پایپچ بافی و نوار بافی از هنرهای دستی زنان ترکمن است که سالهاست به دست فراموشی سپرده شده و هیچ بافنده ای در این حوزه فعالیت ندارد.
به گزارش مهر، قدمت صنعت – هنر پاپیچ بافی به زمان توليد پارچه و دوخت لباس برمی گردد؛ از هنگامی که بشر آموخت از پشم ، نخ ، پارچه ببافند به طبع ، نياز به اجزايی چون پاپيچ در پايين شلوارها نيز بروز پيدا کرد.
مواد اوليه این هنر دستی، انواع نخ ها به ويژه نخ پنبه ای است و برای توليدآن نیز برای بافت آن توسط دارهايی با طراحی بسيار ساده و عبور نخها از بين يکديگر و در گير نمودن آنها با هم ايجاد می شود.
پایپچ بافی هنر بدون هنرمند
معاون هنرهای دستی میراث فرهنگی گلستان در این زمنیه به خبرنگار مهر گفت: به کمک اين توليد، پايين شلوار مردان جمع و با نوار پيچيده می شود تا هم حفظ و ايجاد گرما نمايد و هم دمپای شلوار در هنگام کار و راه رفتن ايجاد مزاحمت نکند.
محمد کیخا همچنین نوار بافی را از دیگر رشته های صنایع دستی استان برشمرد و گفت: ترکمنان در قرن یازدهم میلادی در مرو ساکن گشته. پس از مرز بندی بین روسيه و ایران عده ای در ایران ساکن شدند.
وی افزود:این قوم از دورانی که به چگونگی تولید نخ های ابریشمی پی بردند در کنار آن به ایجاد محصولاتی چون پارچه های ابريشمی ، نوار های دست بافت نمودند.
حال و روز بد نواربافی
به گفته وی، مواد اولیه این هنر شامل نخ ابریشمی ،نخ پنبه ای ، منجوق و ...بوده و روش تولید آن بدون بکارگیری از دستگاه بافت و به کمک سر انگشتان دو هنرمند صورنمی پذیرد.
کیخا بیان داشت: اين نوارها که از اسامی چون سچک و جهک برخوردارند جهت تزئين حاشيه لباس زنان و مردان ترکمن قرار می گيرد.
سناگل تنها بانوی نواربافی
وی افزود: در حال حاضر کمتر زن ترکمنی به بافت آن مشغول است اما در این بین می توان از سناگل داش آيق نام برد.
کیخا با اشاره به منسوخ شدن برخي رشته هاي صنايع دستي گفت: برخي رشته ها منسوخ شده بود كه توسط معاونت صنايع دستي دوباره احيا شد، واحد احياء صنايع دستي در اين معاونت وظيفه مطالعه در مورد صنايع دستي در حال منسوخ شدن و يا منسوخ شده دارد، به عنوان مثال سوزن دوزي زيارت جزو مواردي بود كه منسوخ شد ولي كارشناسان ما ان را احيا كردند.
وي افزود: برخي رشته ها نيز به دليل اينكه هنرمند منحصر به فرد داردشرايط منسوخ شدنش فراهم شده است اما معاونت صنايع دستي استان اموزش هنرجويان جديد اين رشته را آغاز كرده است ، زيور آلات و ابريشم بافي تركمن از اين دست است كه در بخش زيور آلات تركمن غلام آق پدر زيور آلات سازي تركمن در كشور هر ترم 20 نفر از هنرجويان را اموزش مي دهد.
10 هزار هنرمند صنایع دستی در گلستان مشغول فعالیت هستند.