این مرغ سبیل‌دار را شاید دیگر نبینید! (+عکس)

باشگاه خبرنگاران - در امتداد سواحل اقیانوس آرام از قسمت‌های شمالی كشور پرو گرفته تا جنوب و مناطق مركزی‌تر شیلی، گونه متفاوتی از پرندگان به نام مرغ دریایی اینكا زیست می‌كند كه به دلیل ظاهر متفاوتش همیشه خبرساز بوده است.

 این گونه با نام علمی Larusternainca بدنی به طول تقریبی 41 سانتی متر دارد كه سراسر با رنگ خاكستری تیره پوشانده شده است.

ویژگی متمایز مرغ دریایی اینكا را كه در شناخت آن فوق العاده موثر است، باید در سبیل های سفید و نسبتا بلندی جستجو كرد كه در طرفین منقار قرمز رنگش رشد می كند.

پرندگان جوان تر فاقد سبیل هستند و به جای آن تنها پرهای زینتی قهوه ای رنگ و بعضا تنكی اطراف منقارشان دارند.

پرندگان بالغ معمولا براحتی شناخته می شوند، اما در مقابل پرنده های جوان تر گاهی با گونه های مشابه اشتباه گرفته می شوند.


عادات و نحوه زندگی در محیط

مرغان دریایی اینكا اغلب در جزایر ساحلی و بویژه در صخره های سنگی نزدیك ساحل تخمگذاری می كنند. البته گاهی نیز لانه های آنها در جزایری كه از ساحل مسافتی بعید فاصله دارند، مشاهده شده است.

لانه ها معمولا در شكاف سنگی مناسب، نقب ها و سوراخ های زیرزمینی دور از دسترس شكارچیان در فضاهای خالی، دهانه غارها و برخی اوقات هم در لانه قدیمی پنگوئن های هومبولت (گونه ای از پنگوئن ها هستند كه در آمریكای جنوبی بخصوص در پرو و شیلی زیست می كنند) ساخته می شوند.

مرغ های دریایی اینكا هر ساله دو تخم یا بیشتر می گذارند و بیشتر تخم ها نیز قابلیت تبدیل شدن به جوجه را دارند. عادات غذایی مرغان اینكا منحصربه فرد و در عین حال انعطاف پذیر است.

ماهیان آنچوی، ماهیان اسكولپین و ماهیان نقره ای آب سرد از غذاهای مورد علاقه مرغان دریایی اینكا محسوب می شوند.

گفتنی است این گونه در عین حال آشغال ها و لاشه های به جا مانده از شیرهای دریایی و قایق های ماهیگیری را نیز می خورد و به این دلیل نام رفتگر طبیعت نیز به آن اطلاق شده است.

گوانو، صنعتی درآمدزا كه بلای جان مرغان دریایی شده

تولید كود مرغی یا گوانو یا كود مرغ دریایی در كشورهای پرو و شیلی، صنعتی درآمدزاست. گوانو كود بسیار غنی ای است كه عناصر تشكیل دهنده آن عبارتند از اسید فسفریك، اسید كربنیك، اسید اوریك، سایر املاح معدنی، ناخالصی ها و البته نیترات با غلظت بالا.

اساس این صنعت را كود به دست آمده از مدفوع پرندگان دریایی تشكیل می دهد. متاسفانه این صنعت درآمدزا، خسارت های زیست محیطی زیادی را​ با خود به ارمغان آورده است.

در گذشته رسوبات گوانو در برخی جزایر پرو 50 متر عمق داشتند، اما در حال حاضر در بیشتر جزایر ضخامت گوانو تنها به پنج سانتی متر می رسد و همین مساله تصمیم دولت پرو را برای وضع قوانین بازدارنده، راسخ تر كرده است.

بسیاری از پرندگان دریایی به دلیل اغتشاشاتی كه در محل سكونتشان ایجاد شده، فوق العاده آسیب پذیر شده اند. مرغ دریایی اینكا نیز از این قاعده مستثنا نبوده است.

تحقیقات نشان می دهد در سال های اولیه شكل گیری صنعت كود مرغی یعنی حدودا در سال 1850 میلادی، میلیون ها مرغ دریایی اینكا در پرو زیست می كرده اند، اما متاسفانه جمعیت این گونه در حال حاضر به پایین ترین رقم ظرف دو قرن اخیر رسیده و این جای نگرانی دارد. با وجود این، گزارش ها حاكی است در برخی قسمت ها هنوز هم مرغان دریایی اینكا فراوانی قابل توجهی دارند. متخصصان، تعداد این گونه را در حال حاضر بیشتر از 150 هزار پرنده تخمین می زنند.

سایر تهدیدات

جریانات گرمی كه در ماه دسامبر در جنوب ساحل اقیانوس آرام در آمریكای جنوبی رخ می دهد، با نام ال نینیو شناخته می شو​د. این جریانات دوره ای، قابلیت ​ دار​د كه در طیف وسیعی خسارت ایجاد كند.

نابودی جوجه ها، كم شدن مواد غذایی، پراكندگی و دور شدن مرغان دریایی از كلونی های خود ازجمله خسارت های جبران ناپذیر ناشی از این نوع نوسانات است كه بشدت جمعیت مرغان اینكا را تهدید می كند. پژوهشگران باور دارند ​ ال نینیو 15 سال پیش جمعیت این گونه را بشدت كاهش داده است.

با وجود این، نباید قابلیت انعطاف پذیری مرغان اینكا را نادیده گرفت. آنها می توانند از هر نوع پوششی اعم از طبیعی یا مصنوعی برای ساخت لانه شان بهره بگیرند. بسیاری از مرغان دریایی اینكا علاقه دارند​ در خانه های متروكه، لانه قدیمی پنگوئن ها و حتی روی موج شكن ها و تیرك های لنگرگاه ها لانه بسازند.

حضور گربه و بویژه موش در جزایری كه مرغان دریایی در آنها عادت به لانه سازی دارند، یكی از دلایلی است كه امكان لانه سازی را از بسیاری از آنها سلب كرده است.

كاهش تعداد ماهیان آنچوی نیز كه غذای اصلی آنها را تشكیل می دهد، یكی از عوامل محدودكننده برای این پرندگان زیبا قلمداد می شود. گفتنی است دولت پرو ممنوعیت های گسترده ای برای صید این ماهیان وضع كرده است، اما كماكان صید غیرقانونی ادامه دارد.

 وضع كنونی و فعالیت های گوناگون حفاظتی

جمعیت مرغان دریایی اینكا در ظرف سال های اخیر كاهش بی سابقه ای را تجربه كرده است. این گونه هم اكنون از نظر طبقه بندی فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در رده در معرض تهدید قرار دارد. بسیاری از سایت های جوجه آوری این گونه جزو ذخیره گاه های زیستی یا مناطق حفاظت شده محسوب می شوند.

این مناطق بدقت توسط ناظران مربوط مورد بازبینی قرار می گیرند، اما با وجود این، باز هم عوامل تهدیدكننده بسیاری بقای این گونه منحصربه فرد را تهدید می كنند.

حضور اجتناب ناپذیر ماهیگیران در محل سكونت این پرندگان یكی از تهدیدات همیشگی است كه نتیجه ای ​جز افزایش احتمال آسیب پذیری مرغان دریایی به همراه نداشته است. از این رو، بسیاری از ارگان های دست اندركار حفاظت​ محیط زیست توصیه كرده اند​ ضوابط عملی و اجرایی مناطق حفاظت شده دریایی در این نواحی خاص جغرافیایی هر چه زودتر پیاده شود تا این پرندگان از یك خطر جدی رهایی پیدا كنند.