به همان مَجوز!

عصر ایران- برکناری رییس بزرگ ترین دانشگاه غیر دولتی،  به تبع تغییر دولت، در وضعیت عادی و فارغ از مناسبات سیاسی ، فی نفسه یک خبرمثبت تلقی نمی شود چرا که با ذات فعالیت یک مجموعه غیر دولتی که باید برکنار از دخالت و اعمال قدرت دولت باشد سازگار نیست؛ اما و هزار اما که این بازی را دیگران شروع کردند و دانشگاه آزاد اکنون در واقع به جایگاه و خاستگاه اصلی اولیه بازگشته است.

داوود دانش جعفری اولین وزیر اقتصاد در دولت نهم پیشتر گفته بود: « یک بار از آقای احمدی نژاد پرسیدم مشکل اصلی شما با دکتر جاسبی و دانشگاه آزاد چیست؟ پاسخ دادند: مشکل من به خاطر شهریه های دانشگاه آزاد است.»

به عبارت دیگر احمدی نژاد در ابتدا این گونه وانمود می کرد که در دفاع از دانشجویان این دانشگاه و برای تثبیت یا کاهش شهریه ها با رییس دانشگاه مشکل دارد.

 اما خیلی زود مشخص شد که احمدی نژاد اراده کرده است در ادامه چالش با هاشمی، چهره معتمد و نزدیک به او - جاسبی- را به هر شکل که امکان دارد از ریاست دانشگاه آزاد کنار زند و ماجرای شهریه ها و حقوق دانشجویان بهانه بود و فراموش شد. توجیه تغییر رییس دانشگاه آزاد به خاطر طولانی شدن دوره ریاست او نیز هنگامی رنگ باخت و تحت الشعاع قرار گرفت که گزینه مورد نظر برادر وزیر علوم بود حال آن که در مجموعه عظیم دانشگاه آزاد قطعا دیگرانی نیز یافت می شدند.

در واقع موقعیت ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی این امکان را به احمدی نژاد داد که از آن به مثابه اهرم فشار استفاده کند و اتفاقات سال 88 نیز به او این مجال بیشتری بخشید .چرا که هیات امنای اولیه دانشگاه آزاد شامل آیت الله خامنه ای، هاشمی رفسنجانی، موسوی اردبیلی، حاج سید احمد خمینی ، میر حسین موسوی و عبدالله جاسبی می شد.

 از این ترکیب آیت الله خامنه ای با انتخاب به رهبری عملا کنار رفته و شانیت بالاتری از عضویت و حتی ریاست هیات امنای دانشگاه آزاد داشتند. حاج سید احمد نیز درگذشت. هر چند که سید حسن بر جای او نشست. اما باز هیات امنا با 5 عضو هویت و موجودیت داشت. با غیبت آخرین نخست وزیر ایران این امکان برای رییس دقت دولت فراهم آمد که از طریق شورای عالی انقلاب فرهنگی درصدد تغییر ترکیب هیات امنا برآید و در یک پروژه نفس گیر و پر تنش دست به تغییر ترکیب زدند تا دست آخر در اردیبهشت 90 شورای عالی انقلاب فرهنگی شمار اعضا را اضافه کرد و گروه هاشمی عملا در اقلیت قرار گرفت.

 بدین ترتیب آرایش 2-2-3-3   برای هیات امنا در نظر گرفته شد: سه نفر از اعضای هیات علمی با انتخاب شورای عالی انقلاب فرهنگی، سه عضو هیات موسس (یکی حتما روحانی)، وزیر علوم، وزیر بهداشت، رییس نهاد نمایندگی رهبری و رییس دانشگاه به عنوان دبیر. 

 با این که شمار اعضا به 10 نفر افزایش یافت اما  چون وزیر وقت بهداشت ( دکتر مرضیه وحید دستجردی) به رغم نمایندگی دولت به سبب پیشینه سیاسی به گزینه هاشمی تمایل داشت و در نتیجه این احتمال متصور بود که از جمع سه عضو هیات موسس به اضافه رییس وقت و وزیر بهداشت آرایش شورا در انتخاب رییس جدید به صورت 5 به 5 درآید. پس دکتر جاسبی را به رغم دبیری هیات امنا از پروسه رای گیری انتخاب رییس جدید بر پایه اساسنامه تازه کنار گذاشتند تا اکثریت مطمئن ولازم برای انتخاب فرهاد دانشجو فراهم آید و با این روند او جانشین رییس پر سابقه دانشگاه آزاد شد.

هاشمی رفسنجانی هر چند رییس هیات امنا باقی ماند اما از دخالت دولت و تغییر اساسنامه ناراضی بود. در اساسنامه تغییر یافته، دوره ریاست رییس دانشگاه آزاد به 4 سال محدود شد و به دولت این امکان را داد که برای واحدهایی با بیش از 5 هزار دانشجو سرپرست تعیین کند.

هاشمی رفسنجانی در 15 اردیبهشت امسال در دیدار با دانشجویانی که از او می خواستند نامزد شود به دانشگاه آزاد هم اشاره کرد و گفت:« اقدامات دولت فعلی پایه ها را سست می کند همچنان که برخی قصد دارند مانع از این شوند که کشور به سمت علم برود و به عنوان نمونه دانشگاه های بخش خصوصی را تضعیف می کنند و غصب دانشگاه آزاد یکی از این موارد است. این اقدام با تصویب نهادی صورت گرفت که حق نداشت در اساسنامه آن ورود کنند.»

این سخنان تند تحت الشعاع اعلام آمادگی برای کاندیداتوری و آن شعر مولانا قرار گرفت که « گفت پیغمبر که گر کوبی دری / عاقبت زان در برون آید سری». بعدتر نیز فضا چنان انتخاباتی شد که این اشارات انتقاد آمیز مجال طرح چندانی نیافت.

کمتر از دو ماه بعد حسن روحانی با نزدیک به 19 میلیون رای رییس جمهور شد. اکنون او رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی هم هست و از اعضای هیات امنای دانشگاه آزاد به جز فرهاد دانشجو که در مقام دبیر هیات به خودش رای داد و یک عضو دیگر، رای بقیه به تغییر او بود و بدین ترتیب پس از خسرو و کامران ، فرهاد دانشجو نیز کنار رفت.

همان سخن صدر این گفتار را باید تکرار کرد که در وضعیت معمول و عادی، انتصاب رییس بزرگ ترین مجموعه دانشگاهی حضوری در دنیا نباید با آمدن و رفتن دولت ها ارتباط داشته باشد و  چه بسا ،اگر فرهاد دانشجو با مکانیسم دیگری انتخاب شده بود اکنون جای خود را به سید حمید میر زاده نداده بود. این گزاره البته پاردوکسیکال ( متناقض نما) ست.