فاز هدفمندی یارانه ها ، به گونه ای در کشور اجرا شد که مردم برغم آن که ماهانه 44500 تومان می گیرند ، در مجموع از آن رضایت ندارند چه آن که می بینند بیش از آن چه می گیرند ، متحمل هزینه می شوند.
البته در خصوص دهک های بسیار کم در آمد که برغم داشتن جمعیت زیاد خانوادگی، کم خرج هستند قضیه کمی متفاوت است ولی در کلیت جامعه ، نگاه مناسبی به آن وجود ندارد.
علاوه بر مردم ، کارشناسان اقتصادی نیز برغم آن که اصل هدفمند شدن یارانه ها را قبول دارند ، از نحوه اجرای آن بسیار ناراضی اند که دلایل شان را بارها گفته اند و اتفاقاً به خاطر همین مخالفت ها بود که اجرای فاز دوم به تعویق افتاد.
اینک اما خبر می رسد که می خواهند فاز دوم هدفمندی را اجرا کنند. تردیدی در این که سرانجام باید تکلیف یارانه ها به طور هدفمندی مشخص شود ، نیست ولی سوال مهم اینجاست که آیا سال 1393 خورشیدی ، زمان مناسبی برای این کار است؟
سه پیش شرط مهم برای اجرای فاز دوم هدفمندی وجود دارد:
- ثبات نسبی اقتصادی
- تورم تک رقمی
- رشد اقتصادی مثبت
در خصوص این آخری می توان گفت که رشد اقتصادی که در دولت قبل منفی شده بود ، در دولت جدید رو به رشد است و انتظار می رود بعد از سال ها ، رشد اقتصادی مثبت را شاهد باشیم (برآوردها از رشداقتصادی 3 درصد در سال آتی خبر می دهند).
اما در خصوص دو عامل دیگر باید نگران بود؛ درست است که هم اکنون شاهد روند نزولی تورهستیم ولی تا رسیدن به تورم تک رقمی راهی طولانی وجود دارد. بی گمان تورم بالای 30 درصد برای انجام آنچه جراحی بزرگ اقتصادی خوانده می شود ، اصلاً مناسب نیست.
دندانپزشک ها اگر ببینند که بیمار درگیر عفونت است ، قبل از انجام هر گونه عمل دندانپزشکی ، با تجویز داروهایی ابتدا عفونت را کاهش می دهند و سپس اقدامات بعدی را انجام می دهند.
تورم نیز همانند عفونتی است که اگر قبل از مهارش عمل جراحی صورت گیرد ، عواقب خسارت بار بعدی جبران ناپذیر است.
بنابراین ، دولت یازدهم ابتدا باید همین روند مدبرانه کنونی را در راستای کاهش تدریجی تورم ادامه دهد و بعد از رسیدن تورم به عدد یک رقمی ، به فاز دوم هدفمندی بیندیشد.
اما ثبات اقتصادی نیز محل مناقشه است. درست است که اکنون به نسبت 6 ماه قبل ، ثبات بیشتری در اقتصاد حاکم است ولی با توجه به این که در سال آینده ، ادامه گفت و گوهای ایران و 1+5 را خواهیم داشت و مشخص نیست که ماجرای تحریم ها در این روند به کجا خواهد کشید، ثبات اقتصادی نیز آینده ای نامشخص دارد.
تدبیر حکم می کند که ابتدا تکلیف تحریم ها مشخص شود و بعد از آن ، اقدامات اساسی اقتصادی را شکل داد.
بی گمان اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها ، می تواند مشکلاتی در داخل برای مردم و متعاقب آن برای دولت ایجاد کند و این مشکلات ،تمرکز دولت بر بحث مهم و سرنوشت ساز سیاست خارجی را بر هم خواهد زد.
دولت بهتر است فعلاً در یک جبهه متمرکز شود و کار زیرساختی خود ، که به درستی بهسازی روابط خارجی تعریف شده را با دقت و قدرت مضاعفی جلو ببرد و بداند که برای هدفمند کردن یارانه ها ، زمان مناسب خواهد رسید ولی قطعاً سال 1393 زمانش نیست.