چرا دیگر "وجدان درد" نمی گیریم؟

 عصر ایران ؛ مازیار آقازاده - در هفته های اخیر اتفاقاتی در هند در حال وقوع است که همه کمابیش درباره آن چیزهایی خوانده یا شنیده اند. ماجرای تجاوز گروهی به یک دختر جوان در اتوبوس و مرگ تاثر آور این دختر ، "وجدان" جامعه هند را به درد آورده و مردم هند هفته هاست که در واکنش به این مساله در خیابان ها اعتراض می کنند و دولت شان را به سخت تر کردن مجازات متجاوزان به عنف فرا می خوانند.

صحنه های تظاهرات خیابانی روزانه در جامعه ای که در زمینه رواداری و زیست بردبارانه صاحبان عقاید متنوع و متکثر در میان کشورهای شرقی ،یک "الگو" است؛ می تواند نشانگر "بیدار بودن وجدان" جامعه هند و بی تفاوت نبودن این جامعه نسبت به وقوع پدیده های زشت در آن باشد.

جامعه هند در اصل تنوع و تکثر قومی و مذهبی شباهت های زیادی به جامعه ایرانی دارد - هر چند این تکثر در هند بسیار بیشتر است- اما  امروز وقتی خودمان را با هندی ها مقایسه می کنیم تفاوت های زیادی می بینیم.

یکی از این تفاوت ها ، بی اعتنایی مردم ما به آنچه در اطرافشان می گذرد هست ؛ گو این که ایران ، کشوری است با 75 میلیون "انسان منفرد" که فقط در کنار هم زندگی می کنند و توجهی به آنچه بر دیگران و در واقع بر جامعه خودشان می گذرد ، نمی کنند.

این که چرا بدین وضعیت رسیده ایم که باید امروز در مقایسه رفتار و وجدان اجتماعی خودمان با هندیان ، آه حسرت بکشیم ، مقوله مهمی است که جامعه شناسان و کارگزاران جامعه باید به جدّ ، بدان بپردازند. آنچه در این نوشتار کوتاه بدان می پردازیم ، صرفاً تلنگری است که چقدر بی تفاوت شده ایم و فردیت ، چقدر بر جمع ما غلبه کرده است!

در هند هفته هاست که بر سر موضوع تجاوز گروهی به یک زن دهها هزار هندی تظاهرات می کنند و دولت این کشور برای تشدید مجازات مرتکبان تجاوز به عنف تحت فشار شدیدی قرار دارد ولی در ایران دهها دانش آموز در مدرسه ای طعمه شعله های حریق می شوند، دهها دانش آموز با اتوبوس به ته دره رفته و معصومانه جان می دهند ، کیف قاپی و زورگیری بیداد می کند و طبیعتا جنایاتی چون تجاوز فردی و گروهی هم اتفاق می افتد ؛ دروغ ، نقل محافل می شود و ... ولی جامعه ایرانی "نظاره گر" منفعل زشتی ها و اتفاقات ناگوار درون خود است و تنها تحرک و واکنش جامعه ایرانی برای این پدیده های زشت در بیشترین حالت به شکل ساخت " جوک " و "لطیفه" و "پیامک" فرستادن جلوه می کند و یا به صورت گرفتن فیلم و عکس از جنایات و بلوتوث کردنشان یا به اشتراک گذاشتن آنها در فیسبوک و توییتر به نمود می رسد!

"تقویت نهادهای مدنی" ، راه آزموده شده ای برای جلوگیری از تقویت روزافزون و دلهره آور فردیت و بی تفاوتی در جوامع امروزی است ، هر چند که بی تفاوتی رنج آور امروز ایرانیان ، محصول عوامل متعددی است که غم نان و سختی معیشت ، یکی از آنهاست ولی آیا در هند ، همه مردم در رفاه هستند و از سر سیری از آنچه بر سر دختری از جامعه شان آمده ، خشمگین شده اند؟!