قيمت اتوبوس‌هاي فرسوده مدل قديمي حدود 15 ميليون تومان در هر دستگاه و اتوبوس‌هاي مدل جديد مونتاژ ايران خودرو ديزل نيز حداقل ۱۵ميليون تومان در شش ماه گذشته افزايش يافته است.

آمار ارايه شده توسط دفتر صنايع ماشين‌سازي و نيرو محركه وزارت صنايع و معادن نشان مي‌دهد توليد اتوبوس در 9 ماهه گذشته سال 86 نسبت به مدت مشابه 85 با كاهش بيش از 10 درصدي از 129ر3 دستگاه به 803ر2 دستگاه رسيده است.

پنج شركت توليد‌كننده اتوبوس در سال جاري به ترتيب ايران خودرو ديزل 1627 دستگاه (535 دستگاه گازسوز معادل 33 درصد) عقاب افشان 625 دستگاه، شهاب خودرو 355 دستگاه، زامياد 129 دستگاه و رانيران 44 دستگاه خودرو جمعي توليد كرده‌اند. با توليد اين تعداد اتوبوس كل اتوبوس‌هاي در حال سرويس در كشور به 80 هزار دستگاه رسيده است.

در حالي‌كه پس از افزايش 25 درصدي قيمت بنزين و سهميه‌بندي آن بسياري از شهروندان كشورمان امكان تردد با وسيله نقليه بنزين سوز خود را نداشته و رو به استفاده از اتوبوس جمعي آورده اند اما با كاهش توليد اتوبوس از ماشين خود رانده و از اتوبوس مانده شده اند.

توقف توليد اتوبوس با كيفيت

در پي شرايط ايجاد شده در اثر تحريم‌هاي بين‌المللي از ابتداي سال جاري، شركت سوئدي ولوو تامين قطعات كاميون و اتوبوس ولوو و ارسال قطعات به ايران را متوقف كرد كه نتيجه اين تحو ل توقف توليد اتوبوس ولوو در شركت رانيران در شهر ساوه از سه ماهه دوم سال جاري بوده و توليد اين شركت از 502 دستگاه در سال گذشته به 44 دستگاه كاهش و فعلا متوقف شده است.

نتايج كاهش توليد اتوبوس

طي شش ماه گذشته از ابتداي سهميه‌بندي بنزين، ضريب اشغال اتوبوس با افزايش 30 درصدي از 24 نفر به 32 نفر رسيده و باعث افزايش درآمد اتوبوس داران، افزايش تقاضاي اتوبوس و در نتيجه افزايش قيمت اين خودرو جمعي شده است. در حال حاضر درآمد اتوبوس‌هاي شهري قديمي و فرسوده حداقل يك ميليون ريال در هر روز، درآمد اتوبوس‌هاي مدل جديد شهري حدود دو ميليون ريال در روز، درآمد اتوبوس سرويس كارخانجات مدل قديمي حدود 5/1 ميليون ريال در روز و درآمد اتوبوس‌هاي مدل جديد در سفر‌هاي بين شهري بسته به نوع و مسافت به حداقل دو تا سه ميليون ريال درهر روز و ماهانه 60 تا 90 ميليون ريال بالغ مي‌شود. قيمت اتوبوس‌هاي فرسوده مدل قديمي حدود 15 ميليون تومان در هر دستگاه و اتوبوس‌هاي مدل جديد مونتاژ ايران خودرو ديزل نيز حداقل ۱۵ميليون تومان در شش ماه گذشته افزايش يافته است.

توليد انواع ميني‌بوس

توليد ميني‌بوس در 9 ماهه سال 86 به 1576 دستگاه رسيد كه 1573 دستگاه در ايران خودرو ديزل (فقط يك دستگاه گازسوز) و سه دستگاه در زامياد توليد شده در حالي‌كه توليد سال گذشته زامياد 344 دستگاه بوده است. با اين ارقام جمع كل ميني‌بوس موجود در كشور به 124 هزار و 670 دستگاه رسيد.

مشكلات اتوبوس‌هاي گازسوز

طبق مصوبه مجلس از سال آينده اتوبوس ديزلي در سطح تهران تردد نخواهد كرد و تمام اتوبوس‌ها گازسوز خواهند شد اما امكان تامين مخزن و قطعات پس از فروش اين اتوبوس‌ها در‌هاله اي از ابهام قرار داردچرا كه مشكلات اتوبوس‌هاي گازسوز درحال نمايان شدن است. در اثر بارش برف در سطح كشور در روزهاي گذشته، مديرعامل شركت اتوبوسراني تهران و حومه از توقف بيش از دو هزار دستگاه اتوبوس گازسوز به خاطر افت فشار گاز خبر داد. بيژني افزود: «مجموعا هفت ايستگاه CNG براي تامين گاز مورد نياز اتوبوس‌هاي گازسوز تهران وجود دارد كه از اين تعداد چهار ايستگاه به خاطر افت فشار گاز غيرفعال شده و از سه ايستگاه مابقي نيز تنها، 50 درصد فعال هستند و به طور ميانگين تنها 5/1 ايستگاه فعال براي حدود دو هزار و 700 دستگاه اتوبوس تهران وجود دارد.» وي با بيان اين كه «در پي افت فشار گاز، 70 درصد اتوبوس‌هاي گازسوز شركت واحد دچار مشكل سوخت‌گيري شده‌اند»، افزود: «به عبارتي ديگر بيش از دو هزار اتوبوس گازسوز در تهران به خاطر افت فشار گاز غيرفعال و از چرخه خدمات‌رساني به مردم خارج شدند.»

مديرعامل شركت اتوبوسراني تهران و حومه يادآور شد: «همچنين با توجه به اين كه اتوبوس‌هاي گازسوز از استانداردهاي لازم برخوردار نيستند، بنابراين‌ بعضا دچار يخ‌زدگي مي‌شوند و در مجموع هم اكنون براي تامين گاز و استفاده از اين اتوبوس‌ها در وضعيت بدي به سر مي‌بريم.»

وي افزود: «براي اين كه مشكلي در جابجايي مسافران ايجاد نشود، اتوبوس‌هاي ذخيره ديزلي را جايگزين اتوبوس‌هاي گازسوز متوقف كرده‌ايم، به علاوه آن با شيفت‌بندي و افزايش اضافه كاري تا 12 ساعت در تلاشيم تا اين خلاها را جبران كنيم.»

كوتاهي دولت در اجراي تبصره 13 قانون بودجه 86

با وجود آن كه مسوولان ستاد تبصره 13 در نشست خود با نمايندگان مجلس متعهد به واگذاري بقيه سهميه سال 85 اتوبوس‌ها شده بودند اما با وجود گذشت 10 ماه از سال نه تنها سهميه اتوبوس سال 85 به شهرداري تهران واگذار نشده بلكه از سهميه سال 86 نيز خبري نيست.

اخيرا نيز شهردار تهران خبر ارسال نامه‌اي از سوي مهدي‌ هاشمي، رييس ستاد تبصره 13 به شوراي شهر تهران مبني بر قطع حمايت‌هاي مالي دولت نسبت به شهرداري تهران (به واسطه ضعف مديريت شهرداري در بخش حمل و نقل) را تاييد كردكه در اين صورت وضعيت توسعه ناوگان حمل و نقل عمومي و اجراي تبصره 13 قانون بودجه 86 نا مشخص خواهد بود. طبق برنامه‌هاي شهرداري تهران تا پايان سال جاري با ورود آزمايشي چند دستگاه اتوبوس دو تا سه كابينه فعاليت خود را آغاز خواهند كرد و در سال آتي 1200 دستگاه اتوبوس بي آر تي با كمك ستاد تبصره 13 و مجلس خريداري خواهد شد تا در 300 كيلومتر مسير رفت و برگشت، وارد ناوگان شود.