روزنامه خراسان نوشت: هر سال با فرارسیدن ماه محرم و صفر ایران و ایرانی سیاه پوش می‌شود، تکیه‌ها و هیأت‌های عزاداری در کوچه پس کوچه‌های شهرها و روستاها قد علم می‌کنند و مردم به قدر بضاعت‌شان به عزاداری سالار شهیدان و یاران باوفایش می‌نشینند. ده‌ها هزار هیأت عزاداری به پا می‌شود و ده‌ها هزار ذاکر و مداح اهل بیت ذکر مصیبت می‌گویند. ذکر مصیبت‌شان از سر عشق به اهل بیت است و بی‌هیچ چشم‌داشتی ذکر سالار شهیدان می‌گویند. با تمام این اوصاف اما چند سالی می‌شود که کار و بار عده‌ای از مداحان به ظاهر سکه شده است و برای صله، سکه طلب می‌کنند. عده‌ای تنها با دریافت مبالغی سنگین ذکر اهل بیت می‌گویند. آسیبی که هر چند در بین عزاداران میلیونی اباعبدا... الحسین و صدها هزار مداح و ذاکری که بی‌هیچ چشم داشتی چراغ روضه اهل بیت را روشن نگاه می‌دارند، حساب ناشدنی است، اما می‌تواند چهره‌ای ناخوشایند از خود به جای بگذارد.

هیچ مداحی ابتدا مبلغی تعیین نمی‌کند

به سراغ یکی از پیرغلامان اهل بیت می‌روم. مغازه‌ای کوچک در یکی از خیابان‌های مرکزی تهران دارد و به دور از هیاهوی زندگی روزمره مشغول رسیدگی به حساب و کتاب روزانه‌اش است. به واسطه آشنایی قبلی‌مان حاضر به صحبت می‌شود.

از اوضاع و احوال این روزهای مداحی، دل خونی دارد و می‌گوید: مداحی شغل نیست، مداحی عشق به اهل بیت(ع) است. مداح هم باید مثل همه مردم کار کند و پس از کار روزانه‌اش به عزای امام حسین(ع) رونق بدهد. می‌گوید درست است که صله دادن برای روضه امام حسین(ع)، توصیه ائمه و بزرگان دین است، اما تعیین میزان صله کار درستی نیست و من در طول تمام این سال‌ها حتی یک بار هم با توجه به میزان صله‌ای که شخص یا هیأت خاصی می‌دهد در آن مجلس حاضر نشده‌ام و درخواست مبلغ مشخصی نکرده‌ام. می گوید: هیچ مداحی همان ابتدای کار با صراحت مبلغی به عنوان حق‌الزحمه تعیین نمی کند ولی این ثروتمندان جامعه هستند که با دادن پول‌های بی‌حساب و کتاب کار را خراب می‌کنند؛ حالا نمی‌دانم از سر عشق به اهل بیت(ع) است یا از سر چشم و هم چشمی. اما وقتی برای نیم ساعت مداحی کردن چک ۳ میلیون تومانی می‌کشند و در جیب مداح می‌گذارند و نامش را هم صله می‌گذارند، چگونه می‌توان از آن مداح انتظار داشت در مجلس بعدی با ۵۰هزار تومان بخواند؟

خود مردم هم مقصرند

از یک طرف هم خود مردم مقصرند که به خاطر شنیدن نوحه و صدای شخص خاصی از یک سوی شهر به سوی دیگر می‌روند. اصرار مردم برای رفتن به مجلسی که در آن مداحی خاص، مداحی می‌کند و از سوی دیگر پول‌های بی‌حساب و کتابی که متمولان جامعه خرج می‌کنند مداحی را دچار آسیب کرده است. چرا که قدرت نه گفتن به مال دنیا خیلی سخت است.

یکی از کسانی که قرابت زیادی با برخی مداحان معروف دارد و البته نمی‌خواهد نامی از او آورده شود در این باره می‌گوید: دهه اول محرم امسال یکی از مداح‌های معروف و نامی برای ۱۰شب مداحی ۴۰میلیون تومان صله گرفت که در مقایسه با مبلغی که سال گذشته به او پرداخت کردند ۱۵میلیون تومان افزایش داشته است. البته این فرد فقط در سه مکان مداحی می‌کند و از دو جای دیگر هیچ مبلغی دریافت نمی‌کند. اما او معتقد است باید به جای مداحی در یک هیأت ۲۰۰ نفره در جایی بخواند که حداقل ۲هزار نفر مخاطب داشته باشد تا تاثیر بیشتر باشد.

توزیع مبلغ دریافتی در میان نیازمندان از سوی برخی مداحان

او که ارتباط نزدیکی با مداحان معروف دارد، علت اصلی پرداخت صله‌های سنگین به مداحان را در اطرافیان مداحان معروف و از طرفی افراد ثروتمندی می‌داند که برای ساعتی مداحی این افراد حاضرند مبالغ سنگینی بپردازند.

او البته می‌گوید: از بین مداحان مشهور، هستند کسانی که به هیچ عنوان حاضر به دریافت صله نیستند. اما بقیه مداحان صله را پس نمی‌زنند. این که برخی مداحان معروف صله‌های میلیونی دریافت می‌کنند بدین معنا نیست که تمامی این پول به آن‌ها تعلق می‌گیرد و خرج شخصی می‌کنند به عنوان مثال وقتی برخی از آن‌ها سفارش شعر می‌دهند و از شاعر می‌خواهند که تنها برای آن‌ها این شعر را بسراید در آخر برای پاسداشت کار شاعر مبلغی را به عنوان هدیه به او پرداخت می‌کنند. حتی در بسیاری از موارد، مداحان مبالغ دریافتی را در همان هیأت‌ها بین افراد نیازمند توزیع می‌کنند و شاید مبلغ چشم گیری برای خودشان باقی نگذارند.

وقتی می‌گویم شنیده‌ایم مدیر برنامه‌های یکی از این مداح‌های معروف هزینه یک ساعت مداحی او را در یک هیأت پنج میلیون تومان اعلام کرده بود و گفته بود این مداح با کمتر از این مبلغ حاضر به مداحی نیست، می‌گوید: تا جایی که من می‌دانم وی برای مداحی در یکی از هیأت‌های معروف در تهران پولی نمی‌گیرد و تابه حال چیزی درباره حاشیه‌های مالی این مداح نشنیده‌ام. اما نکته حائز اهمیت این است که گاهی اطرافیان مداحان معروف برای بالابردن‌ شان و شخصیت مداح، مبالغ بالایی را پیشنهاد می‌دهند و برایشان می‌گیرند. در حالی که مداح از این موضوع بی‌خبر است و در آخر با این خیال که مبلغ پرداخت شده صله‌ای است که مورد رضایت هیأت یا طرف مقابل است، آن را دریافت می‌کند .وقتی از وضعیت دریافتی برخی مداحان معروف می‌پرسم، می‌گوید: یکی دیگر از مداحان معروف برای سه شب مداحی پنج میلیون تومان می‌گیرد ولی تمام این قیمت‌ها بستگی به این دارد که هیأت درخواست کننده در تهران باشد، یا شهرستان.

وی به یکی دیگر از مداحان اشاره می‌کند که در دهه اول محرم در یکی از مساجد تهران مداحی می‌کند و عده زیادی هم از مناطق مختلف تهران برای شرکت در مجالس او می‌آیند و می‌گوید: این مداح هیچ‌گاه مبلغی برای مداحی کردن تعیین نکرده است اما یکی از بانیان هیأت همیشه مبلغی در‌شان او و جمعیتی که به خاطر او به مسجد می‌آیند و دیگر مراسم‌های مسجد را نیز رونق می‌بخشند، تعیین و به او پرداخت کرده است؛ به عنوان مثال یکی از این بانیان برای ۲۰ شب سخنرانی یک سخنران معروف در ایام ماه مبارک رمضان ۳۰ میلیون تومان به او پرداخت می‌کند؛ چرا که از حضور او تعداد نمازگزاران و مستمعان چندین برابر می‌شود و حتی سهم کمک به مسجد نیز افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. البته این نکته را هم از یاد نبرید که این سخنران سهم کمی از این مبلغ را برای خودش برمی‌دارد و بخش عمده‌ای از آن را در همان مسجد صرف امور خیر می‌کند.

تماشاخانه