حمام قاجاری خلخال در آستانه تخریب (+تصاویر)

عصرایران - حمام تاریخی و قدیمی "درو" در روستایی به همین نام در بخش شاهرود شهرستان خلخال یکی از کهن‌ترین آثار این منطقه است که می تواند در کنار مجموعه آثار دیدنی موجود در این روستا به یکی از قطبهای گردشگری روستایی تبدیل شود اما این اثر هم اکنون در آستانه تخریب قرار دارد.

به گزارش گروه فرهنگی عصرایران، این حمام که در مرکز روستا و جنب مسجد جامع درو واقع شده است بیش از ۱۴۷ سال قدمت دارد و براساس اسناد موجود توسط شخصی به نام محمدتقی خان، معروف به بخان، ساخته شده است.

این ساختمان متشکل از یک طاق بزرگ بر ورودی حمام و چندین طاق کوچک‌تر از طاق اصلی در قسمت‌های دیگر است، که باید تاکید کرد این شکل معماری در هیچ جای "درو" سابقه ندارد.

مواد و مصالح حمام از خشت پخته مربع و سنگ‌های محلی بوده که از کوه های مجاور حمام تهیه شده و با موادی همچون ساروج آنها را بر هم نهاده‌اند. سوخت حمام چوب بوده و تا سه دهه قبل از حمام استفاده می شده است.

گنبد های آجری زیاد آن که پس از سال ها همچنان پا برجا ایستاده اند، در نگاه اول نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند تا نشانه ای از تاریخ و فرهنگ مردم منطقه باشد.

آثار تاریخی کهن ترین روستای منطقه نیازمند احیا و معرفی

این استان به لحاظ مجموعه آثار تاریخی بویژه مردم شناسی غنی و دارای اصالت خاصی است که البته مناطق روستایی استان در این زمینه پرداخت کمتری داشته است، بنابراین روستای "درو" می تواند در این خصوص و با بهره گیری از آثاری به مانند آثار زاغه های حاشیه روستا با فلسفه خاص خود به نقطه گردشگری تبدیل شود.

اما این مستلزم حفظ و نگهداری و نیز احیاء برخی از آثار قدیمی و تاریخی است، آثاری که می تواند در آینده به اثری برای گردشگران تبدیل شده و فرهنگ و زندگی مردم روستای تاریخی "درو" را برای آیندگان بازگو کند.

مهدی ویسانیان، کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی در این باره می‌گوید: حمام قدیمی و تاریخی "درو" یکی از آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری کهن ترین روستای منطقه بوده که هم اکنون به حال خود رها شده و در حال تخریب است.

وی تخریب این اثر را در واقع از بین رفتن هویت، فرهنگ و تاریخ گذشته منطقه دانست و با تاکید به اینکه این آثار دارایی های فرهنگی تمام بشر است، متذکر شد: تمام آثار تاریخی و باستانی محصول اندیشه های نیاکان و سند هویت ملت ها هستند و اعتبار و ریشه ملت ها بشمار می روند.

ویسانیان با بیان اینکه این حمام در سال 1281 هجری قمری توسط شخصی بنام محمد تقی خان بخان بنا شده، بیان کرد: حمام درو متشکل از یک طاق بزرگ بر روی درب ورودی حمام و چندین طاق کوچکتر از طاق اصلی در قسمت های دیگر است.
 
این پژوهشگر جوان که خود ساکن روستای درو می باشد، با اشاره به مصالح استفاده شده در ساخت این حمام که از خشت پخته شده مربع شکل و سنگ های محلی تهیه شده، متذکر شد: این مصالح تا چند دهه قبل مورد استفاده مردم این روستا قرار می گرفته است.

وی با اشاره به آغاز تخریب کامل این اثر اجتماعی بیان کرد: چیزی به تخریب کامل این حمام قدیمی باقی نمانده و با ادامه این روند در آینده ای نزدیک شاهد ریزش کامل دیوارها و گنبد باقی مانده بر روی درب ورودی این بنا خواهیم بود.

رعایت اصول معماری اسلامی ویژگی حمام "درو"

ویسانیان مهمترین ویژگی بارز حمام درو را رعایت اصول معماری اسلامی دانست و تصریح کرد: این حمام معماری خاصی نسبت به سایر بناهای روستا داشته و در مرکز کنار دو اصل اجتماعی دیگر یعنی مسجد و بازار روستا قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه بازار، مسجد و حمام سه اصل در معماری اسلامی بوده که همیشه در کنار یکدیگر می باشند، اضافه کرد: باید در حفظ این هویت و معرفی فرهنگ غنی اسلامی تلاش بیشتری صورت گیرد.

این پژوهشگر اجتماعی با تاکید به اینکه مردم روستای درو خواستار مرمت این اثر و تبدیل آن به موزه مردم شناسی تات زبانان شهرستان خلخال هستند، عنوان کرد: با بهره گیری از این آثار می توان مجموعه ای گردشگری را در این منطقه و روستا ایجاد کرد.

مشکل میراث فرهنگی در تملک حمام درو

سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خلخال در همین خصوص طی گفتگوی کوتاه تاکید کرد که مرمت اثر تاریخی باید با رضایت صاحب ملک باشد.

علی درویشی با بیان اینکه این ملک هم اکنون متعلق به ورثه آن می باشد، ادامه داد: برای احیای آن باید ملک در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد که این امر نیازمند حضور تمام مالکان آن است، اما از آنجایی که تعدادی از صاحبان ملک در خارج از کشور بسر می برند سازمان میراث فرهنگی موفق به خرید این ملک نشد.

وی با اشاره به تخصیص بودجه 150 میلیون ریالی برای مرمت این اثر طی سال 87 متذکر شد: قانون مرمت باید با رضایت مالک باشد.