مدیر کل توسعه پایدار سازمان محیط زیست آخرین رتبه ایران در شاخص عملکرد محیط زیستی را از میان 132 کشور رتبه 114 عنوان کرد و گفت: در حال حاضر ایران از سه برابر ظرفیت زیستی خود برداشت دارد و به گزارش بانک جهانی سالانه هشت میلیارد دلار خسارت آلودگی می‌پردازد و اگر به بحران‌های زیستی همچون آب توجه نشود در آینده شاهد جنگ آب در کشور خواهیم بود و مسئله محیط زیست وارد مسائل امنیتی خواهد شد.

به گزارش ایسنا، زهرا جواهریان در دومین همایش آموزش عالی و توسعه پایدار در دانشگاه تهران گفت: امروزه با چالش‌های مختلفی در راستای توسعه در بحث محیط زیست مواجه هستیم و پایداری در بخش اقتصادی و اجتماعی و محیط زیستی بر پایه بسترهای فرهنگی استوار است. در چندین سال گذشته به دلیل چالش‌های زیست‌محیطی سران کشورها بر آن شده‌اند تا به فکر چاره‌ای در این خصوص باشند. در ایران از سال 1373 کمیته توسعه پایدار در زمینه محیط زیست تشکیل شده و در اجلاس ریو + 20 به بحث آموزش در مسائل محیط زیستی تاکید بسیار شده است.

وی با اشاره به اصل پنجاهم قانون اساسی اظهار کرد: در این اصل به حفاظت از محیط زیست که سرمایه‌های نسل آینده و کنونی هستند تاکید شده و آنرا وظیفه عمومی دانسته و هرگونه فعالیت اقتصادی که منجر به تخریب محیط زیست می‌شود را ممنوع کرده است. در قانون اساسی کمتر کشوری اینچنین به حفظ محیط زیست پرداخته شده و این مایه افتخار قانون اساسی کشور ماست اما باید دید به چه میزان به این اصل وفادار بوده‌ایم.

وی با اشاره به شرایط ویژه جهانی در زمینه محیط زیست اظهار کرد: جهان یک ظرفیت بسیار مهم خوپالایی دارد و حدود 11.9 میلیارد هکتار ظرفیت زیستی در جهان وجود دارد و این به این معناست که اگر کمتر از ظرفیت زیستی برداشت کنیم در مسیر توسعه پایدار قرار گرفته‌ایم اما اگر بیشتر از ظرفیت برداشت کنیم به سمت ناپایداری حرکت کرده‌ایم.

مدیر کل توسعه پایدار محیط زیست با بیان اینکه اکنون به میزان 18 میلیارد هکتار از ظرفیت زیستی برداشت می‌شود، ‌اظهار کرد: سرانه‌ای که برای هر فرد در جهان در نظر گرفته شده است 1.8 در نظر گرفته شده و این در حالیست که به میزان 2.7 برداشت می‌شود.

جواهریان با اشاره به اینکه ایران سه برابر ظرفیت زیستی خود از منابع محیط زیستی برداشت می‌کند، اظهار کرد: این مساله به حدی رسیده است که اخیرا یکی از سناتورهای آمریکایی اعلام کرده با توجه به تخریب محیط زیست ایران این کشور دیگر نیازی به دشمن خارجی ندارد.

وی با بیان اینکه در بحث گرد و غبار، گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا در شرایط ناگواری به سر می‌بریم افزود: شش ماهه اول سال کشور در گرد و غبار است و در شش ماهه دوم آلودگی هوا گریبان مردم را گرفته است. سالانه 2700 نفر جان خود را به خاطر آلودگی هوا از دست می‌دهند و شهرهایی همچون تهران، اهواز، اصفهان و ... جزو 10 شهر آلوده جهان هستند.

مدیر کل توسعه پایدار محیط زیست دلیل خشک شدن تالاب‌های کشور را ورود فاضلاب‌ به این تالاب‌ها دانست و افزود: امروزه کشور در مساله آب با چالش جدی مواجه است چرا که از سفره‌های زیرزمینی بیش از ظرفیت خود برداشت کرده‌ایم و این مساله جبران ناپذیر است. الگوی کشت‌های غلط،‌ احداث 30 هزار چاه غیرمجاز، احداث سدهای نادرست باعث شده تا امروزه با بحران آب مواجه باشیم.

وی افزود: اکنون از 85 درصد سفره آب زیرزمینی آب برداشت می‌کنیم در حالی که رقم استاندارد 20 درصد است.

وی با بیان اینکه سالانه بیش از 50 هزار تن پسماند تولید می‌کنیم اظهار کرد: در ایران در یک خانواده چهار نفره بیش از سه کیلوگرم زباله تولید می‌شود. این در حالیست که در دنیا زباله را طلای کثیف می‌دانند و آنرا کاملا برگشت پذیر کرده‌اند و سهم اقتصادی برای آن قائل شده‌اند اما سوال اینجاست که در کشور ما تا چه میزان به این مساله پرداخته شده است.

جواهریان وضعیت آموزش عالی در زمینه محیط زیست را خوب توصیف کرد و افزود: با ایجاد رشته‌های تخصصی در زمینه محیط زیست در سالهای اخیر در وضعیت خوبی به سر می‌بریم و در حال حاضر بیش از 75 هزار دانش آموخته محیط زیست در حال تحصیل هستند اما چالش اصلی بازار کار این دانش آموختگان است که متاسفانه بازار کاری مناسبی در ایران برای آنها در نظر گرفته نشده است.

وی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها باید به سمت آموزش الگوی مصرف پایدار حرکت کنند گفت: اگر مدیریت درستی در الگوی مصرف ایجاد نشود در آینده با بحث جنگ آب روبرو خواهیم بود و مسائل امنیتی به وجود خواهد آمد.

وی با بیان اینکه بارندگی در ایران یک سوم متوسط جهانی است، گفت: این در حالیست که هر شهروند در ایران 220 لیتر آب مصرف می‌کند در حالی که مصرف استاندارد برای هر شهروند روزانه 130 لیتر است.

مدیر کل توسعه پایدار محیط زیست با بیان اینکه در اجلاس ریو + 20 دو بحث اقتصاد سبز و تغییر اهداف توسعه هزاره مطرح شد گفت: در این اجلاس بر این مسئله تاکید شده تا شاخص‌های توسعه پایدار جایگزین اهداف توسعه هزاره شود و علت شکست این اهداف این بود که عده‌ای از سران کشورها سیاست‌هایی را به جهان دیکته کردند و این مساله وضعیت کنونی را ایجاد کرده است.

وی اقتصاد سبز را با توسعه مشاغل سبز امکانپذیر دانست و افزود: این مساله فقط بر عهده دانشگاه است تا در مسائل آموزش عالی وارد کارآفرینی سبز شویم.