خوشابی تاکید کرد :« همچنین کودک قربانی آزار ممکن است تا آخر عمر احساس اعتمادش را در ارتباط با دیگران از دست بدهد و هیچ کسی را قابل اعتماد نداند به خصوص اگر قربانی آزار توسط محارم مورد آزار قرار بگیرد.»

یک متخصص روانپزشکی کودکان و نوجوانان با تاکید بر آموزش محافظت از اندامهای خصوصی بدن توسط والدین خاطرنشان کرد :« وقتی به کودکانتان آموزش بدهید که اجازه ندهند هیچ فردی به اندامهای خصوصی آنها دست بزند، این آگاهی بخشی میزان آسیب‌پذیری آنها را کمتر می‌کند.»

به گزارش سلامت نیوز دکتر کتایون خوشابی در بررسی آثار و عواقب سوءاستفاده جنسی از کودکان افزود :« بستگی به سن کودک و تعداد دفعات آزار جنسی تبعات روانشناختی ناشی هم متفاوت است ، آزار جنسی شامل لمس کردن می‌شود و تا یک رابطۀ کامل جنسی که با زور و اجبار از طرف یک فرد بزرگسال به منظور بهره‌کشی از یک کودک انجام می‌شود ادامه دارد.»

وی افزود :« آزار جنسی تبعات روانشناختی متعددی را تا پایان عمر فرد باقی می‌گذارد ، معمولا در بسیاری مواقع آزار جنسی ممکن است در خانواده انجام بپذیرد ، در مواردی توسط والدین و خواهران و برادران که تحت عنوان زنا با محارم از آن یاد می‌شود ، در موارد دیگر ممکن است توسط افراد فامیل ، بستگان و افراد غریبه این عمل انجام شود. »

این روانپزشک درباره عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت این اتفاق اظهار داشت :« عوارض کوتاه مدت بلافاصله بعد از انجام آزار جنسی شامل شب ادراری ، گوشه‌گیری ، علائم اضطرابی شدید و ترس شدید می‌تواند بروز کند؛ به طوریکه کودکی که قبلا هیچ مشکلی نداشته حالا در ارتباط با بزرگسالان به خصوص بزرگسال جنس موافق آزارگر، دچار مشکل ارتباطی می شود و از آنها ممکن است بترسد ، در حضور دیگران ممکن است احساس وحشت داشته باشد و به نوعی ممکن است این احساس به کودک دست بدهد که همۀ بزرگسالان آن جنس ممکن است آزارگر باشند و قصد آزار رساندن به او را داشته باشند.»

وی در ادامه تصریح کرد :« همچنین اضطراب شدید یکی از علائم قربانیان آزار است که به شدت دچار آن می‌شوند.»

خوشابی افزود :« همچنین ممکن است کودکی که در گذشته هیچ مشکلی با تنهایی نداشته دچار ترس از تنهایی و تاریکی شود و یا ترس از باقی ماندن با یک فرد غریبه در جایی داشته باشد.»

وی در ادامه گفت :« همچنین ترس از نزدیک شدن یعنی ترس از لمس کردن ممکن است ایجاد شود و کودک هر نوع لمسی را تفسیر آزارگونه کند و خودش را کنار بکشد.»

این متخصص روانپزشک در خصوص عوارض بلندمدت این حادثه هم گفت :« در خیلی از موارد ممکن است در نوجوانی و یا بزرگسالی فرد قربانی آزار دچار افسردگی شود و گاهی اقدام به خودکشی کند.»

وی در ادامه به مسئلۀ ازدواج این افراد اشاره کرد و افزود :« از تبعات دیگری که ممکن است به وجود آید این است که گاهی سردمزاجی به خصوص در کودکان دختر قربانی آزار در زندگی جنسی آیند ممکن است دیده شود ، همچنین ترس از نزدیک شدن در رابطه با همسر.»

وی در بخش دیگر این گفت‌وگو درباره عکس‌العمل خانواده‌ها در مقابل این اتفاق ، تصریح کرد:« اگر خانواده به موقع از این اتفاق ناگوار مطلع و متوجه شود که کودکش یک یا چندبار مورد آزار قرار گرفته ، مداخلات روانشناختی زودهنگام می‌تواند از بروز تبعات درازمدت تا حدودی جلوگیری کند.»

خوشابی افزود :« خیلی مواقع این کودکان به رفتاردرمانی و در صورت بروز افسردگی و اضطراب به دارو درمانی نیاز دارند ، این کودکان باید دوباره حس اعتماد به دیگران را بدست بیاورند و این از طریق برقراری یک رابطۀ مناسب از طرف درمانگر ممکن است. »

وی ادامه داد :« خیلی از مواقع به دلیل اینکه کودک از طرف فرد بزرگسال آزارگر تهدید می‌شود که اگر این راز را فاش کنی خودت را می‌کشم یا پدر و مادرت را از بین می‌برم یا به اطرافیانت آزار می‌رسانم ، در مقابل این تهدیدها سکوت را ترجیح می‌دهد که می‌تواند به تکرار آزار منجر شود و وقتی فرد آزارگر ببیند کودک صحبت نمی‌کند تجربۀ آزار ممکن است به طور مکرر تکرار شود و طبیعی است هرچقدر تجربۀ آزار تکرارش بیشتر شود میزان و تبعات روانشناختی هم بیشتر است.»

وی درباره راههای درمان اثرات روحی این اتفاق هم اظهار داشت :« خیلی مواقع ممکن است فرد تا آخر عمر ترجیح بدهد که این راز را با خودش حمل کند و با تمام تبعات به نوعی کنار آید . این فرد فردی است که مشکلات روانشناختی خاصی هم دارد ولی ترجیح می‌دهد مراجعه و این راز را برای کسی فاش نکند در صورتی که فرد بزرگسالی که در دورۀ کودکی مورد آزارهای مکرر جنسی قرار گرفته خودش تمایل داشته باشد و بخواهد دربارۀ این مسئله کار شود، می‌شود به او کمک کرد ، روان درمانی‌های کوتاه مدت و بلند مدت و دارو درمانی می‌تواند به کاهش تبعات روانشناختی کمک کنند.

دکتر خوشابی در ادامه پیشگیری را بهتر از درمان برشمرد و به خانواده‌ها توصیه کرد که در روابط افراد بزرگسال با فرزندانشان حساس باشند و در مورد راهکارهای مختلف این امر تصریح کرد :« توصیۀ ما به خانواده‌ها همیشه این است حتما مراقبت کافی از فرزندانشان داشته باشند ، خیلی آنها را تنها در کنار یک فرد بزرگسال که حتی ممکن است کاملا آشنا هم باشند قرار ندهند و تماسها طوری باشد که خودشان نقش نظارتی داشته باشند.»

وی افزود :« به کودکانمان راجع به لمس خوب و لمس بد یاد بدهیم ، هر لمسی لمس خوب نیست ، خیلی از بچه‌ها دربارۀ لمس بد خودشان متوجه می‌شوند ، لمس بد از طرف هر فردی باشد ، لمسی است که احساس بدی به یک کودک و یک فرد بزرگسال می‌دهد؛ بنابراین باید به کودکان راجع به لمس خوب و لمس بد یاد بدهیم ، باید به کودکان بر خلاف فرهنگمان این را همیشه یادآوری کنیم که نباید اجازه بدهیم دیگران به آنها نزدیک شوند و به آنها دست بزنند.»

خوشابی هشدار داد :« این برخلاف باور فرهنگی ماست که خیلی راحت اجازه می‌دهیم فرزندانمان را حتی افراد غریبه در خیابان ببوسند ، نوازش کنند یا محبتشان را نشان بدهند ، گاهی اوقات در پس این محبتها یک غریزۀ جنسی وجود دارد؛ پس در مورد لمسها باید حساس باشیم.»

خوشابی اظهار داشت :« محافظت از اندامهای خصوصی بدن کودکانمان را باید به آنها یاد بدهیم ، باید بخواهیم مواظب باشند و اجازه ندهند هیچ فردی به آنها دست بزند و این شامل پدر و مادر هم می‌تواند باشد؛ بنابراین باید خیلی سریع آنها را در حمام کردن مستقل کنیم و در حمام به آنها یاد بدهیم که نقاط حساس بدنشان را خودشان شست و شو کنند و خود والدین حتی آن نقاط را لمس نکنند و به کودک آموزش بدهند که این اندامها ، اندامهای خصوصی هستند که کسی حق دست زدن به آنها را ندارد.»

وی در پایان بر لزوم آموزش دادن والدین در این باره تاکید کرد و گفت :« کودکانی که آموزشهای لازم را می‌بینند و اطلاعات و آگاهی بهتری دارند ، میزان آسیب‌پذیری‌شان نسبت به کودکانی که هیچ آموزشی ندیده‌اند و هیچ آشنایی دربارۀ بدنشان و آزارهای جنسی ندارند کمتر است ؛ پس همیشه تاکید بر پیشگیری است.»

تماشاخانه