در طول 4 میلیارد سال عمر زمین، سیاره آبی ما میلیون ها بار مورد اصابت این گلوله های سرگردان قرار گرفته که بسیاری از آنها بزرگتر از 1 کیلومتر و قادر به ایجاد ویرانی های بزرگ بوده اند. ولی اکثر این سنگ های بزرگ در دوران تولد زمین رخ داده اند یعنی زمانی که منظومه خورشیدی ما جوان و پر از سنگ های سرگردان بوده.
نارنجی: چند روز قبل، بیشتر ما روز خود را با این خبر آغاز کردیم که منطقه اورال روسیه مورد اصابت قطعات منفجر شده یک شهاب سنگ قرار گرفته. ویدیوها در یوتوب به پرواز در آمدند و در یکی از آنها -که دوربینی در بالای یک ساختمان ضبطش کرده بود- به نظر می رسید شاهد یک فیلم مستند با دور تند هستیم که در آن خورشید از یک سوی آسمان طلوع و سپس در سمت دیگر غروب می کند، ولی در اصل هیچ دور تندی در کار نبود.
این سنگ آسمانی 15 متری اتمسفر را شکافت، در آسمان منطقه مسکونی چلیابینسک در بخش مرکزی روسیه منفجر شد، قطعاتش به ساختمان های منطقه برخورد کردند و تقریباً 1200 نفر مصدوم و مجروح بر جای گذاشت. خسارات ناشی از آن هم نزدیک 33 میلیون دلار تخمین زده می شود.
تشخیص اینکه کدام مورد عجیب تر است کار آسانی نیست:
- یک برخورد جوی درست در زمانی که یک شهاب سنگ 50 متری دیگر هم در حال عبور امن از نزدیک زمین بود و این همزمانی مردم را یاد ترس بزرگشان از مرگ در اثر برخورد شهاب سنگ های آسمانی انداخت،
- یا این مورد که در زمانه ای زندگی می کنیم که ده ها ویدیو از یک رویداد به واقع نادر ظرف فقط چند ساعت در اینترنت قرار می گیرند و آن حادثه جهانی می شود.
- شاید تنها مورد عجیب تر از این دو، تعداد دوربین های نصب شده در اتومبیل های اهالی منطقه باشد!
مسئله این است که راهی برای حذف تهدید برخورد سنگ های آسمانی وجود ندارد، ولی جای شکرش باقی است که آنها به ندرت به سمت کره خاکی مان می آیند. احتمال اینکه ما یا شما توسط یک سنگ آسمانی کشته شویم، 1 به 250 هزار است. برای آنکه دید بهتری پیدا کنید، اشاره می کنیم که چنین احتمالی کمتر از احتمال مرگ به واسطه وقوع زلزله، توفان، سیل، تصادف با خودرو یا سقوط هواپیما -و حتی شاید صاعقه- است.
اکثر سنگ های آواره فضایی، حتی قبل از اینکه فکر برخورد با زمین به سرشان خطور کند در جو زمین می سوزند و برخی دیگر هم در اقیانوس یا دشت یا کوه ها که مناطقی بدون سکنه اند فرود می آیند.
در طول 4 میلیارد سال عمر زمین، سیاره آبی ما میلیون ها بار مورد اصابت این گلوله های سرگردان قرار گرفته که بسیاری از آنها بزرگتر از 1 کیلومتر و قادر به ایجاد ویرانی های بزرگ بوده اند. ولی اکثر این سنگ های بزرگ در دوران تولد زمین رخ داده اند یعنی زمانی که منظومه خورشیدی ما جوان و پر از سنگ های سرگردان بوده.
به خاطر فعالیت های درونی زمین که منجر به بروز تغییرات گسترده در سطح پوسته آن شده، تنها حدود 160 دهانه برخوردی بر روی چهره سیاره مان باقی مانده و توسط دانشمندان شناسایی شده و این روزها، دیگر انتظار برخوردهای خیلی بزرگ که تا چند میلیون سال قبل عادی بودند را نداریم.
خبر خوب دیگر این است که پیشرفت تکنولوژی باعث شده که انسان در بیشتر موارد بتواند سنگ های فضایی خطرناک را زیر نظر بگیرد. برنامه Near Earth Object ناسا یک جدول از شهاب سنگ های رصد شده و محاسبات مربوط به برخورد احتمالی آنها به زمین را تا 100 سال آینده در خود دارد و در حال حاضر هیچ یک از سنگ های کشف شده، دارای درجه خطر برخورد با زمین نیستند.
بنیاد B612 هم که یک سازمان غیر انتفاعی و غیر دولتی است در صدد ارسال یک تلسکوپ اختصاصی به فضا و امیدوار است تا بتواند با آن 90 درصد از شهاب سنگ هایی را که قطری بیش از 30 متر داشته و می توانند خطرات بزرگی را برای ساکنان زمین به وجود بیاورند، قبل از نزدیک شدن به زمین رصد کند.
در ادامه مطلب می توانید جدول فراوانی شهاب سنگ ها که احتمال و اثرات برخورد شهاب سنگ هایی با ابعاد مختلف را در خود دارد، مشاهده کنید.