"توفان گیت" ؛ این "هواشناسی" به چه دردی می‌خورد؟!

عصرایران – سازمان هواشناسی ایران در سال های اخیر، رشد نسبتاً خوبی داشته است که حضور مستمر در برنامه های رادیویی و تلویزیونی برای اعلام وضع گذشته، حال و آینده هوا، عمومی ترین نمود آن بوده است.

این که در روز گذشته، گرم ترین و سردترین نقطه کشور کجا بوده، همیشه برای مردم جذابیت خود را دارد. دانستن کمترین و بیشترین درجه هوای کنونی در شهرهای مختلف نیز خالی از لطف نیست. اما مهم تر از همه این ها، پیش بینی علمی وضعیت هوا در آینده است.

هر چند مورد اخیر در سازمان هواشناسی مورد توجه است ولی واقعیت این است که این پیش بینی ها ، بسیار" کلی" صورت می گیرد به گونه ای که عمدتاً برای عموم مردم قابل بهره برداری نیست.

به عنوان مثال، اسم 15 استان را پشت سر هم ردیف کردن و گفتن این که در این مناطق ، هوا ابری و نیمه ابری خواهد بود، در برخی نقاط رعد و برق خواهیم داشت و در مناطق مستعد، برف و باران خواهد بارید و در ساعاتی باد خواهد وزید، نمی تواند برای مردم این 15 استان مفید باشد زیرا در انتهای ماجرا متوجه نمی شوند که بالأخره برف خواهند داشت یا باران ، هوایشان ابری خواهد بود یا نیمه ابری و در چه ساعاتی باد خواهد آمد و کی هوا آرام خواهد شد؟!

با این حال ، در اکثر موارد، دانستن این که هوا چگونه خواهد بود برای اکثر مردم، اهمیت جدی ندارد و اگر هواشناسی گفت که هوا ابری خواهد بود ولی نیمه ابری شد، اشکالی ایجاد نمی کند. اهمیت سازمان هواشناسی در زمان هایی ظهور و بروز می یابد که وقایع بزرگ جوی رخ می دهد. اینجاست که پیش بینی درست یا غلط می تواند به جان انسان ها هم مرتبط باشد.

عصر روز دوشنبه ، توفانی بزرگ و سیاه با سرعت 119 کیلومتر تهران و برخی شهرهای دیگر را درنوردید. ابعاد این توفان در پایتخت بیش از بقیه نقاط بود به گونه ای که 5 کشته، 44 مجروح و دهها میلیارد خسارت مالی بر جای گذاشت.

سازمان هواشناسی اما نتوانسته بود این توفان سهمگین را پیش بینی کند و به همین دلیل مردمی که می توانستند با آگاهی از توفان، در زمان وقوع اش، در خانه یا محل کار بمانند، در خیابان ها غافلگیر شدند و 5 نفرشان هم کشته شدند.

در پی این اهمال آشکار، انتقادات از سازمان هواشناسی بالا گرفت و سازمان عجولانه اعلام کرد که روز سه شنبه هم وضعیتی مشابه اما با سرعت اندکی کمتر در تهران رخ خواهد داد. حتی اعلام شد که اوج توفان بین ساعات 3 الی 6 بعد از ظهر خواهد بود.

با این هشدار، بسیاری از مردم که توفان روز گذشته را تجربه کرده بودند، تمهیداتی از قبیل بیرون نیامدن در آن ساعات را اندیشیدند، برخی مراکز کارکنان خود را زودتر تعطیل کردند تا در مسیر خانه، گرفتار توفان نشوند ، بسیاری از قرارهای کاری لغو شد و ... اما ساعات اعلامی سازمان هواشناسی که رسید، هوا آرام بود و نسیمی ملایم و دلنواز برگ درختان را نوازش می داد و خبری از توفان درخت افکنی که وعده داده شده بود، نبود.

هر چند نیامدن توفان ، خبر خوبی بود اما غلط درآمدن صد در صدی پیش بینی سازمان هواشناسی، آن هم با آن آب و تابی که در رادیو و تلویزیون مطرح می شد، نشان داد که با یک سازمان نه چندان کارآمد طرف هستیم که در مواقعی که بدان نیاز است، نمی تواند ثمربخش باشد. ماجراهای دوشنبه و سه شنبه گویای همین واقعیت است: دوشنبه پیش بینی توفان نشد و توفان آمد و سه شنبه هشدار پشت هشدار دادند که توفان می آید ولی جز نسیمی بهاری در شهر وزیدن نگرفت.

"توفان گیت" ، باعث شد اعتبار سازمان هواشناسی در میان مردم به شدت خدشه دار شود و در این میان ، توجیهات غیر موجه سازمان و عدم عذرخواهی مقامات آن از مردم، وجهه آن را به طرز مضاعف مغشوش ساخت.

این ماجرا ، فرصتی است تا به مقوله هواشناسی نگاه عمیق تری شود و با فاصله گرفتن از نگرش های فانتزی به آن، در صدد رفع اشکالاتی بر آمد که افتضاحاتی مانند توفان گیت را رقم می زنند.