یادی از «گلپونه‌ها» در سالروز قهر زمین با «بم»

از 5 دی‌ماه 82 تقریبا 9 سالی می‌گذرد؛ همان روزی که زمین «بم» دهان گشود و خالق «گلپونه‌ها» را در آغوش کشید.

به گزارش ایسنا، امروز سالروز درگذشت ایرج بسطامی است، مردی که زنده‌یاد مشکاتیان درباره‌اش گفته بود: «ایرج در طول زندگی‌اش ارتباطش را با بزرگان و ادبای هنری نگسست و این یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های او بود. به همین دلیل هم به شخصه معتقدم از دست‌دادن بزرگان و هنرمندان در هر سرزمینی ضایعه نیست، بلکه فاجعه است. زیرا این حادثه قابل ترمیم و مرمت نیست.»

***
ایرج بسطامی یکم دی‌ماه 1336 در شهرستان بم متولد شد.

او از پنج سالگی به خواندن آواز علاقه نشان داد و یدالله بسطامی عموی او استعدادش را کشف کرد و پرورش داد.

ایرج در این سال‌ها ردیف‌های آوازی در مکتب تهران سبک استاد عبدالله خان دوامی را نزد عمویش فرا گرفت و در 22 سالگی به جرگه شاگردان شجریان پیوست.

وی در این سالها به رغم مشکلات راه و مسافت زیاد هفته‌ای یکبار برای فراگیری آواز از بم به تهران می‌آمد.

بسطامی پس از مدتی نزد زنده‌یاد پرویز مشکاتیان آهنگساز و نوازنده سنتور رفت تا تلفیق شعر و موسیقی را نزد او بیاموزد و کم کم نخستین آلبوم‌های خود را با همراهی مشکاتیان منتشر کرد.

آلبوم‌های «افشاری مرکب»، «مژده بهار»، «افق مهر» و «وطن من» در همین دوره به بازار عرضه شدند.

«دربوی نوروز» نیز که حاصل همکاری گروه «دستان» و آهنگسازی محمدعلی کیانی‌نژاد است با آواز زنده‌یاد بسطامی همراه شد.

سپس بسطامی با همکاری کیوان ساکت آلبوم «فسانه» را خلق کرد.

آوازهای ایرج بیشتر بر پایه سنتور بود و در گام‌های بلند مهارت خاصی داشت و آوازهای دشتی او نیز در کرمان دارای شهرت بسیاری است .

او هرگز ازدواج نکرد و سرپرستی خانواده‌ی برادر مرحومش را بر عهده گرفت.

گفته می‌شود که بسطامی بسیار فروتن بود و شاید این تواضع یکی از علت‌های کمتر شناخته شدنش تا قبل از خاموشی بود. او اجازه نمی داد عکسش بر روی کاست‌هایش درج شود و یا مقاله‌ای در موردش نوشته شود.

شاید در میان آثار بسطامی قطعه «گلپونه‌ها» دارای شهرت بیشتری باشد اما آلبوم‌های «افشاری مرکب»، «مژده بهار»، «خزان آرزو» و...نیز از آثار شاخص این هنرمند محسوب می‌شوند.

سرانجام سحرگاه 5 دی سال 82 خانه کاهگلی‌اش در بم بر سرش آوار شد و این هنرمند دار فانی را وداع گفت.

***
علیرضا قربانی درباره درگذشت بسطامی گفته بود: « سبک کاری مرحوم بسطامی، خاص خودش بود به خصوص در اوایل که با هم‌فکری استاد مشکاتیان خوش درخشید، خوب معرفی شد و از توانمندی‌های او هم به درستی استفاده شد.»

محمدرضا شجریان نیز در همین رابطه اظهار کرده بود: «بسطامی از موسیقیدانانی بود که سال‌های سال با علاقمندی کار کرد. او دوره‌ی عالی را نیمه‌تمام گذاشت و چندین سال به دلیل مشکلاتی که داشت از هدفش عقب افتاد اما تا مشکلاتش حل شد دوباره به موسیقی بازگشت.»

حمیدرضا نوربخش نیز معتقد بود: « صدای بسطامی جزو صداهای استثنایی بود و از لحاظ وسعت و تکنیک در جایگاه عالی قرار داشت.»

پس از درگذشت این هنرمند بنیاد فرهنگی‌هنری ایرج بسطامی به مدیریت خواهرش فاطمه بسطامی تشکیل شد و هر سال جشنواره‌ای تحت عنوان جایزه بسطامی برگزار می‌شد، اما چندی پیش فاطمه بسطامی گفت: جشنواره بنیاد ایرج بسطامی؛ اول به دلیل مشکل مالی و دوم به دلیل همزمان شدن تولد و فوت زنده‌یاد بسطامی با ایام محرم و صفر امسال برگزار نخواهد شد.

او در همین رابطه اضافه کرد: از طرفی باید منتظر اسپانسر و کمک باشیم چرا که جوانان مداوم با بنیاد تماس می گیرند و از ما درخواست می‌کنند که این برنامه طبق گذشته برگزار شود اما متاسفانه به دلیل مشکلات مالی نمی‌توانیم پاسخ‌گوی آن‌ها باشیم.