قرقیعان، جشن نیمه رمضان کودکان عرب خوزستان (عکس)

 خبرگزاری مهر: کودکان برای برگزاری گرگیعان در کنار یکدیگر به استقبال میلاد امام حسن مجتبی (ع) رفتند و صحنه هایی زیبا از دوستی اهل بیت(ع) در موزه هنرهای معاصر اهواز خلق شد.

«من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترت و اهل بیت خودم». این سخن پیامبر اسلام است. این حدیث شب گذشته در موزه هنرهای معاصر اهواز با حضور پرشور مردم مصداق پیدا کرده بود. کودکانی که به جشن امام حسن (ع) رفته بودند و بزرگتر هایی که با صلوات و آیات قرآن آنها را تشویق می کردند.

کتاب و عترت

سه شنبه شب، آئین سنتی گرگیعان به مناسبت میلاد امام حسن (ع) با حضور جمع کثیری از دوستداران اهل بیت (ع) در اهواز برگزار شد. برخی در مناطق مختلف این آئین را برگزار کردند و عده ای دیگر به صورت نمادین با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در موزه هنرهای معاصر اهواز گرگیعان را پاسداشتند.

این برای نخستین بار بود که آئین گرگیعان به صورت رسمی در محلی معطر و مزین به قرآن برپا می شود. دختران و پسران کودک اهوازی با گردهم آمدن در این محل به استقبال جشن میلاد امام دوم شیعیان رفتند. آنها بعد از افطار با گذاشتن کیسه های سنتی بر گردن و زدن سنگهای کوچک بر هم شعر هایی آئینی – مذهبی را می سرودند.

همراه با ادای شعر وارد موزه هنرهای معاصر شدند و فضای موزه را سرشار از شوق و شعف کودکانه کردند. همه را به خود جذب کردند و حتی بزرگترها را به دنبال خود کشاندند.

کودکان بعد از چرخیدن به دور قرآن نمادین در نمایشگاه قرآن، به طبقه فوقانی رفتند تا هدایا و شیرینی های رمضانی خود را از غرفه ای که این جشن را برایشان برگزار کرده بود بگیرند. به غرفه گرگیعان که رسیدند نوبت به نوبت با فریاد و شعرهای «ما جینه یا ماجینه حل الچیس و انطینا» «ما آمدیم و ما آمدیم کسیه ها را باز کنید و هدیه بدهید» کیسه هایشان را پر از شیرینی و کلوچه های سنتی کردند.

پس از آن یک دور دیگر طبقه فوقانی موزه هنرهای معاصر را گشتند و در نهایت از این محل معطر به قرآن خارج شدند.

اسراء نوجوانی بود که در این مراسم شرکت کرد. او می گوید: هر سال از بابا و مامان شنیده بودم که گرگیعان جشنی برای کودکان و نوجوانان است اما دوست داشتم من هم در این جشن شرکت کنم.

گرگیعان پیوند سنت و مذهب

دکتر حمادی استاد رشته جامعه شناسی نیز در این باره توضیح داد: جشن گرگیعان پیوند میان سنت و مذهب تشیع است و باید بیش از اینها مورد توجه قرار گیرد.


وی افزود: در شرایط کنونی و با هجوم بیگانگان به مذهبمان باید با احیای این نوع فرهنگ ها به مبارزه برخیزیم و چاپ عکس و تبلیغات به اندازه چنین مراسمی تاثیر ندارند.

به گفته این استاد دانشگاه، امشب میلاد امام دوممان در ذهن همه این کودکان نهادینه شد و خاطره ای فراموش نشدنی برای آنها به جا گذاشت اما ای کاش وقت بیشر و فضای بهتری برای این رسم کهن در نظر گرفته شود.

شور کودکان و همت مسئولان

آئین گرگیعان همه ساله به مناسبت میلاد امام حسن مجتبی (ع) در بسیاری از نقاط خوزستان به صورت مردمی برگزار می شده که امسال با حمایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان به صورت نمادین در موزه هنرهای معاصر برگزار و مورد حمایت بسیاری از دوستاران اهل بیت قرار گرفت.

در روز گرگیعان رسم است کودکان و نوجوانان بعد از اذان مغرب به کوچه ها بروند و هر کدام دو سنگ در دست گرفته و بر هم می کوبند و شعرهای مربوط به این آئین را تکرار می کنند.

همزمان با شعر گفتن، درِ خانه ها را می زنند و اهالی خانه شیرینی و شکلات های محلی در کیسه های کودکان می گذارند. اجرای مراسم گرگیعان همچون نام آن با سرودخوانی‌های مختلفی در بین مردم همراه‌است؛ برای نمونه کودکان با شعار «قرقیعان و قرقیعان بین اقصیر و رمضان» «قرقیعان و قرقیعان بین شعبان و رمضان» و همچنین شعارهای «انطونه حق‌الله یرضی علیکم‌الله» «حق خداوند را بدهید خداوند از شما راضی باشد» و «عطونا الله یعدیکم بیت مکه یودیکم» «به ما عیدی بدهید که خدا عیدی سفر مکه به شما بدهد» به کوچه‌ها روانه می‌شوند.

همچنین در شهرهای دیگر نیز شعرهای «ماجینه یا ما جینه حل الکیس و انطینا» یعنی «آمدیم و آمدیم – در کیسه را باز کن و به ما عیدی و شیرینی بده» سروده می شود. اگر اهالی خانه در پشت بام باشند کودکان خطاب به آنها می گویند: «یا اهل سطوح تنطونه لو نروح» یعنی «ای افرادی که بالای پشت بام ایستاده‌اید، به ما عیدی میی دهید یا برویم؟

اما مشهور ترین شعر «قرقیعان و قرقیعان، الله یعطیکم رضعان» به معنای قرقیعان و قرقیعان خداوند به شما بچه عطا کند است.

درباره وجه تسمیه این آئین گفته شده است که کلمهٔ «قرقیعان» از «قرع الباب» به معنای در ‌زدن گرفته شده‌است. به این دلیل که کودکان در خانه‌ها را برای گرفتن شیرینی و عیدی می‌کوبند. نظر دیگری که درباره معنی «گرگیعان» آمده‌است این است که می‌گویند قرقیعان از کلمهٔ «قرّةالعین» گرفته شده است.

مراسم گرگیعان مصادف است با تولد امام حسن (ع) و خوشحالی حضرت محمد (ص) برای تولد اولین نوه اش، گفته شده که مردم برای عرض تبریک به امام علی (ع)  و همسرش حضرت فاطمه زهرا «قرة عین! قرة عین!» گویان به درب منزلشان می رفتند و کم‌کم به صورت آئینی هرساله در میان مسلمانان رواج پیدا کرد.

این آئین در کشورمان در خوزستان، بوشهر و حتی در کیش برگزار می شود. همچنین کشورهای همسایه شیعه نشین نیز این آئین را هرساله به صورت با شکوهی برگزار می کنند.

انتظار حمایت...

به گزارش مهر، آئین گرگیعان یا قرقیعان از سنتهای شیعی و قدیمی این دیار است که از قلب تاریخ اسلام به یادگار مانده است. مردم با علاقه به اهل بیت(ع) نشان دادند که همواره دست از محبت به اهل بیت بر نخواهند داشت. آنچه که از سخنان شرکت کنندگان در مراسم برداشت می شد علاقه به برگزاری باشکوه تر این مراسم بود. در کشورهای همسایه شیعی نشین این جشن به مدت سه روز طول می کشد اما در اهواز تنها در 20 دقیقه برگزار شد. انتظار می رود مسئولان فرهنگی به اهمیت این آئین که ریشه در مذهب این دیار دارد توجه بیشتری داشته باشند.