حدود ۷۰ درصد مرگ و میر کشورهای توسعه یافته به دلیل قطع صدای قلب افراد است؛ که در نتیجه آن سالانه ۱۷ میلیون نفر راهی قبرستان می‌شوند. بیش از ۱۰۰ هزار نفر از این ۱۷ میلیون نفر مردم ایران هستند یعنی به طور میانگین روزی ۳۰۰ نفر جانباخته.

عصر ایران؛ فاطمه صابری - قلب ایرانی‌ها ضعیف شده و خوب نمی‌تپد؟ آمار‌ها به ما می‌گویند این روز‌ها دلیل اصلی مرگ مردم ایران نارسایی‌های قلبی و عروقی است. عددهای مورد اشاره هشدار می‌دهند سن ابتلا به بیماری قلبی در این جغرافیا هم دست کم ۱۰ سال از میانگین جهانی پایین‌تر آمده و به حدود ۵۰ سال رسیده است.

همین آمار‌ها از افزایش هزینه‌های درمان قلب که به پمپ عضلانی بدن معروف است خبر داده که شاید به محض باخبر شدن بیمار، دردش تشدید شده و بیماری قلبی زود‌تر از حد معمول او را از پا درمی آورد!

بیماری قلبی پدیده‌ای تازه نیست و حدود ۷۰ درصد مرگ و میر کشورهای توسعه یافته به دلیل قطع صدای قلب افراد است؛ که در نتیجه آن سالانه ۱۷ میلیون نفر راهی قبرستان می‌شوند. بیش از ۱۰۰ هزار نفر از این ۱۷ میلیون نفر مردم ایران هستند یعنی به طور میانگین روزی ۳۰۰ نفر جانباخته.

حالا این تعداد از مردم بویژه در یک سال گذشته که زندگی روزمره شهروندان هم به نوسانات ارزی پیوند خورده برای درمان بیماری قلبی خود با مشکلات عدیده‌ای روبه رو شده‌اند.

بویژه آنکه درمان بیماری‌های قلبی با متدهای تازه نه تنها در بیمارستان‌های دولتی انجام نمی‌شود بلکه تحت پوشش بیمه‌ها هم قرار ندارد.

گام اول: اکوی ۱۵۰ هزار تومانی
هر یک از شهروندانی که در ناحیه قلب خود احساس ناراحتی می‌کنند به محض مراجعه به پزشک باید نوار قلب یا اکوی قلب را برای احتمال بیماری خود انجام دهند. در حال حاضر بسیاری از متخصصان قلب در مطب‌های خود تجهیزات پزشکی انجام این کار را فراهم کرده و برای اکوی قلب به طور میانگین ۱۵۰ هزار تومان دریافت می‌شود.

هزینه ویزیت این پزشکان هم از ۲۵ هزار تومان آغاز و‌گاه تا ۶۰ هزار تومان هم افزایش می‌یابد. اکوی قلب تا ۳ ماه پیش نصف رقم مورد اشاره بود.

در مراحل بعدی درمان اگر تشخیص پزشک انجام آنژیوگرافی برای درمان قلب بیمار باشد باید هزینه‌ای تا ۷ میلیون تومان به حساب پزشک، کلینیک یا بیمارستان واریز شود.

آنژپو پلاستی با استنت هم یک روش درمانی دیگر بیماران قلبی است که در بعضی مراکز خصوصی تا ۱۲ میلیون تومان هزینه دربردارد.

کسانی که نیاز به جراحی قلب به روش باز دارند ‌‌گاه تا ۲۰ میلیون تومان متحمل هزینه می‌شوند. جراحی میترال قلب به دست بعضی از متخصصان مشهور و مراکز خصوصی هم تا ۱۵۰ میلیون تومان برآورد می‌شود. این در حالی است که هزینه این عمل در کمتر از دو سال پیش حدود ۶۰ میلیون تومان بود.

چندی پیش حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با انتقاد شدید از افزایش هزینه‌های درمان بیماری بویژه قلب گفته بود «وقتی به طور ناگهانی هزینه درمان یک بیماری دو برابر می‌شود یعنی عملاً به بخش عمده این بیماران باید بگوییم برو بمیر.»

دریچه‌های ۲۰ میلیون تومانی
جراحی برای تعبیه دریچه‌های تازه قلب که عموما وارداتی است به همراه هزینه‌های بستری تا ۲۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. همچنین باید تاکید کرد که عموما درصدی که بیمه‌ها برای درمان این بیماری می‌پردازند تنها حدود ۱۰ درصد کل هزینه را شامل می‌شود.

بیماران قلبی که نیاز به تعویض دریچه‌های قلب دارند همچنین از تاکید پزشکان برای تهیه دریچه‌های باکیفیت خارجی می‌گویند که با دلار فعلی قیمت بالایی را روی دست بیماران می‌گذارد.

اما پزشکان قلب معتقدند دریچه‌های جایگزین شده باید بتوانند حداقلی از وظایف دریچه‌های طبیعی در قلب انسان‌ها را انجام دهند و بعد از ۳-۴ سال نیاز به تعویض مجدد نداشته باشند.

دریچه‌های طبیعی قلب انسان در هر دقیقه بیش از ۷۰ بار و در هر روز از عمر بیش از صدهزار بار باز و بسته می‌شوند بدون اینکه مانع عبور خون شوند یا اجازه برگشت خون در جهت معکوس را بدهند.

براساس بررسی‌ها، بعد از نوسانات شدید ارزی در کشور که واردات تجهیزات پزشکی و اتاق عمل و دارو و لوازم مورد استفاده جایگزین در بدن بیمار را تحت تاثیر قرار داد بسیاری از جراحی‌ها مانند ترمیم پارگی عروق قلب دو تا سه برابر افزایش پیدا کرد و در حال حاضر در مراکز خصوصی به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است. هزینه سنگین این جراحی هم عموما از سوی سازمان‌های بیمه گر تقبل نمی‌شود.

همین رویه هنگام جراحی قلب و گذاشتن فنرهای مخصوص، فیش پرداختی تا ۱۵ میلیون تومان را مقابل دیدگان بیمار قرار می‌دهد.

البته این هزینه‌ها در بیمارستان‌های دولتی از نصف رقم‌های گفته شده هم کمتر است. مشکل اما از جایی آغاز می‌شود که زمان انتظار در مراکز دولتی بسیار طولانی است و‌گاه به عمر بیماری که از درد و نارسایی شدید قلبی مبتلا است قد نمی‌دهد. در نتیجه خانواده این افراد ترجیح می‌دهند عزیزان بیمار شده خود را با وجود درگیر شدن با مشکلات مالی در مراکز خصوصی به دست جراحان بسپارند. به طور مثال برای انجام اکوی قلب، تست ورزش و نوار قلب زمان انتظار در بعضی از بیمارستان‌های دولتی تا دو هفته در نوسان است.

همچنین نباید از یاد برد که بسیاری از پزشکان باسابقه و مشهور در بیمارستانهای دولتی کار جراحی را انجام نمی‌دهند و تنها در کلینیک‌های خاص و بیمارستان خصوصی مورد تایید خود بیمار را زیر تیغ جراحی می‌برند.

نوسانات ارزی همچنان متهم شماره 1
چند عضو نظام پزشکی در گفت‌و‌گو با عصر ایران دلیل افزایش هزینه‌های تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی را تغییر نرخ ارز برای واردات تجهیزات پزشکی دانستند. به گفته این افراد دستگاههای مورد استفاده برای تشخیص این بیماری و بیماری‌های دیگر تا ابد قابل استفاده نیستند. بعضی از این تجهیزات در پی استفاده طولانی مدت خراب شده و از رده خارج می‌شوند و به جای آن باید از دستگاههای جدید استفاده کرد. همچنین به جز دستگاه اصلی برای تشخیص هر بیماری باید تجهیزات دیگری هم در اختیار داشت که هزینه واردات آن با نرخ جدید دلار انجام می‌شود که در نتیجه در قیمت تمام شده درمان تاثیرگذار می‌شود.

به نظر این افراد بعد از تحریم‌های غرب علیه ایران کشورهای معدودی مانند چین و مالزی حاضر به فروش تجهیزات پزشکی به ایران هستند که با توجه به مشکلات پیش آمده در این مدت باید زمان انتطار برای دریافت این ابزار از گمرک را هم به مشکلات برشمرده اضافه کرد.

پزشکان قلب: هزینه‌های درمان بیماری قلب بالا نیست
در این ارتباط دکتر شریفی از جراحان باسابقه قلب با رد بالا بودن هزینه‌های درمان بیماری قلب در ایران می‌گوید که تعرفه پزشکی در ایران حتا نسبت به کشورهای منطقه بسیار اندک است. به گفته او افرادی که تعرفه‌های ویزیت و عمل جراحی را بالا می‌دانند باید هنگام محاسبه دخل و خرج روزانه پزشکان، مالیات و هزینه‌های جاری مطب و استرس‌های دایمی این شغل را هم در نطر بگیرند.

به نظر خانم دکتر عطایی، متخصص دیگر این رشته، هزینه‌های درمان بیماری قلبی در ایران بالا نیست چون یک متخصص برای کسب مهارت فقط ۲۲ سال در دانشگاه تحصیل کرده و سال‌ها در اتاقهای عمل به جراحی‌های پرریسک مشغول بوده است. او در عین حال کاهش درآمد سرانه در ایران و نادیده گرفته شدن سهم سلامت در بودجه سالانه را هم می‌پذیرد. همین متخصص توضیح می‌دهد که بسیاری از مردم اطلاع ندارند پزشکانی که به استخدام دانشگاه علوم پزشکی در می‌آیند اجازه تاسیس مطب ندارند و‌گاه در درمانگاههای این بیمارستان‌ها روزانه تا ۸۰ بیمار را با تنها ۲۵۰۰ تومان ویزیت می‌کنند.

دکتر عطایی در پاسخ به این سوال که "مگر استاندارد ویزیت بیمار از سوی متخصصان روزانه ۸ تا ۱۰ بیمار با صرف ۲۰ دقیقه زمان نیست؟" می‌گوید: ساختار موجود در بخش بهداشت و درمان کشور بسیار پر انتقاد است و این قبیل مسایل مهم به حاشیه رفته و مدام بیمار و پزشک در مقابل هم قرار می‌گیرند در حالی که هزینه‌های درمان باید از سوی سازمانهای بیمه گر پرداخت شود.

او یکی دیگر از معضلات موجود در کشور را اصرار شهروندان در مراجعه به متخصصان با اولین نشانه‌های بیماری می‌داند. موضوعی که مورد اشاره بسیاری از پزشکان جوان و همچنین کارکنان مراکز درمانی کشور هم قرار دارد. منتقدان می‌گویند این رویه باعث می‌شود که شکاف عظیمی بین درآمد پزشکان مشهور‌تر و باسابقه‌تر با دیگر هم صنفانشان ایجاد شود.

در تایید این اظهارات می‌توان مشاهدات عینی خود هنگام مراجعه به مطب چند پزشک صاحب نام را شاهد گرفت که به طور روزانه و تنها در عصرها‌‌گاه تا ۴۰ بیمار را ویزیت می‌کنند.

این پزشکان در بسیاری مواقع حتا به بیمار و همراهانشان زمان یک دقیقه‌ای هم برای بیان شرح حال نمی‌دهند و سر خود را برای رویت رنگ رخسار بیمار از روی انبوه نسخه‌ها و پرونده‌های پزشکی بلند نمی‌کنند.

دکتر عطایی در این ارتباط می‌گوید: چه دلیلی دارد مثلا یک بیمار قلبی یا هر بیمار دیگری برای بار دوم و سوم هم در مطبی با چنین شرایطی حضور پیدا کند؟ جایی که علی رغم اخذ نوبت قبلی ‌گاه تا ۳ ساعت زمان انتظار ویزیت یک تا دو دقیقه‌ای با صرف هزینه‌ای هنگفت است.
به گفته او خوشبختانه در بیشتر مناطق ایران در حال حاضر امکان انتخاب پزشکان عمومی و متخصص با کارآیی بالا وجود دارد. این پزشک ابراز امیدواری می‌کند که اجرای طرح پزشک خانواده علاوه بر ارتقای سطح سلامت جامعه مشکلات از این دست را هم کمتر کند.

هزینه‌های جراحی قلب در ایران بیشتر از دیگر نقاط جهان
البته به جز نوسانات ارزی و تصمیمات بی‌ثبات دولت احمدی‌نژاد که بر بخش بهداشت و درمان هم تاثیرات منفی داشت در سال‌های گذشته هم عنوان می‌شد که هزینه‌های جراحی قلب در ایران بیشتر از دیگر نقاط جهان است.

در گزارشی که سال ۱۳۷۸ در خبرگزاری مهر منتشر شد ۲۰ جراح و متخصص شناخته شده قلب که مسئولیت‌های اجرایی مهمی در بیمارستان‌ها و انجمن‌های تخصصی قلب کشور خود داشتند نسبت به هزینه‌های بالای عمل جراحی قلب در ایران اظهار تعجب کردند.

این پزشکان معتقد بودند هزینه‌های عمل جراحی قلب در ایران با توجه به استانداردهای موجود در سطح جهانی بالا‌تر از حد متوسط است و شرکت‌ها و موسسات بیمه گر حمایت‌های کمتری را در اینگونه جراحیه‌ها از بیماران به عمل می‌آورند.

در همین گزارش تاکید شده بود هزینه‌های درمان بیماری قلب در ایران در حالی بسیار بالا و معمولا بدون حمایت بیمه‌ای است که در بسیاری از کشور‌ها علاوه بر کمتر بودن هزینه درمان، بیمه‌ها به طور کامل این بیماری‌ها را مورد پوشش قرار می‌دهند در نتیجه درمان آن‌ها رایگان انجام می‌شود.
هزینه‌های درمانی در ایران در شرایطی بالا‌تر از متوسط جهانی است که متوسط درآمد ایرانیان نسبت به کشورهای توسعه یافته و حتا کشورهای منطقه هم پایین‌تر است. در صدر استان‌هایی که در حال حاضر با بیماری قلبی بیش از سایر مناطق دست به گریبان هستند می‌توان به تهران، خراسان رضوی و فارس اشاره کرد.

این همه در حالی است که طبق قانون برنامه پنجم توسعه میزان هزینه‌های درمانی که بیش از ۴۰ درصد هزینه‌های زندگی شهروندان را تشکیل می‌دهد باید به کمتر از یک درصد برسد.
درهمین برنامه تاکید شده است که سهم مردم از هزینه‌های درمان باید به ۳۰ درصد و دولت ۷۰ درصد تقسیم شود که عملا در حال حاضر این نسبت برعکس و حتا ۹۰ به ۱۰ درصد است.

حالا بیماران و خانواده‌هایی که بواسطه تصمیمات ناگهانی و نوسانات ارزی زیر خط فقر رفته‌اند چشم امید به دولت حسن روحانی دارند تا ببینند چه تصمیماتی در این حوزه اتخاذ می‌کند.

البته به جز فراهم کردن شرایط برای کاهش هزینه‌های درمان این بیماری و بیماری‌های دیگر باید نسبت به فرهنگ سازی برای تغییر سبک غلط زندگی مردم ایران هم راهکارهایی اندیشیده شود؛ شهروندانی که به شدت کم تحرک‌اند و به غذاهای آماده، فوری، پرچرب، کالری‌زا و چاق کننده که تماما احتمال ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهند تمایل نشان می‌دهند. بویژ آنکه کار‌شناسان سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۰ میلادی، تعداد افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی در جهان بیشتر از بیماری ایدز خواهد بود.

تماشاخانه