سخنی محترمانه با دکتر عباسی درباره راکتور اراک

سایت امید هسته ای ایرانیان نوشت:

شأن دکتر فریدون عباسی رییس سابق سازمان انرژی اتمی ایران در حد بالای یک متخصص متعهد و از آن بالا‌تر شهید زنده است. ایشان پس از سوء قصد بدخواهان پیشرفت‌های علمی کشور در رأس سازمان انرژی اتمی قرار گرفت؛ از این رو شاید بسیاری از مردم که جایگاه وی را فرا‌تر از جناح بندی‌های سیاسی می‌دانند، مایل نباشند این چهره علمی و با ارزش را در همایش و میتینگ سیاسی این یا آن گروه ببینند؛ اما به هر روی و به این حکم که «صلاح ملک خویش خسروان دانند»، ایشان اخیرا در همایش «دلواپسیم» حاضر و با جمعی که نسبت به روند مذاکرات و ادامه فعالیت‌های هسته‌ای کشور نگران و دلواپس هستند، همنوا شده‌اند.

با این حضور اما انتظار آن بود فنی‌ترین دلایل و ایرادهای منتقدین نسبت به روند مذاکرات و جنبه‌های حقوقی و فنی از زبان ایشان شنیده می‌شد؛ اما آنچه از قول دکترعباسی در رسانه‌های همسو با جمع دلواپسان آمده است، بار فنی ندارد و بیشتر سخنان ایشان کلی است که در متن شرایط امروز کارکرد سیاسی می‌یابد، درحالی که از ایشان به عنوان یک متخصص فنی در حوزه انرژی اتمی توقع می‌رفت که نقدهای فنی داشته باشند.

مهم‌ترین فراز بیانات ایشان آن بوده که راکتور تحقیقاتی در حال احداث اراک نباید بازطراحی شود و ایران نباید به خواست گروه ۱+۵ تن داده و کار باید به روال قبل در این سایت هسته‌ای ادامه یابد.

درباره بازطراحی اراک آنچه تاکنون از سوی مقامات ایران اعلام شده آن است که توافق کلی به چند منظور حاصل شده است، که عبارتند از ارتقاء کارکرد راکتور تحقیقاتی، حفظ ماهیت آب سنگین راکتور اراک و کاهش یا مشخص شدن سرنوشت پلوتونیوم در پسماند و ادامه کار برای تولید ایزوتوپ و رادیو دارو‌ها؛ البته در این خصوص پیشهادهایی بر روی میز مذاکره است که به لحاظ فنی هنوز نیازمند مذاکره برای دست یابی به شکل تفاهم نهایی درباره راکتور اراک است.

اما آنچه دکترعباسی در بیاناتشان نفرموده‌اند این است که چرا و به چه دلیل فنی این بازطراحی نباید صورت گیرد؟ از ایشان انتظار می‌رفت حال که این باب را گشوده‌اند توضیح می‌دانند که این بازطراحی کدام بخش از فعالیت‌ها و خواص راکتور و حقوق ایران را ضایع می‌سازد؟ یا در کدام بخش ارتقاء حاصل نمی‌شود و یا اینکه ماهیت آب سنگین راکتور با کدام ساز و کار فنی از میان رفته تلقی خواهد شد؟

اما از اصرار صرف بر ادامه روند سابق بدون ذکر دلایل چنین مفاهیم ساده‌ای استنباط می‌شود که یا ایشان به پلوتونیوم راکتور علاقه‌مند هستند و کاهش آن را بر نمی‌تابند، یا اینکه قائل به پیشرفت عملی در مذاکرات هسته‌ای، حفظ حقوق و دستاورد‌ها همراه با رفع نگرانی‌های ادعایی طرف غربی نیستند و یا معتقدند بازطراحی نه موجب ارتقاء راکتور که باعث خدشه و نقصان در آن است.

مطلوب این بود ایشان که چند سالی در رأس سازمان انرژی اتمی بوده‌اند، حال به عنوان یک فن سالار منتقد، آفات بازطراحی را توضیح می‌دانند و به عنوان منتقد منصف حکم نباید شود را با دلیل و استدلال مزین می‌فرمودند.

پس از این هم اگر چنین شود به خاطرشان بالایی که برای دکتر عباسی قایل هستیم به سهم خود همه مطالب ایشان و پاسخ‌هایی که به آن دسترسی پیدا شود را انتشار خواهیم داد.

ذکر این نکته هم دور از بحث نیست که دکتر عباسی تنها رئیس سازمان انرژی اتمی ایران است که در بیان رسمی یک بار اعلام کردند: «ایران به خاطر فشارهایی که به ناحق متحمل بوده مجبور شده در مواردی به آژانس بین المللی انرژی اتمی راست نگفته و اطلاعات غلط در اختیار آژانس قرار دهد»، که این نوع بیان حتی در‌‌‌ همان مقطع رویه دیگر مسئولین و سیاست و برنامه نظام نبود ومشکلاتی را برای کشور به همراه داشت، درواقع «حکم نبایدی» که ایشان در جمع دلواپسان صادر کرده‌اند هم شبیه به چنین رفتاری می‌نماید، یعنی اعلام نظر شخصی؛ در حالی که رویه و سیاست و تدبیر نظام بر روالی دیگر است.

به هر حال نظر محترم ایشان نیازمند ارائه استدلال و دلایل فنی بوده و جز این از ایشان انتظار نمی‌رفت، البته سخنان ایشان فرازهای دیگری هم دارد که در آینده به آن خواهیم پرداخت.