اگر به اطراف خود نگاه کنید افرادی را میشناسید که دچار دیابت یا مرض قند شدهاند و این نشان از شیوع بالای بیماری در جامعه دارد. مشکلی که دیابت برای فرد ایجاد میکند عوارضی از قبیل سخت و شکننده شدن عروق خونی، سکته قلبی و مغزی، عوارض چشمی و شبکیه، مشکلات کلیوی، زخم و عفونت در پا، ضعیف شدن سیستم ایمنی و مشکلات سیستم اعصاب محیطی است.
بیمار دیابتی باید داروهای خود را به طور مرتب مصرف کند، از قطع یا جایگزین کردن داروی خود با داروها یا فرآوردههای دیگر به صورت خودسرانه پرهیز کند و شیوه زندگی و عادات غذا خوردن خود را با نظر و مشورت پزشک متخصص تغییر دهد. البته گیاهانی نیز وجود دارند که خاصیت کاهندگی قند خون را دارند و در مواردی که مشکل دیابت حاد نیست، میتوانند از سوی بیمار، البته با نظر پزشک متخصص استفاده شوند که این امر شاید بتواند به کاهش قند خون و عوارض ناشی از دیابت کمک کند.
بسیاری از گیاهان، به دلیل داشتن الیاف (فیبر) دارای آثار کاهش قندخون هستند. در بین گیاهانی که اثر کاهش قندخون آنها قابلملاحظه است، میتوان به این نمونهها اشاره کرد:
گیاهان دیگری که به طور معمول در دسترس هستند و میتوان آنها را در رژیم غذایی گنجاند و خاصیت کاهش قندخون دارند، عبارتاند از: سماق، عدس، انار، کدوتنبل، جو و عناب، برگ زیتون، حنظل، سیاهدانه، عدس کوهی، گل انار، آلوئهورا، دارچین و گلپوره
* یکی از این مواد طبیعی، تخم شنبلیله است که حاوی مواد مۆثرهای است که باعث کاهش قند و حتی چربی خون میشود. شنبلیله گیاهی است از خانواده نخود. این گیاه به نام عمومی FENUGREEK در جهان مشهور است. با وجودی که آثار مختلفی از جمله خواص ضددرد، ضدالتهاب، افزایشدهنده میل جنسی، مقوی قلب، صفراآور، کاهشدهنده کلسترول و چربی خون و کاهشدهنده پرفشاری خون دارد ولی در کاهش قندخون بیش از هر چیز دارای اثر قابلتوجه است.
برای مصرف، میتوان روی یک گرم پودر دانه آن یک استکان آب سرد ریخت. این مخلوط حداقل باید 3 ساعت بماند، سپس میتوان آن را صاف و میل کرد. این کار را میتوان تا روزی 5 بار انجام داد. مصرف پودر دانه به صورت خوراکی تا روزی 5 گرم بلامانع است. این پودر طعم تلخی دارد، به همین دلیل در کشورهای دیگر آن را به صورت قرص تولید کردهاند. دانهها سفت و سخت هستند بنابراین مصرف مستقیم آنها بیاثر است، باید دانهها را با آسیاب پودر کرد تا تأثیرگذار باشند. میتوان این پودر را با مواد غذایی مصرف و مثلاً آن را با ماست مخلوط و میل کرد.
* خیار تلخ نیز میوهای شبیه کدو و حاوی مادهای است که به کاهش قندخون کمک میکند.
* هندوانه ابوجهل که در بعضی مناطق به آن خربزه روباه نیز گفته میشود در طب سنتی بسیاری از کشورها از جمله ایران از درمانهای کاهش قند خون محسوب میشود. هندوانه ابوجهل دارای مواد موثری است که باعث کاهش قند خون میشود البته مصرف این گیاه باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا مصرف زیاد آن بسیار خطرناک است و عوارضی نظیر اسهال خونی را به دنبال دارد.
* گزنه نیز دارای خواص کاهنده قند خون است که معمولاً همراه با هندوانه ابوجهل مصرف میشود.
* خارمریم نیز با مکانیسم افزایش حساسیت گیرندههای سلولی نسبت به انسولین باعث کاهش قند خون شده و تا حدی در کاهش چربی خون نیز موثر است.
* مصرف روزانه دو تا سه فنجان دم کرده چای سبز نیز تأثیر مفیدی در کاهش قند خون دارد.
از سیر نیز غافل نشوید؛ سیر دارای مواد موثری است که باعث کاهش قند خون
و افزایش میزان انسولین خون میشود
* برگ گیاه قره قاط نیز میتواند باعث کاهش قند خون شده و برخی مطالعات تأثیر منفی آن در کاهش عوارض درازمدت دیابت را نیز نشان داده است.
* برگ درخت گردو نیز حاوی مواد مۆثرهای است که در کاهش قند خون موثر است.
* از سیر نیز غافل نشوید؛ سیر دارای مواد موثری است که باعث کاهش قند خون و افزایش میزان انسولین خون میشود. البته فرآوردههای صنعتی سیر بیشتر برای کاهش کلسترول و چربی خون به بازار عرضه شدهاند چون آثار خوبی در این زمینه دارند ولی همین فرآوردهها میتوانند تا حدی کاهش قندخون را نیز به دنبال داشته باشند. قرص سیر را میتوان روزانه 1 تا 3 عدد به طور خوراکی مصرف کرد.
گالگا
* گیاه گالگا. گیاهی است از خانواده نخود. در گذشته آن را به عنوان یک گیاه مدر، معرق، تببر و ضدتشنج استفاده میکردهاند. همچنین از آن برای افزایش شیر مادران شیرده استفاده میشده که در حال حاضر نیز معمول است. یکی از خواص مهم این گیاه، کاهش دادن قندخون افراد دیابتی (نوع دوم) است.
خوشبختانه از این گیاه فرآوردهای به نام GALEGA (گالگا) به صورت قرص تهیه شده که در داروخانهها عرضه میشود. طریقه و میزان مصرف این قرص در راهنمای همراه دارو وجود دارد.
* گیاهان دیگری که به طور معمول در دسترس هستند و میتوان آنها را در رژیم غذایی گنجاند و خاصیت کاهش قندخون دارند، عبارتاند از: سماق، عدس، انار، کدوتنبل، جو، عناب، برگ زیتون، حنظل، سیاهدانه، عدس کوهی، گل انار، آلوئهورا، دارچین و گلپوره.
دوباره تاکید میشود که مصرف این گیاهان حتماً باید با تجویز و تحت نظر پزشک انجام شود. مصرف خودسرانه این گیاهان یا فرآوردههای دارویی دیگر و قطع داروهای دیابت بسیار خطرناک است و عوارض جدی به دنبال خواهد داشت.