این روزها خیلی از پزشکان بعد از نوشتن نسخه به شما میگویند که داروهای خود را از کدام داروخانه دریافت کنید یا اگر آزمایشی باید انجام دهید یا عکس رادیولوژی بگیرید مرکزی را به شما توصیه و تأکید میکنند که این مرکز بهتر از سایر مراکز خدمات ارائه میدهد.
به گزارش روزنامه حمایت، تا مدتی قبل، این روش بیشتر بین متخصصان پوست، زیبایی و زنان رایج بود؛ اما امروز این رویه به سایر تخصصها نیز گسترش پیدا کرده است؛ اتفاقی که متولیان بهداشت از آن با نام «تبانی پزشک و داروخانه و آزمایشگاه» یاد میکنند و آن را تخلف میدانند.
بعد از رواج پدیده زیرمیزی که باعث شد متولیان امر دست به کار مهار این آسیب حرفهای شوند، حالا چشم نظام سلامت به پدیدهای دیگر روشن شده است که آن هم در نوع خود یک آسیب به حساب میآید؛ این روزها وقتی بیمار به پزشک مراجعه میکند منتظر است علاوه بر نسخه، نشانی داروخانه و آزمایشگاه نیز در اختیارش قرار گیرد که به طور شگفتآور و البته تصادفی! این داروخانه یا آزمایشگاه خیلی خوب، هم از محل مطلب دکتر دور نیست.
در نگاه اول شاید این کار عجیب و حتی بد به نظر نرسد چون به آزمایشگاه و داروخانهای که دکتر معرفی میکند اطمینان بیشتری وجود دارد و بیمار را از سرگردانی برای تهیه دارو در امان نگه میدارد؛ اما این مراکز گاهی صرفا به دلیل دوستی با پزشک معالج به بیمار معرفی میشوند در این میان دلیل بدتری هم وجود دارد و آن اینکه پزشک از این مراکز به ازای معرفی کردن هر بیمار، پورسانت دریافت میکند یا خود پزشک بهخصوص در حوزه درمان بیماریهای پوستی، واردکننده دارو است و برای سود خود با یک داروخانه قرارداد همکاری امضا میکند.
اخلاق فراموش شده استمحمد وجگانی، رییس جامعه علمی آزمایشگاهیان ایران در این باره به «حمایت» میگوید: یکی از ضرورتهای اخلاق پزشکی در آزمایشگاهها، تعریف ارتباط میان آزمایشگاه با پزشک و بیمار است. این را نیز باید در نظر گرفت که این روزها این اخلاق غیرحرفهای در میان آزمایشگاهها و در قشر پزشکانی که ارتباط بین بیمار، پزشک و آزمایشگاه را یک ارتباط اقتصادی و منفعتجویانه تعریف کردهاند بهوجود آمده که به پزشکان و جایگاه آزمایشگاهی در کشور لطمه زده است. البته در این زمینه باید مسئولان حدود اخلاق حرفهای قانونمند را تعریف کنند و اگر این تعریف ارایه شود میتوان از از بروز چنین مشکلهایی تا اندازه زیادی جلوگیری کرد.
وجگانی میگوید: بنابراین مسئولان باید چارچوب ارتباط پزشک و بیمار را اصلاح کنند و از طرفی هر آزمایشگاه فقط باید در دوره زمانی قابل قبول، آزمایش را معتبر بداند و پزشک نیز فقط به دلایل بالینی و شواهد موجود میتواند، درخواست کند تا آزمایش تکرار شود.
امان از تجویز داروهای غیرضروریاین داستان یک وجه دیگر هم دارد و آن زمانی است که پای تبانی به داروخانهها کشیده میشود؛ یعنی علاوه بر این که پزشک پیچیدن نسخه را به داروخانهای خاص میسپارد اقدام به تجویز برخی از داروهای غیر ضروری میکند.
ایرج خسرونیا، رییس جامعه پزشکان متخصص داخلی کشور در گفتوگو با «حمایت» در این باره توضیح میدهد: حضور نداشتن مسئولان فنی داروخانهها در محل کار خود به صورت مرتب، نظارت نامطلوب مسئولان بر عملکرد پزشکان، رعایت نکردن تعرفههای دارویی ازسوی برخی داروخانهها و نبود نظارت در صدور مجوز دریافت داروها از جمله مشکلهایی است که اکنون در رابطه بین پزشک و داروخانه وجود دارد.
البته وی معتقد است که تعداد پزشکان متخلف که برای معرفی بیمار به داروخانه یا آزمایشگاهی خاص پورسانت دریافت میکنند، بسیار اندک است و در این باره میگوید: اگر پزشکی مرتکب چنین تخلفی شود، سازمانهای بیمهگر با بررسی نسخههایش که همه بیماران را به مراکزی خاص فرستاده است، سر از ماجرا در میآورند و او را به سازمان نظام پزشکی یا سازمان تعزیرات معرفی میکنند.
جریمه این اقدام نیز آن قدر سنگین است که خسرونیا فکر نمیکند پزشکان زیادی حاضر شوند این کار را انجام دهند و زیر بار جریمههای آن نیز بروند. البته او خاطرنشان میکند: تاکنون هر شکایتی که از این نوع تخلف طرح شده، شاکی نتوانسته است موضوع را اثبات کند و پزشک مربوط از اتهام تبرئه شده است.