پزشکی قانونی: گازگرفتگی از اول امسال جان ۲۱۲ نفر را گرفته است

سازمان پزشکی قانونی اعلام کرد: در نیمه اول امسال 212 نفر به علت مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست دادند که در مقایسه با 274 نفری که سال گذشته در همین زمان دچار گازگرفتگی شده اند 22.6 درصد کاهش دیده می‌شود.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پزشکی قانونی کشور،  155 نفر از تلفات حوادث گازگرفتگی نیمه نخست امسال مرد و 57 نفر دیگر زن بودند.

همچنین استان تهران با 61 مورد گازگرفتگی، دارای بالاترین آمار بود و مازندران، خوزستان و خراسان جنوبی، 3استانی هستند که در نیمه نخست امسال هیچ مورد گازگرفتگی در آنها ثبت نشده است. فروردین با 80 مورد و شهریور با هفت مورد، ماه های دارای بیشترین و کمترین گازگرفتگی در شش ماهه نخست امسال هستند.

از سویی بر اساس آمارهای این سازمان در 10 سال گذشته بیشترین آمار مرگ ناشی از مسمومیت با گاز در سال 1386 ثبت شده، پس از آن در سال های 87 و 88 شاهد کاهش قابل توجه مرگ ناشی از این نوع مسمومیت بودیم اما مجدداً در سال های 89 و 90  آمار مرگهای ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن افزایش یافت.

مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در سال 86، هزار و 24 نفر، در سال 87، 789 نفر، در سال 88، 769 نفر، در سال 89، 782 نفر و در سال 90 ، 965 نفر ثبت شده‌است.

سازمان پزشکی قانونی با تأکید بر رعایت اصول ایمنی در نصب وسایل گازسوز به هم‌میهنان یادآور می‌شود از فصل پاییز و با سرد شدن هوا، شهروندان به نصب وسایل گرم کننده اقدام می‌کنند که بیشتر مصرف آنها گاز شهری است.

رعایت نکردن اصول ایمنی باعث مسمومیت با گاز منوکسیدکربن می‌شود، لذا هم میهنان در استفاده از این وسایل نهایت دقت را داشته باشند.

به هم‌میهنان توصیه می شود ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا،‌ به توصیه‌های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن  از دودکش این وسایل توجه کنند.

چند توصیه پیشگیرانه:

گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده‌ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولی اصولاً بر اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصاً در محیط های در بسته و فاقد اکسیژن ممکن است تولید شود.

استفاده از آبگرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می‌دهند.

از آن جا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون  انسان 250 برابر بیش از اکسیژن  است لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت می‌شود و اکسیژن رسانی به بافتهای مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می‌کند که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.

علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما است . در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.

از سایر علایم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس،کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد. باید توجه داشت که اگر فردی بر اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز ‌شود. مسمومیت شدید با این گاز می تواند کشنده باشد.

چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم؟

1. آگاه باشید که هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوختهای فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می‌تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.

2. از بخاری‌های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنید.

3. توجه داشته باشید،‌ استفاده از بخاری های بدون دودکش به هیچ وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی کند.

4. هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (نظیر اتاق، گاراژ و ...) آتش روشن نکنید.

5. هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.

6. قبل از راه‌اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان پیدا کنید.

7. تمام دودکش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.

8. در محیط های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می‌شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان پیدا کنید.

9. هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا بکارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.

10. شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل 3 برابر طول افقی آن باشد.

11. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره در محیط  تهویه ایجاد کنید.

12. ضمن ایجاد تهویه مناسب برای آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه برای گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جداً خودداری کنید.

13. اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می‌کنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی که از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می‌کنید حتماً مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد کنید و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.

14. در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوراً آن مکان را ترک کرده و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

15- در صورت تداوم علایم فوق برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

16- رانندگان وسایل نقلیه سنگین، از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود برای استراحت و خواب جداً خودداری کنند.

در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چه باید کرد؟

1. در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آن ها را از محیط خارج کنید.

2. پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

علائم حیاتی مصدومان را کنترل کنید و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان پیدا کنید.