امروز، زادروز دکتر علی شریعتی

 
دکتر علی شریعتی در سوم آذر ماه سال 1312 در مزینان ، از توابع سبزوار به دنیا آمد . پدرش محمد تقی شریعتی از محققان و نویسندگان دینی معاصر و مادرش زهرا امینی است . گرچه پدرش نخستین معلم او بحساب می‌آید، اما او در سیستم آموزشی جدید دوران دبستان را در مزینان گذراند در دبیرستان های ابن‌یمین و فردوسی مشهد هم تحصیل نمود، و در این مراحل زبان عربی و فرانسه را نیز آموخت.

 برای ادامه تحصیل در مقطع دبیرستان وارد دبیرستان فردوسی مشهد شد و در سال 1329 وارد دانشسرای مقدماتی مشهد شد. در سال 1331 دانشسرای مقدماتی را به پایان رساند و اقدام به تاسیس انجمن اسلامی دانش آموزان نمود. وی  با داشتن گرایش تدریس، به دانشسرای تربیت معلم وارد شد و پس از دوسال مدرک معلمی گرفت. بدین ترتیب در سن 18 سالگی شغل معلمی را آغاز نمود که تا پایان عمر عاشق این شغل بود.

در سال 1332 به عضویت نهضت مقاومت ملی در آمد و سال آینده  موفق به اخذ دیپلم کامل ادبی شد و در همان سال اولین کتاب خود را که ترجمه ای از یک کتاب بود به چاپ رساند.

دکتر علی شریعتی در سال 1334 وارد دانشکده ادبیات مشهد شد و در همان سال اقدام به انتشار یکی از انقلابی ترین کتاب های خود یعنی ابوذر غفاری کرد.

در سال 1336 به همراه عده ای از اعضای نهضت مقاومت ملی در مشهد دستگیر شد و در سال بعد از دانشکده ادبیات با رتبه اول فارق التحصیل شد و در ادامه تحصیلات آکادمیک، درهمان سال  از دانشگاه مشهد با احراز رتبه ممتاز با مدرک لیسانس ادبیات فارغ‌التحصیل شد. عطش پایان‌ناپذیر او برای کسب دانش و آگاهی بیشتر هنگامی به اوج خود رسید که توانست با استفاده از بورس تحصیلی، از دانشگاه سوربن پذیرش بگیرد.

او از همان آغاز دوران معلمی‌اش، و نیز در زمانی که هنوز نوجوانی بیش نبود، نیروی خود را در راه تبلیغ منطقی، علمی و مترقی اسلام صرف کرد. 

وی  به همراه پدرش در مشهد، فعالانه در نبرد سیاسی علیه نفوذ و سلطه بیگانه درگیر شد. آنها در کانون نشر حقایق اسلامی، تعالیم قرآنی را تفسیر می‌نمودند و عمیقاً مورد بحث و بررسی قرار می‌دادند. علی شریعتی یکی از معلمان کانون بود و سخنرانی‌ها و نوشته‌هایش توجه شدید توده‌ها و روشنفکران را جذب کرد.

به دنبال سقوط و خلع دکتر مصدق، شریعتی از پیرامون به مرکز مبارزه وارد شد و به شاخه مشهد نهضت مقاومت ملی به رهبری آیت‌الله سید محمود طالقانی، مهندس مهدی بازرگان و استاد یدالله سحابی پیوست. علی شریعتی یکی از سخنگویان و فعالان این نهضت علیه سلطه و استثمار غرب در ایران بود. فعالیت های بیدارگرانه‌اش باعث دستگیری او در سال 1336 و انتقا‌لش به زندان قزل‌قلعه در تهران به مدت هشت ماه شد. پس از قبول شدن در بورس تحصیلی، علی شریعتی برای مدتی دست از فعالیتهای سیاسی کشید و در سال 1338 با بورسیه دولتی برای ادامه تحصیلات عازم فرانسه شد و در آنجا هم دست از مبارزه بر نداشت و به سازمان آزادیبخش الجزایر پیوست و به همین دلیل مدتی را در زندان فرانسه به سر برد و در همانجا بود که با افکار نوین افرادی چون سارتر و فانون آشنا شد . در سال 1341 بود که به همکاری با جبهه ملی و نهضت آزادی و نشریه ایران آزاد پرداخت و به همین دلیل پس از پایان تحصیلات و اخذ مدرک دکتری در رشته جامعه‌شناسی و تاریخ ادیان و مراجعت به ایران در مرز دستگیر شد ولی پس از مدتی آزاد شد و به همکاری با اداره فرهنگ پرداخت و پس از آن به عنوان کارشناس بررسی کتب درسی منسوب شد .

اوج فعالیت های دکتر در سال 1345 هنگامی بود که به عنوان استادیار رشته تاریخ دانشکده مشهد برگزیده شد، که با حضور انبوه دانشجویان مواجه شد  و دعوت هائی که برای سخنرانی از دانشگاه های مختلف برایش می‌رسید، . به محبوبیتش افزوده شد که  از نظر رژیم قابل تحمل نبود وحراست دانشگاه او را در سال 1349 هنگامی که تنها 37 سال داشت، بازنشسته کرد.

این رفتار خشونت‌آمیز روحیه او را افسرده نکرد. به این ‌خاطر به تهران نقل مکان کرد، و از این به بعد، حتی بیشتر از گذشته، به تعبیر مجدد و تبلیغ اسلام پرداخت. او ماموریت خود را با دلگرمی تمام با همکاری در حسینیه ارشاد آغاز نمود. و بدین ترتیب بود ه سلسله سخنرانی‌های آزاد خود را پیرامون اسلام‌شناسی، جامعه‌شناسی و تاریخ ادیان شروع نمود. جسارت او باعث شد که برخلاف سایر حسینیه‌ها و مساجد، روزانه هزاران دانشجو، کارگر برای شنیدن سخنان او به آنجا بیایند. همزمان با این سخنرانی‌ها، کتاب ها و جزواتی درمورد موضوعات اجتماعی و مذهبی، ا نشر و توزیع گشت. تعداد کلی سخنرانی‌های منتشر شده‌اش به بیش از 200 می‌رسد، که در نوع خود بی‌نظیر است. در کشوری که هیچ کتابی جز قرآن تیراژش به 5000 نمی‌رسید، کتاب های شریعتی در 100000 نسخه به چاپ می‌رسید.

سرانجام  در یک هجوم ناگهانی در سال 1351، حسینیه ارشاد مورد حمله قرار گرفت و بسته شد، اما به کمک دوستان، شریعتی توانست بگریزد اما چون ساواک پدرش را دستگیر نمود، در عوضِ آزادی پدرش، خود را تسلیم کرد، اما تقاضای او رد شد و پدر و پسر هردو محبوس گردیدند. به هرحال چندی بعد پدرش آزاد شد، اما علی شریعتی برای 18 ماه در زندان باقی ماند. بیشترین فشار برای آزادی او از سوی روشنفکران برجسته فرانسوی و الجزایری بر رژیم ایران وارد آمد. شریعتی به ظاهر آزاد شد، اما شدیداً تحت کنترل بود.

نوشته‌های شریعتی ممنوع‌الانتشار شد و  اورا کاملاً از حقوق سیاسی و اجتماعی محروم کردند.

دکتر نتوانست این شرایط سخت را تحمل کند پس به فکر خروج از ایران افتاد تا در خارج از کشور به فعالیت های خود ادامه دهد.  دکتر برای خروج از کشور پاسپورتی با نام علی مزینانی گرفت. به هرحال او با احتیاط فراوان در 26 اردیبهشت ماه 1356، تهران را به مقصد بروکسل ترک نمود. به احتمال زیاد، دکتر شریعتی هنگام ترک ایران مشکوک شد که کسی او را تعقیب می‌کند، به همین خاطر، هنگام فرود هواپیما در فرودگاه آتن، از آن پیاده شد و پس از یک توقف 24 ساعته با یک پرواز دیگر عازم بروکسل گردید. پس از دو روز اقامت در آنجا به لندن رفت .

 صبح روز بعد، 29 خرداد ماه 1356، جسد او را که به وضع اسرارآمیز و مشکوکی در گوشه اتاق افتاده بود، پیدا کردند. هیچکس نگفته است که این مرگ طبیعی بوده، و در عین‌حال هیچکس مدرکی مبنی بر کشته شدن دکتر ارائه نداده است. اما مخالفان رژیم شاه به اتفاق آراء معتقد بودند که عوامل و مأموران ساواک، دکتر علی شریعتی را از میان برداشته‌اند. اما آنها که او را می‌شناختند، و آنها که تعریف درست شهادت را می‌دانند، همگی بر این امر صحه می‌گذارند، که او شهیدِ شاهد است.
آثار دکتر علی شریعتی عبارت اند از:
1 -  با مخاطب های آشنا
2- خودسازی انقلابی
3 - ابوذر
4 - بازگشت
5 - ما و اقبال
 6 - تحلیلی از مناسک حج
7  -  شیعه
8 -  نیایش
9 -  تشیع علوی و تشیع صفوی
10-  جهت گیری طبقاتی در اسلام
11-  تاریخ تمدن (جلد 1)
12-  تاریخ تمدن   (جلد 2 )
13 - هبوط در کویر
14 - تاریخ و شناخت ادیان ( جلد 1)
15 - تاریخ و شناخت ادیان (جلد 2)
16 - اسلام شناسی 1 ( درس های حسینیه ارشاد)
17 - اسلام شناسی 2 ( درس های حسینیه ارشاد)
18 - اسلام شناسی 3 ( درس های حسینیه ارشاد)
19 - حسین وارث آدم
20- چه باید کرد؟
21-  زن
22 - مذهب، علیه مذهب
23- جهان بینی و ایدئولوژی
24 - انسان
25 - انسان بی خود
26 - علی
27 - بازشناسی هویت ایرانی ـ اسلامی
28 - روش شناخت اسلام
29 - میعاد با ابراهیم
30  - اسلام شناسی
31-  ویژگی های قرون جدید
32- هنر
33 - گفتگوهای تنهائی ( بخش اول و دوم)
34 -  نامه ها
35 - آثار گونه گون ( بخش اول )
36-  آثار گونه گون  ( بخش دوم )

ایلام/ کشتن برادر کوچک با اسلحه شکاری

تماشاخانه

انتقام رهبر کره شمالی از سربازانی که فقط لحظه‌ای به او نگاه کردند / ۲۰ سرباز کاملا ناپدید شده‌اند (فیلم)

غارت میراث فرهنگی ایران در عین آسودگی؛ از ویدیوهای جعلی تا حفاری‌های غیرمجاز / داستان این خمره های پر از طلا چیست؟ (فیلم)

فیلم های دیگر