این داستان واقعی خیلی از اقشار جامعه امروزی ماست. دریافت وام‌های کوچک یک تا چهار میلیون تومان این روزها با وجود کاهش ارزش پول ملی و گرانی بیشتر شبیه میدان نبردی است که باید با مراقبت و دعای خیر خانواده از روی مین‌های مدارک و استعلام و ضامن رد شد!

صبح روز پنج‌شنبه یک روز ابری زمستانی برای تکمیل مدارک وام سه میلیون تومانی به بانک غیر‌دولتی مراجعه کردم.

جوان آنلاین در ادامه نوشت: کیفم پر بود از مدارک. انگار جنگلی از مدارک اصل و کپی را با خودم حمل می‌کردم. باید امروز کار تکمیل مدارک را هر جور شده تمام می‌کردم وگرنه وام ۳۰ میلیون ریالی‌ام به سال ۹۲ موکول می‌شد. پشت باجه نشستم و مدارک مورد نیاز را به مسئول باجه بانک دادم. با اینکار کیفم چنان لاغر اندام شده بود که از روی پایم لیز می‌خورد!

مسئول باجه نگاهی به مدارک کرد و دو فرم روبه‌رویم قرار داد و گفت پر کن. بعد نوبت ضامن شد که باید فیش حقوقی، گواهی کسر از حقوق، اصل و کپی شناسنامه، کارت ملی و غیره را تحویل می‌دادم.

من کارمند ساده‌ای هستم که از جبر زمانه یا بی‌لیاقتی‌ام نتوانسته‌ام دسته چکی برای خود دست و پا کنم. از طرفی چون باید یک برگه چک و حدود ۵ میلیون تومان سفته تحویل بانک می‌دادم، به ناچار به یکی از آشنایان نزدیک رو انداختم و گفتم: فلانی شرمنده می‌تونی یک برگه چک با کپی و اصل مدارک شناسایی را فلان روز و فلان ساعت با خودت به بانک. . . . بیاوری؟

روز پنج‌شنبه آشنایم هم آمد. با اینکه مریض حال بود، ولی برای رضای من و خدایش دسته چک نازنینش را از کیف بیرون کشید و امضا کرد و رفت. تازه یادم رفت بگم که این وامی که قرار شده بود بگیرم را اداره با کلی رایزنی با بانک و امضای تفاهمنامه جور کرده بود که دیگر نیازی به اخذ دو ضامن رسمی نباشد! بعد از آن همه امضا و اثر انگشت، از مسئول باجه پرسیدم آقا کی ان‌شاءلله واریز می‌شه؟مسئول هم گفت: حالا باید بره کمیسیون و اگر مدارکتون تأیید شد، شاید اینور سال بهتون وام رو بدیم.

اما واقعاً بانک‌ها برای چه منظوری باید وام بدهند و اگر وام نمی‌دهند یا سختگیرانه رفتار می‌کنند، چرا باید در کشور شکل بگیرند؟ برخلاف تصور بسیاری از مردم، بانک‌ها بدون دادن وام زنده نمی‌مانند. بانک با پرداخت وام، اصل و سود پول خوبی به چنگ می‌آورد. به ویژه اینکه بانک‌های قدیمی‌تر چه دولتی و چه خصوصی منابع ارزان‌قیمت دولتی یا وام چهار درصد خارجی را به بانک خود وارد می‌کنند و سود ۲۰ تا ۲۵ درصدی می‌گیرند.

با وجود تذکر رئیس کل بانک مرکزی و ابلاغ بخشنامه رسمی به بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری مجوز‌دار، هنوز هم بانک‌ها ساز خود را می‌زنند و اکثراً از فرد متقاضی دو ضامن رسمی یا در بهترین حالت یک ضامن رسمی و چک معتبر اخذ می‌کنند.

اما جالب اینکه تعدادی از بانک‌ها در عطش پرداخت وام کلان و چندین میلیارد تومانی می‌سوزند. دلیلش نرخ سود بالا، وجود برخی رانت‌ها در پرداخت وام و دردسر کمتر است. اما در این بین گناه افرادی که نه پارتی دارند و نه ارتباطات خاص‌ چه می‌شود؟