید نقطه اتکا و فرصت مناسبی است تا کشورهای عضو درراستای تجارت جهانی و مبادله کالا در سطح منطقه ای و بین المللی که روز به روز در حال افزایش است، تبدیل به یک دالان ترانزیتی قابل اعتماد به منظور حمل و نقل منظم کالا و مسافر بین بنادر خلیج فارس و دریای عمان و کشورهای آسیای میانه گردند.

اجرایی شدن توافق نامه ترانزیت موسوم به عشق آباد، این فرصت را به ما می دهد تا به کریدورهای تجاری حمل و نقل به عنوان ابزار توسعه و تجارت بنگریم و این سرمایه ازیاد رفته را مجددا بازیابیم. با احیاء این بزرگراه ترانزیتی زمینه های توسعه در مناطق پیرامونی این مسیر، زمینه های افراط و تروریسم ناشی از فقر کاهش خواهد یافت.

ایران به دلیل داشتن پتانسیل های گسترده حمل و نقل و دارابودن مرزهای خشکی و دریایی با 15 کشور منطقه و وجود منابع عظیم زیرزمینی در ترانزیت کالا جایگاه ویژه ای دارد. لذا می توان با درک اهمیت این موضوع و الویت دادن به توسعه فضای ترانزیتی کشور منبع درآمد عظیمی را توأم با کسب وجهه و امنیت پایدار در میان کشوهای جهان و منطقه کسب نماییم. اما این درحالی است که ما نسبت به گسترش راه ها و مسیرهای جدید، ایجاد امکانات مسافرتی و رفاهی، تامین امنیت کامل مسیرهای ترانزیتی، و گسترش تعاملات دیپلماتیک برای جذب کشورهای منطقه برنامه و بودجه های مناسب در نظر بگیریم.

مردم سالاری:بخوانیم و بنویسیم

«بخوانیم و بنویسیم»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم سید رضا اکرمی است که در آن می​خوانید؛
1- پس از اعلام آتش بس پذیرفته (72 ساعته بین حماس و اسرائیل شاید تمدید شده بعدی) فراغتی وجود دارد که واقعیات این تخاصم و تنازع را بهتر و شاید به صورت جامع دید وعرضه کرد، که اندیشه من و مطالعات را تقدیم می نمایم.

2- اسرائیل جرثومه خیانت است که خداوند حکیم می فرماید «ولاتزال تطلع علی خائنه منهم الا قلیلا منهم، قرآن کریم» علی الدوام خیانت های آنان «جز اندکی از آنان» را مشاهده می کنید و برآن آگاهی و اطلاع می یابید.

پس صهیونیست ها ذاتا خائن اند، حال خیانت نظامی باشد که از روز پیدایش اسرائیل تا حال ادامه دارد یا خیانت سیاسی باشد که هیچ قرار دادی را محترم نمی شمارد و یا خیانت اخلاقی و انسانی که در صبرا و شتیلا و غزه در تخریب مدرسه و مسجد و منازل، مشاهده نمودیم، از کشتن انسان 6 ماهه تا پیر مرد 90 ساله، از پناهنده به ساختمان های سازمان ملل یا غیره.

2- به وجود آورندگان رژیم جعلی اسرائیل «آمریکا و انگلیس و اروپا» عل الدوام به جنگ میدان داده و از جنگ افروز حمایت کرده اند و موردی عکس آن را ندیده ایم، چه حمایت تبلیغاتی باشد و چه حمایت اقتصادی، و چه نظامی و چه سیاسی، قطعنامه علیه اسرائیل را تا حال وتو کرده اند و آمریکا اعلام می دارد که اسرائیل از خود دفاع می کند و تهاجم را دفاع می دانند، یعنی بی دلیل و جهت، تجاوز را شروع می کنند و نام آن را دفاع می نامند و به آن مشروعیت می بخشند. راستی از 1900 کشته که یک پنجم آن کودکند دفاع است، از هوا و دریا و زمین حمله کردن، و هیچ خط قرمزی را مانع ندانستن، مشروعیت دارد.

3- به وجود آورندگان رژیم جعلی اسرائیل، می خواهند خاورمیانه در آتش و التهاب و تجاوز و تخریب باشد و امنیت و آبادانی و رشد و ترقی به خود نبیند و ملت های مسلمان منطقه در برابر یکدیگر قرار گیرند، اکنون سوریه در ظرف 3 سال اخیر، عراق و داعش و لبنان و داعش و النصره و اسرائیل در ظرف 30 روز اخیر را در برابر دیدگان خود داریم و هزینه این تهاجم را دولت های عربی «قطر و عربستان و ترکیه» می پردازند و آموزش می دهند و تسهیلات را فراهم می کنند و به فرموده کریمه قرآن «ولایزالون یقاتلونکم حتی یردوکم عن دینکم ان استطاعوا» تابلویی در برابر دیدگان جهان قرار داده اند، بوش پسر می گفت «جنگ صلیبی» آغاز شده و هشتاد دولت جهان هرچه «رذل و پست و مزدور و جاهل متنسک و نکاح جهادی» دارند عازم منطقه کرده اند.

4- پس از اعلام آتش بس، ویرانی های غزه معلوم می گردد، تلفات انسانی کشته و مصدوم و معلول و یتیم و آوارگان مشخص می شوند و خسارات «هزار میلیارد دلاری» خانه و مسجد و مدرسه و تاسیسات برق و آب و بیمارستان، اعلام می شود «گفته می شود بودجه سال غزه 800 میلیون دلار داشت» و صد البته در مورد اسرائیل غاصب، همه چیز در «قرنطینه» است و ضایعات انسانی و مصدوم شدگان و به زیرزمینی روندگان در هنگام آژیر موشک های غزه، تعطیل فرودگاه بن گوریون و تعطیلی کارخانجات و حمل ونقل و موارد دیگر در مناطق مختلف اسرائیل معلوم نخواهد شد، مبادا خاطری آزرده شود و دلی بترسد و مهاجرت معکوسی شروع گردد و دل های مظلومان مسلمان و غیرمسلمان خرسند شود ولی با توجه به وضعیت رسانه های جهانی، چیزی پنهان نخواهد ماند.

5- خدا را سپاس گزاریم که در تجاوزهای اخیر رژیم صهیونیستی به لبنان و غزه ناکامی و شکست، امری قطعی و حتمی شده و اسرائیل به هیچ هدفی «خلع سلاح، تسلیم شدن و تن به سازش دادن، رها کردن مقاومت و دفاع» دست نیافته و در سه جنگ اخیر «سی وسه روزه، هشت روزه و یک ماه اخیر» هیچ دستاوردی نداشته است.

و آسیب پذیرتر شده است و دیگر «گنبد آهنین، 200 کلاهک اتمی، حمایت دولت های غربی و معاونت ارتجاع عرب» کارساز نمی باشد، زیرا«اراده ملت مقاوم بر همه سلاح ها، برتر است» و انشاءالله روزی شاهد تحقق دیانت«ان جندنالهم الغالبون، الا ان حزب الله هم المفلحون» خواهیم بود.

6- موضع ایران اسلامی، تقابل یهودیان و مسلمانان و حمایت از مسلمانان غزه نیست، که عنوان«ظالم و مظلوم» مطرح است و امام علی علیه السلام فرمود«کونا للظالم خصما و للمظلوم عونا» دشمن ظالم باشید و حامی مظلوم. باید دست ظالم را از زدن بر سر مظلوم، منع نمود و مانع فرود آمدن«انصروا الظالم والمظلوم، اما نصره الظالم فبکفه عن الظلم و اما نصره المظلوم فبدفع الظلم عنه، غررالحکم» شد. در چنین حوادثی«اعتقاد، انسانیت، قانون وجدان و آزادگی» را باید هزینه نمود و تجاوز را محکوم و متجاوز را محکوم و رسوا ساخت و تماشاگری و سکوت و بی تفاوتی از احدی مقبول نیست.

شرق:به احترام قاصدان خبر

«به احترام قاصدان خبر»عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم آیدین آغداشلو است که در آن می​خوانید؛بخش عمده ای از حیثیت اجتماعی ام را مدیون خبرنگاران و روزنامه نگاران هستم. این را هیچ وقت فراموش نمی کنم و هیچ وقت روزنامه نگاران از یادم نمی روند. «روز خبرنگار» را به همه شان تبریک می گویم؛ به خبرنگاران پرکار و سخت کوشی که شغلشان را همیشه در سختی، انتخاب کرده اند و می گذرانند. آبروی روزنامه نگاری سال های بعد از انقلاب را، حاصل کار بی وقفه و هوشمندانه شان می شناسم و می دانم تا وقتی که حضور پربار و پرثمرشان در هر نشریه و هر منبع خبری جریان دارد، جریان خبر، معنا و درست اندیشی هم همچنان ادامه خواهد داشت. بسیار دوستشان دارم و بسیار احترامشان می گذارم و این هیچ ربطی به موافقت یا مخالفت من با آنچه می گویند و می نویسند ندارد. خبرنگاران، قاصدهای حوادثی هستند که در بیخ گوشمان می گذرند. آنها وقت هایی خبر از پیروزی می آورند و وقت هایی هم از شکست ها می گویند، اما هر خبری را که بازگو کنند، قدر و قیمت دارد و باید پیک ها را مصون نگاه داشت و مراقبشان بود تا «خبر» به مردمان برسد.

ابتکار:عرصه خبر، عرصه خطر

«عرصه خبر، عرصه خطر»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم محمدجواد حق شناس است که در آن می​خوانید؛هفدهم مرداد یادآور شهادت یکی از خبرنگاران پرتلاش و متعهد این مرز و بوم است و از همان زمان تا امروز بنا به حرمت خبرنگاران و شهادت شهید اهل قلم محمود صارمی به نام خبرنگار نامگذاری شده است. در کشور ما خبرنگاری یکی از مشاغل سخت،زیان آور و بسیار مهم ارزیابی می شود. خبرنگاران وروزنامه نویسان از زمانی که مطبوعات در کشور ما پایه گذاری شده است یکی از پایه های آزادی خواهی،روشنگری و مبارزه با استبداد و استحمار بوده اند و بر سر آرمان خود که آگاهی بخشی و دفاع از منافع ملی و استقرار عدالت و حمایت از استقلال و آبادی این سرزمین است حتی از جان و مال خود مایه گذاشته اند. کم نبوده اند خبرنگاران و مدیران مطبوعاتی که در سال های آغازین آزادی خواهی ملت ایران در دوران مشروطه جان خود را بر سر احقاق حقوق مردم فدا کردند.

روزنامه نگاری چون جهانگیرخان صوراسرافیل یکی از سردمداران عرصه قلم در دوران مشروطه به حساب می آید. اما این روند پس از مشروطه با ظهور دیکتاتوری رضا شاه به سمتی رفت که دوباره شاهد تبعید و زندانی شدن اهالی مطبوعات در دو دهه متوالی بودیم. نام های بزرگی همچون: سید اشرف الدین گیلانی(نسیم شمال)،فرخی یزدی و میرزاده عشقی از این شمار هستند که در راستای دفاع از مردم و آزادی خواهی به تقابل با بزرگ مستبد دوران خود برخاستند و جان وآزادی خود را تقدیم آرمان هایشان کردند.

با فرا رسیدن شهریور 20 و اشغال کشور توسط متفقین از یک سو شاهد سقوط دیکتاتوری بیست ساله رضا شاه بودیم و از سوی دیگر جامعه فرصتی دوباره برای تنفس یافت و این زمان آغاز دوره 12 ساله ای بود که تا پایان 28 مرداد 32 به درازا کشید. در این دوره مردم دوباره شاهد رونق آزادی های سیاسی در عرصه قلم و مطبوعات و آزادی فعالیت های حزبی با همه گرایش های سیاسی آن روزگار بودند که گروه های چپ با محوریت حزب توده،ملی گراها با محوریت جبهه ملی و گروه های مذهبی با محوریت فدائیان اسلام که بعدها تحت لوای آیت الله کاشانی عقاید مذهبی خویش را تبیین می کردند.

در این دوره 12 ساله نشریات متفاوت در چهارچوب هفته نامه و روزنامه عرصه جدیدی را در عصر مطبوعات بعد از مشروطه شکل دادند گرچه در این دوره نیز کماکان مطبوعاتی ها بودند که در راه رسیدن به اهداف خود هزینه دادند.در اواخر این دوره محمد مسعود و دکتر حسین فاطمی از سردمداران بزرگ اهالی مطبوعات بودند که یکی ترور شد و دیگری پس از 28 مرداد توسط دژخیمان پهلوی به دار آویخته شد. با آغاز حکومت دست نشانده سپهبد زاهدی، دوران طلایی مطبوعات و فعالیت احزاب با تمامی گرایش های موجود اعم از چپ و ملی و مذهبی همه و همه با توقفی باور نکردنی روبرو شد و کشور وارد عصر یخبندان در فضای سیاسی شد. در این میان مطبوعات و آزادی بیان از یک سو و احزاب و آزادی فعالیت های سیاسی از سوی دیگر به باد فراموشی سپرده شدند. در ربع قرن اخیر دیگر خبری از آزادی بیان نبود تا این که نهایتا در اواخر دهه سی (اعلیحضرت!) محمدرضا شاه به صرافت افتاد که توسط دو تن از سیاست مداران دست نشانده خود یعنی اسدلله علم و دکتر منوچهر اقبال دو حزب نمایشی را برای خالی نبودن عریضه راه اندازی نماید.در این میان اهالی مطبوعات طبیعتا یا خانه نشین شده اند یا همچون فعالان احزاب به کنجی خزیده اند و یا از کشور مهاجرت کرده اند و یا برخی دست به انتشار برخی از نشریات ادبی و اجتماعی که ریسک پذیری کم تری داشت، زدند.

این روند عصر یخبندان با شدت بیش تری در دهه 40 و میانه دهه 50 تداوم یافت اما از میانه این دهه بود که با شدت گرفتن دیکتاتوری و انحلال احزاب گوش به فرمان نمایشی و تبدیل آن ها به حزب رستاخیز، سوپاپ های اطمینانی که در برخی از موارد امکان عمل داشت نیز فرصت کاهش فشار را از رژیم گرفت و عملا دیگ جوشان نارضایتی را با وارد شدن دلارهای نفتی ناشی از گرانی سرسام آور قیمت نفت از یک سو و حضور طبقه متوسط شهری در فضای اداری و شهرهای بزرگ به همراه رونق دانشگاه های کشور سرریز کرد و با وقوع جرقه ای در سال 56 که آن هم از قضا در عرصه مطبوعات اتفاق افتاد آتش زیر خاکستر کشور شعله گرفت.

سال های 56 و 57 چنان ورق را برگرداند که محمدرضا شاه با سی و هفت سال سلطنت ترجیح داد کشور را ترک کند و با فاصله ای کوتاه در 12 بهمن همان سال شهر تهران برای ورود رهبر انقلاب آماده بزرگ ترین استقبال تاریخ شد.

مطبوعات در ماه های پایانی حکومت پهلوی یکی از درخشان ترین دوره های خود را با تیتر های به یادماندنی" شاه رفت" و" امام آمد" رقم زدند که هیچگاه از اذهان مردمی که آن روزها را تجربه کردند زدوده نمی شود.

فضای سال های 57 تا اواسط 59 شباهت بسیاری به شهریور 1320 دارد. در این دوره صدها نشریه با نام ها و گرایش های گوناگون متولد شده که هریک نگاه خاص و تیتر اختصاصی و رویکرد مشخص خود را داشت و عقاید گروه های مرجع خود را ترویج و تعقیب می کرد و مردم نمی دانستند با این حجم انبوه از مطبوعات مختلف چه رفتاری باید داشته باشند.در این میان با توجه به اتفاق هایی که در برخی از نقاط مرزی افتاد و عده ای به این بهانه دست به اسلحه برده و با ایجاد ناآرامی با حکومت انقلابی تقابل کردند و همچنین تهاجم وحشیانه و وسیعی که از جنوب غربی تا شمال غربی توسط ارتش تا دندان مسلح بعث شکل گرفت و همچنین کم تحملی و کم صبری مقامات مسئول که به واسطه اختلافات داخلی و تجربه چندین دولت مانند دولت موقت، شورای انقلاب، دولت بنی صدر و در نهایت دولت شهید رجایی فضا به سمتی هدایت شد که فعالیت های مطبوعاتی در کشوری که درگیر جنگ بود محدود شده و دوره طلایی ابتدای انقلاب به پایان برسد.

این سال ها تا پایان سال های حیات امام (ره) و پس از آن در 8 سال دولت سازندگی به ویژه 4 سال نخست آن، فضا و فرصتی برای مطبوعات و آزادی های مورد نظرشان فراهم نبود.در دوم خرداد 76 با شکل گرفتن حماسه دوم خرداد و پیروزی دولت خاتمی که در نامه ای خود را با عنوان توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی معرفی کرده بود، بهار چهارم مطبوعات متولد شد. واقع پس از مشروطه دهه 20 و فرصت کوتاه ابتدای انقلاب، این چهارمین بهاری بود که فراهم می شد.

این دوره با تمامی فراز و نشیب هایش یکی از دوره های ماندگار و طلایی مطبوعات کشور به شمار می آید گرچه برخی بی تدبیری ها و خامی ها این فرصت طلایی را از جامعه و از جریان اصلاح طلب بازستاند و با ایده هایی خام همچون عبور از خاتمی، حاکمیت دوگانه و... که به دور از منطق رفتاری شکل گرفته بود، منجر به شکاف در جریان اصلاح طلبی شد و با اشتباه استراتژیک آنان در انتخابات سال 84 فرصت برای گروه رقیب و چهره ناشناخته محمود احمدی نژاد فراهم شد تا فضای باز فعالیت مطبوعاتی و سیاسی در این دوره با شدت زیادی به چالش کشیده شود.

و از این نظر می توان گفت که اهالی مطبوعات که آگاهی رسانی، دفاع از حق مردم، مبارزه با مفاسد سیاسی و اقتصادی، رانت خواهی ها و استبداد را وظیفه حرفه ای خود قلمداد می کردند و همواره در طول این دوره طلایی در وظیفه خود پافشاری کردند که متحمل هزینه های بسیاری شدند.

گرچه در این مسیر می توانستند بهتر عمل نمایند و اینهمه هزینه را نه خود متحمل شوند و نه بر دوش جامعه بگذارند و شاید این به عدم مدیریت فضای رسانه ای از یک سو و عدم مدیریت مطالبات اجتماعی از سوی دیگر برمی گردد که ندانسته و ناخواسته یا به زعم برخی دانسته و هدفمند فضا برای تداوم جریان اصلاح طلبانه تنگ و تنگ تر شد. هم اکنون نیز که یک سال از عمر دولت تدبیر و امید می گذرد 17 مرداد یادآور روزی است که مطبوعات ایران و خبرنگاران و مدیران مسئول و صاحبان قلم در این روز یادشان گرامی داشته می شود و این نکته را یادآوری می کند که عرصه قلم در این کشور از آغاز تا کنون عرصه خطر بوده است و یکی از مشاغل سخت و زیان بار به شمار می رود.اهالی قلم اگر بخواهند رسالت خود را پاس بدارند و حرمت قلم را که خداوند در قرآن به آن قسم می خورد نگاه دارند از یک سو باید جان را بر کف داشته باشند و از سوی دیگر در آتش حقیقت با پای برهنه گذر کنند و در عین حال نباید از حقوق ملت و منافع ملی غافل شوند.

این جماعت باید بدانند در راهی قدم گذاشته اند که در آن نمی توان خیلی به آسایش فکر کرد در حالی که ممکن است خیلی هم قدر نبیند ولی بدانند راه توسعه و پیشرفت کشور و گذر از استبداد و فساد و رانت خواری و جهالت به جز از تلاش و کوشش و پایمردی در این مسیر نخواهد گذشت.این روز را بر شهادت شهید اهل قلم محمود صابری و دیگر عزیزان و بزرگان از صوراسرافیل تا امروز گرامی می داریم و امیدواریم که این جماعت در خور تلاش قدر ببینند و بر صدر بنشینند.
به امید آن روز

آرمان:قطع یارانه ها در دست دولت

«قطع یارانه ها در دست دولت»عنوان یادداشت روز روزنامه آرمان به قلم عزت ا... یوسفیان ملا است که در آن می​خوانید؛هم مجلس و هم دولت نهادهایی هستند، برآمده از آرای مردم و برای باقی ماندن در مسئولیت به رای مردم نیاز دارند. بر همین اساس هر دو نهاد از ورود به کار زار سخت حذف یارانه اقشار ثروتمند اجتناب می کنند. چرا که ورود به این مقوله به رغم پیچیدگی هایی که دارد، راه حل هایی را نیز پبش روی دولتمردان قرار داده است.

مثلا الان اگر همین مقدار سازماندهی اصناف را مبنای توجه قرار دهیم حدود 4-5 میلیون نفر قابل شناسایی خواهند بود. بنگاه دار و زرگر و برخی مشاغل پر درآمد دیگر در کنار متخصصین و استادان دانشگاه و ... به راحتی قابل شناسایی هستند اما کسی نمی خواهند این کار را انجام دهد. به هر حال پول برای خیلی ها عزیز است و دولت نمی تواند با خواهش این پول را از مردم بگیرد. اگر سری به محاکم قضایی بزنید خواهید دید بسیاری از اعضای خانواده بر سر ارث یا مسائل مالی دیگر با هم دعوا دارند. در زمان ثبت نام برای یارانه ها 60 درصد گفتند درآمد زیر 1 میلیون دارند و زیر خط فقرند.

در مرحله اول ثبت نام نیز یک میلیون نفر ادعای درآمد بالای یک میلیون داشتند که در همان زمان تعداد کارمندان دولت که این میزان حقوق داشتند از یک میلیون نفر بییشتر بود. البته همانطور که گفته شد این مسئله پیچیدگی خاص خود را هم دارد. مثلا فردی ممکن است در تهران نزدیک چهار میلیون تومان درآمد داشته باشد اما اجاره نشین باشد و شرایط زندگی اش زیر خط فقر باشد. یا فردی که در زعفرانیه خانه دارد اما آن خانه از ارث به او رسیده و خود او فقط یک درآمد بازنشستگی دارد نیز زیر خط فقر و محتاج یارانه ها باشد. در شهرستان ها وضعیت پیچیده تر است.

گرچه شاید در بعضی شهرها درآمد سه میلیونی به معنای زندگی مرفه باشد اما وضعیت فقر در بعضی استان ها به شدت نگران کننده است به طوری که در یکی از استان ها 42درصد مردم زیر خط فقر هستند. به هر حال انداختن این کار همتی بزرگ می طلبد و به شخصه فکر می کنم هر چه زمان می گذرد به انتخابات مجلس و ریاست جمهوری آینده نزدیک می شویم برآورده شدن این آرزو دورتر و سخت تر می شود. شاید اگر دولت سال گذشته این کار را انجام داده بود نتیجه آن را امروز گرفته بود و هر چقدر زمان بگذرد اجرایی شدن این طرح برای دولت سخت تر و سخت تر خواهد شد.

با این حال هم دولت و هم نمایندگان مجلس باید به بزرگواری مردم ایران توجه کنند. این ها مردمی هستند که درک می کنند اگر تصمیمی گرفته شود که به ضرر آنها اما به سود مردم باشد از آن تصمیم حمایت می کنند و به نظر من هر کس این شهامت را به خرج بدهد نمره قبولی از مردم خواهد گرفت.

دنیای اقتصاد: مسیر آینده حرکت تورم

«مسیر آینده حرکت تورم»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم حمید زمان زاده است که در آن می​خوانید؛نرخ تورم (میانگین) در پایان تیرماه با کاهش 4/2 واحد درصد نسبت به خردادماه به 3/25 درصد کاهش یافته است. این در حالی است که کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه در تیرماه متوقف و در 6/14 درصد تثبیت شده است. اکنون سوال مهم برای مردم، فعالان اقتصادی و سیاست گذاران اقتصادی این است که نرخ تورم در ماه های آتی چه مسیری را طی خواهد کرد؟ برای پاسخ به این سوال، باید مهم ترین عوامل کوتاه مدت و میان مدت موثر بر نرخ تورم را در شرایط فعلی مورد بررسی قرار داد.

1- اثرات تورمی اجرای فاز دوم هدفمندی
اجرای فاز دوم هدفمندی، از مسیر افزایش قیمت انرژی و افزایش هزینه های تولید، یکی از عوامل موثر بر نرخ تورم در کوتاه مدت است. همان طور که پیش بینی شده بود (سرمقاله ششم اردیبهشت)، اجرای فاز دوم هدفمندی تنها از سرعت کاهش نرخ تورم کاست و روند نزولی تورم با وجود اجرای فاز دوم هدفمندی تداوم یافت. اکنون و پس از گذشت سه ماه از اجرای فاز دوم هدفمندی، بخش مهمی از اثرات تورمی آن تخلیه شده است و پیش بینی می شود که باقی مانده اثرات اجرای فاز دوم به صورت محدود و به مرور طی ماه های آتی تخلیه شود؛ بنابراین انتظار نمی رود که باقیمانده اثرات تورمی اجرای فاز دوم هدفمندی عامل مهمی در تغییر مسیر تورم طی ماه های آینده باشد.

2- اثرات تورمی نرخ ارز
نرخ ارز یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده نرخ تورم در کوتاه مدت است. خوشبختانه طی یک سال اخیر، نرخ ارز از ثبات نسبتا بالایی برخوردار بوده است. طی یک سال اخیر، ثبات نسبی نرخ ارز، از سه مسیر مستقیم و غیرمستقیم موجبات کاهش سریع نرخ تورم را فراهم کرد. از آنجا که کالاهای وارداتی بخشی از سبد مصرفی شاخص را تشکیل می دهد، ثبات نرخ ارز از طریق ثبات قیمت ریالی کالاهای وارداتی، به صورت مستقیم به ثبات سطح عمومی قیمت ها و در نتیجه کاهش نرخ تورم کمک کرد. همچنین از آنجا که کالاهای سرمایه ای و واسطه ای وارداتی بخشی از هزینه های تولید داخلی را شامل می شود، ثبات نرخ ارز از طریق ثبات هزینه های تولید به صورت غیرمستقیم به ثبات قیمت محصولات تولیدکنندگان داخلی و در نتیجه کاهش نرخ تورم کمک کند. علاوه بر این، ثبات نرخ ارز به عنوان یکی از کلیدی ترین عوامل شکل دهنده انتظارات تورمی در اقتصاد کشور، از مسیر کاهش انتظارات تورمی به یکی از عوامل کاهش سریع نرخ تورم در کوتاه مدت تبدیل شد. اکنون و پس از گذشت حدود یک سال از ثبات ارزی، اثرات کاهنده ثبات ارزی بر نرخ تورم تقریبا به طور کامل تخلیه شده است. بنابراین تداوم ثبات ارزی دیگر نیروی کاهنده بر تورم نخواهد داشت، اگرچه همچنان یک عنصر کلیدی برای ممانعت از افزایش نرخ تورم است. در واقع طی ماه های آتی، تنها کاهش نرخ ارز است که می تواند به عنوان یک نیروی کاهنده از مسیر نرخ ارز، بر نرخ تورم عمل کند.

3- اثرات تورمی نقدینگی
نرخ رشد نقدینگی، مهم ترین عامل تعیین کننده نرخ تورم در میان مدت و بلندمدت است؛ به نحوی که افزایش نرخ رشد نقدینگی، اثر افزایشی بر نرخ تورم دارد و در مقابل کاهش نرخ رشد نقدینگی اثر کاهشی بر نرخ تورم خواهد داشت. البته تغییر نرخ رشد نقدینگی با یک وقفه زمانی اثرات خود را بر نرخ تورم آشکار می کند که به نظر می رسد در اقتصاد ایران این وقفه حدود یک سال است. بر این اساس تغییر نرخ رشد نقدینگی در هر زمان، اثرات تورمی یا ضدتورمی خود را حدود یک سال بعد بروز خواهد داد. نرخ رشد نقدینگی در اقتصاد کشور تا پایان سال 1392 به حدود 26 درصد (بدون در نظر گرفتن افزایش پوشش آمارهای پولی ناشی از محاسبه نقدینگی چند بانک و موسسه اعتباری جدید در آمار نقدینگی) رسیده است. بنابراین با وجود اینکه نرخ رشد نقدینگی در سال 1392، نسبت به نرخ رشد 29 درصدی نقدینگی در سال 1391 کاهش یافته است، اما همچنان در سطوح بالایی قرار دارد. بر این اساس، اگرچه کاهش محدود نرخ رشد نقدینگی در سال 1392، یکی از عوامل کاهش نرخ تورم در سال 1393 است، اما انتظار نمی رود چنین نرخ رشد نقدینگی نیروی لازم برای کاهش بیشتر نرخ تورم از سطوح فعلی را فراهم کند. در واقع با توجه به تجربه تاریخی تورم در اقتصاد ایران، نرخ تورم 15 درصدی، تا حدودی نرخ تورم سازگار با رشد نقدینگی حدود 25 درصدی است. البته باید توجه داشت که اثرات ضدتورمی کاهش احتمالی نرخ رشد نقدینگی در سال 1393، در سال 1394 بروز و ظهور خواهد یافت.

4- پیش بینی مسیر آتی تورم
روشن است مسیر آتی تورم طی ماه های آتی به برآیند نیروهای عمده موثر بر نرخ تورم (شامل هدفمندی یارانه ها، نرخ ارز و نرخ رشد نقدینگی) وابسته است. در شرایط فعلی انتظار نمی رود که باقیمانده اثرات تورمی اجرای فاز دوم هدفمندی عامل مهمی در تغییر مسیر تورم طی ماه های آینده باشد. کاهش محدود نرخ رشد نقدینگی در سال 1392، اگرچه به کاهش نرخ تورم کمک کرده است، اما انتظار نمی رود چنین نرخ رشد نقدینگی نیروی لازم برای کاهش بیشتر نرخ تورم از سطوح فعلی را فراهم کند. بر این اساس همچنان نرخ ارز در کوتاه مدت عامل تعیین کننده مسیر نرخ تورم است. پیش بینی می شود ثبات نرخ ارز تا پیش از مذاکرات آتی هسته ای ادامه یابد. بنابراین می توان انتظار داشت که برآیند نیروهای موثر بر نرخ تورم طی چند ماه آینده، نه نیروی لازم برای کاهش بیشتر نرخ تورم (نقطه به نقطه) را فراهم خواهد کرد و نه موجبات افزایش آن را ایجاد خواهد کرد. در نتیجه پیش بینی می شود نرخ تورم نقطه به نقطه طی چندماه آینده در محدوده 13 تا 15 درصد در نوسان باشد. البته این موضوع بیانگر این امر است که روند نزولی نرخ تورم میانگین همچنان ادامه خواهد یافت، به نحوی که می توان در مهرماه از کاهش نرخ تورم میانگین به سطوح کمتر از 20 درصد رونمایی کرد. اما دستیابی به نرخ تورم تک رقمی تا پایان سال نیازمند نیروی قوی در جهت کاهش تورم است. در شرایط فعلی، تنها حصول توافق هسته ای در فصل پاییز می تواند از مسیر ثبات نرخ ارز و تک نرخی شدن آن و تعدیل قابل توجه انتظارات تورمی، این نیروی کاهنده برای نزول نرخ تورم به سطوح تک رقمی را فراهم کند. در صورت بروز این سناریو، انتظار می رود نرخ تورم تک رقمی (نقطه به نقطه) در زمستان رونمایی شود و نرخ تورم میانگین به سطوح کمتر از 15 درصد تا پایان سال کاهش یابد. البته در این سناریو، دستیابی به نرخ تورم تک رقمی به صورت پایدار در سال 1394 و در سایه تداوم سیاست پولی و مالی محافظه کارانه قابل تحقق خواهد بود.