جشن تلخی که این روزها مد شده است!

در واقع اين جشن، مراسم پايان يک زندگي مشترک است که فقط ۲ سال دوام آورده و امشب هر دو يعني عروس و داماد سابق در يک ژست روشنفکرانه و متمدنانه، نه تنها غمگين نيستند که حتي سعي مي کنند به همه لبخند بزنند و حتي با يکديگر نيز شوخي و خنده مي کنند. کل ميهماني بسيار تصنعي است. هيچ چيز واقعاً آن گونه که بايد باشد، نيست. همه جا تظاهر موج مي زند و شايد دروغ ترين لبخند ها را اين جا مي بيني.

پيش از صرف شام داماد سابق ميکروفن را در دست مي گيرد و ضمن تشکر از مدعوين محترم و آرزوي خوشبختي براي همسر سابقش مي گويد: اين جشن را بر پا کرديم تا دوستان و آشنايان بدانند که طلاق مي تواند جشن پايان يک شکست و آغازي ديگر باشد!

وي سپس بسته اي را باز مي کند که در آن چندين ستون سکه طلا قرار دارد. آن را به مدعوين نشان مي دهد و مي گويد: با آرزوي خوشبختي براي همسر سابقم، ۱۰۰۰ سکه طلاي مهريه اش را همين جا در حضور همه تقديم مي کنم. ضمن عذرخواهي به اين دليل که ۹۹۷ سکه کامل است و ۶ نيم سکه. اميدوارم که اين قصور بنده را ببخشند و جمعيت با کف و سوت، صحبت هاي شوهر ديروز و مرد مجرد امروز را همراهي مي کنند.

همين يکي دو سال پيش بود که با تعجب مي شنيديم «هر انگليسي که براي سفارش کيک به شيريني فروشي مي رود از او مي پرسند براي طلاق است يا ازدواج»، زيرا انگليسي ها به تازگي طلاق شان را هم جشن مي گيرند. ولي اکنون در يک انتقال سريع فرهنگي يا بهتر بگوييم تهاجم فرهنگي، اين سوغات کاملاً نا به هنجار با عقايد و فرهنگ ما به ايران هم رسيده است.

طلاق در اسلام

آن چه مسلم است طلاق در اسلام، حلالي منفور است. بنابراين جشن گرفتن براي اين عمل منفور نه با اعتقادات ما سازگار است نه با باورهايمان. به گفته يکي از پژوهشگران پژوهشکده باقر العلوم(ع)، در روايات، کلمات و سيره عملي پيامبر(ص) و اهل بيت (ع) مشاهده مي شود، که آنان طلاق را بسيار مذموم و منفور قلمداد کرده اند. برخي از روايات بدين قرارند؛ امام باقر(ع) از پيامبر گرامي اسلام(ص) نقل فرمودند: «جبرئيل آن قدر بر من درباره زن سفارش و توصيه کرد که گمان کردم طلاق زن، جز در وقتي که مرتکب فحشاي قطعي شده باشد سزاوار نيست.»

همچنين امام صادق(ع) از پيامبر اکرم(ص) نقل فرمودند: «چيزي در نزد خدا محبوب تر از خانه اي که در آن پيوند ازدواجي صورت مي گيرد وجود ندارد و چيزي در نزد خداوند مبغوض تر از خانه اي که در آن خانه پيوندي با طلاق بگسلد وجود ندارد.

طلاق امروزي

اگر نگاهي به کشورهاي مختلف بيندازيم و آن ها را از نظر پاي بندي به سنت ها و رسم و رسوم مورد مقايسه قرار دهيم بدون ترديد متوجه خواهيم شد که در ميان کشورهاي مختلف دنيا، کشورهاي آسيايي بيش از ديگر کشورها پاي بند آداب و رسوم هستند. هر چند گاه در اين ميان آداب و رسوم عجيب و غريبي يافت مي شود که البته بيشتر آن ها از جمله سنت هايي است که اغلب در جشن ها و مهماني هاي خانوادگي ردپايي از آن ها يافت مي شود.

براي مثال در بيشتر کشورهاي آسيايي مانند چين، کره و ژاپن برگزاري مراسم ازدواج با آداب و رسوم خاصي همراه است که معمولاً به دقت اجرا مي شود و به اين ترتيب عروس و داماد يک بار با پوشيدن لباس هاي سنتي و به روش سنتي و بار ديگر با پوشيدن لباس هاي امروزي و به شيوه هاي متفاوت مراسم ازدواج خود را جشن مي گيرند. اما از آن جا که امروزه در بسياري از کشورها طلاق به عنوان راه حل نهايي براي پايان بخشيدن به مشکلات زندگي مشترک افراد به رسميت شناخته شده است، به تازگي در برخي کشورها شاهد برگزاري مراسم ويژه اي در روز صدور حکم طلاق هستيم که به نظر مي رسد به تدريج و در آينده اي نه چندان دور به بخشي از رسوم حاکم بر آن جوامع تبديل خواهد شد. متأسفانه اين رسم عجيب به کشور ما هم رسوخ کرده و برخي افراد، به هر دليل و بدون توجه به باورها و اعتقادات هم وطنان شان و نيز تبعات چنين رفتارهايي، به اين تقليد کورکورانه تن داده اند.

اين در حالي است که از طلاق مرد و زني که با هم ازدواج کرده اند در دين اسلام به عنوان «منفورترين حلال» ياد مي شود و بارها در آيات و روايات تأکيد شده است که از اين واقعه، عرش الهي مي لرزد اما اين روزها چه اتفاقي در جامعه رخ داده است که عده اي براي انجام طلاق، جشن به پا مي کنند؟

تظاهر به شادي

بيشتر کارشناسان بر اين باورند که برپايي چنين جشن هايي به معناي درک صحيح از شرايط و آن گونه که برخي مدعي اند، شادي به خاطر يک شروع ديگر در زندگي شان نيست. بلکه آن ها انسان هاي افسرده اي هستند که فقط تظاهر به شاد بودن مي کنند.

دکتر «بروجردي» جامعه شناس و مدرس دانشگاه علامه طباطبايي در اين باره مي گويد: در فرهنگ و دين ما همواره ازدواج موجب ارتقاي پايگاه اجتماعي بود و طلاق امري مذموم و به عنوان آخرين راهکار برشمرده مي شد ولي متأسفانه امروزه برخي الگوهاي غربي علاوه بر مسائل مختلف زندگي در طلاق ها نيز پديدار شده است، از جمله گرفتن جشن طلاق همچون مراسم عقد و عروسي که اين الگوبرداري محض از طلاق در برخي کشورهاي غربي است.

وي با بيان اين که حتي حضور يافتن در چنين مراسمي با باورهاي ما ايراني ها مطابقت ندارد و کاري دشوار است، مي  گويد: احساس من اين است که زن و مرد جدا شده مي خواهند به خود و ديگران بفهمانند که هيچ اتفاق بدي رخ نداده و همه از اين اتفاق خوشحال هستند و اين آغازي ديگر است که بايد جشن گرفته شود ولي واقعيت اين نيست و آن ها در درون خود شکست خورده و غمگين هستند و برگزاري چنين مراسمي نه دردي از آن ها دوا مي کند و نه خانواده آن ها و از صبح روز بعد، تازه با مشکلات روبه رو مي شوند.

بروجردي مي گويد: چنين رفتارهاي کورکورانه و تقليد گرانه در کشوري با چنين باورهاي ديني و اجتماعي، تنها باعث تشويق جوانان بي تجربه به طلاق و نيز سست شدن بنيان خانواده ها مي شود. از طرف ديگر اين گونه کارهاي تظاهرگونه نه تنها باعث افزايش اعتماد به نفس دو طرف نمي شود بلکه آن ها را به وادي غيرواقعي و جدي نگرفتن مشکلات سوق مي دهد.

وي تأکيد مي کند: جدايي دو انسان، شکست عاطفي و ويراني کانون خانواده طبق فطرت انساني، نياز به غم و هم دردي دارد نه جشن و پايکوبي. انسان سالم از جدايي ناراحت مي شود نه خوشحال.

«علي احمد پناهي» روان شناس باليني و دکتراي اخلاق و تربيت نيز در اين باره مي گويد: اين اتفاقات ممکن است در بين برخي از خانواده هاي اعياني و اشرافي جامعه رخ دهد که کلاً جهان بيني و نگاهشان به زندگي مادي است و به دنبال لذت جويي هاي آني هستند. در بين اين خانواده ها قبح طلاق ريخته شده است و ازدواج را مثل يک داد و ستد مي بينند، مثل خودرويي که يک روز مي خرند و روز بعد آن را مي فروشند.

وي درباره توجيه اين افراد براي اين شادي هاي پس از طلاق به فارس مي گويد: اگر اين افراد حاضر شوند پس از طلاق، آزمايش افسردگي از آن ها گرفته شود بيشتر آن ها افسردگي شديد دارند.

وي مي گويد: آن ها براي اين که مي خواهند نهيب و طعنه وجدان شان را آرام کنند دست به اين شادي هاي تصنعي و کاذب مي زنند.

زنگ خطري براي کشور

هرچند که هنوز هم وطنان زيادي درباره برپايي جشن هاي طلاق چيزي نمي دانند ولي ظاهراً سرعت اشاعه آن به گونه اي بوده که به ديگر استان ها نيز رسيده و موجبات نگراني مسئولان آن استان ها را برانگيخته است.

همچنان که در آخرين موضع گيري، هجدهم شهريور ماه جاري سخنگوي شوراي اسلامي شهر اصفهان گفت: امروزه موضوع جديدي با عنوان جشن به مناسبت طلاق در جامعه مطرح شده و برخورد نشدن و بي تفاوتي مسئولان نسبت به اين موضوع زنگ خطري براي کشور به شمار مي رود.

«ابوالفضل قرباني» اظهار کرد: پس از اين که موضوع مربوط به طلاق توافقي به عنوان امري مذموم در ميان مردم رايج شد اين موضوع آسيب هاي متعدد و مختلفي را براي جامعه ايجاد کرده است.

وي با بيان اين که البته رايج شدن اين موضوع در جامعه با مباني اعتقادي و فرهنگي کشور هم خواني ندارد، ادامه داد: اين روزها مردم در جامعه شاهد بروز موضوع جديدي با عنوان برگزاري جشن به مناسبت طلاق هستند.

به گزارش فارس، سخنگوي شوراي اسلامي شهر اصفهان، با تاکيد بر اين که برگزاري جشن براي طلاق يک پديده غربي است و اين جشن به دليل فرار از مسئوليت ها در ميان افراد برگزار مي شود، تصريح کرد: مسائل مربوط به جنبه هاي خواستگاري و روابط نامشروع در ميان دختران و پسران به عنوان ريشه و دليل اصلي اين موضوع به شمار مي رود.

وي با اشاره به اين که مسئولان بايد در مقابل پديده برگزاري جشن به مناسبت طلاق به صورت جدي بايستند، اضافه کرد: اگر مسئولان به صورت جدي با اين موضوع برخورد نکنند باعث پديد آمدن يک ناهنجاري  و ضد ارزش در جامعه و بي تفاوتي نسبت به آن سبب عادي شدن آن در ميان مردم مي شود.

وي با تاکيد بر اين که زن و مرد پس از طلاق هيچ احساس امنيتي نمي کنند و در گذشته پس از وقوع طلاق ميان زن و مرد بحث ازدواج مجدد آن ها مطرح مي شده است، افزود: اما امروزه آمارهاي طلاق به صورت چشم گيري افزايش يافته و افراد مطلقه ساليان سال به صورت مجرد زندگي مي کنند که اين موضوع آسيبي براي جامعه است.

سخنگوي شوراي اسلامي شهر اصفهان با بيان اين که در گذشته رفتار خانواده و جامعه با افرادي که طلاق مي گرفته اند تفاوت داشت و اکنون شرايط تغيير کرده است، گفت: امروزه با برگزاري جشن به مناسبت طلاق تمام ارزش هاي موجود در جامعه در زمينه ازدواج و مذموم بودن طلاق پايمال مي شود.

وي با اشاره به اين که در صورتي که با برگزاري جشن به مناسبت طلاق در کشور برخورد نشود، ناهنجاري هاي غربي به سرعت در جامعه رشد مي يابد، اظهار کرد: زنگ خطر اين موضوع بايد براي مردم و مسئولان به صدا درآيد و برخورد نشدن با آن آسيب هاي بسياري را براي جامعه دربر دارد.

قرباني مي افزايد: مسئوليت هاي کلان فرهنگي کشور در اختيار افرادي قرار مي گيرد که اين افراد هيچ گونه سابقه فعاليت فرهنگي ندارند.

کار فرهنگي به جاي برخورد جزمي

«عبدالرضا عزيزي» رئيس کميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي با برخوردهاي جزمي در اين باره موافق نيست و مي گويد: طي سال هاي گذشته همواره اين موضوع را آزموده و ديده ايم که برخوردهاي جزمي با چنين مراسم و رفتاري نه تنها پاسخ گو نيست بلکه حتي در مواردي نتيجه عکس مي دهد، بنابراين صحبت هايي از قبيل برخورد قاطع و.... بي فايده است.

وقتي از وي مي پرسم به نظر او راهکار توقف اين روند و حتي حذف چنين پديده اي در جامعه چيست؟ مي گويد: کار فرهنگي. در واقع ما بايد اساساً به فکر پيش گيري و کاهش طلاق در جامعه باشيم. کار درست و اساسي همين است. در واقع مشکل اصلي جشن هاي طلاق نيست بلکه افزايش ميزان طلاق در جامعه است.

عزيزي توضيح مي دهد: براي کنترل و پيش گيري از شيوع چنين پديده هايي ما با ۳ مرحله روبه رو هستيم. ابتدا پيش گيري قبل از آشنايي افراد با يک آسيب اجتماعي يا پديده اي از اين قبيل که جز با فرهنگ سازي و آشنا کردن زوج ها با مهارت هاي زندگي و تقويت باورهاي ديني آن ها ممکن نيست. اين هدف، مستلزم کار فرهنگي عميق، پيوسته و هدف دار است به گونه اي که با انجام اين اقدامات مطمئن باشيم زوج هاي ايراني هرگز به چنين تظاهرات زشتي تن نمي دهند.

وي اضافه مي کند: مرحله دوم، زمان آشنايي فرد با چنين پديده هايي است که باز هم بايد با کار فرهنگي قبح آن را به وي يادآور شد تا تشويق به انجام آن نشود و مرحله سوم زماني است که فرد، اقدام به چنين کاري کرده است و در واقع بايد در خصوص آن فرد يا افراد کاردرماني صورت گيرد تا موجب آلودگي فرهنگي ديگران نيز نشود اين درحالي است که در جامعه ما جاي خالي آموزش و پيش گيري به شدت احساس مي شود.

عزيزي درباره بيشترين لطمه اي که جشن هاي طلاق به جامعه مي زند، مي گويد: بزرگ ترين لطمه اي که چنين جشن هايي به سطح فرهنگي جامعه مي زند اين است که قبح طلاق به تدريج از بين مي رود زيرا اين ها سوغات غرب است و آن ها مثل ما طلاق را مذموم نمي دانند.

وقتي به وي مي گويم، عده اي اين کار را نشان روشنفکري مي دانند، مي گويد: يک انسان روشنفکر از شکست خود درس مي گيرد نه آن که براي آن جشن بگيرد. خانواده هاي فهيم، متدين و با فرهنگ ايراني هرگز دست به چنين کارهايي نمي زنند.

برايش از برخي مسئولان و کارشناساني مي گويم که اصرار دارند درباره جشن طلاق چيزي ننويسيم تا مردم در جريان چنين پديده اي قرار نگيرند، مبادا که آن ها نيز تشويق به اين کار شوند. عزيزي اين بحث را قبول ندارد و مي گويد: سکوت مدبرانه و فرهنگي آستانه و حدي دارد. گاهي در برابر برخي آسيب هاي انگشت شمار بايد سکوت کرد مبادا که ديگران نيز آشنا و تشويق شوند ولي گاهي کار از اين حرف ها مي گذرد و يک پديده نامطلوب در حال گسترش است. آن زمان است که سکوت کردن و نبود اطلاع رساني اشتباه محض است. مثل بيماري ايدز که در ابتدا با وجود اصرار کارشناسان مبني بر ضرورت هشدارهاي عمومي دولت هاي وقت زير بار نرفتند و زماني اقدام به اين کار کردند که دير شده بود. اکنون نيز نبايد از گفتن واقعيت بيم داشت و بايد با اطلاع رساني به مردم در باره اين معضل و پديده نامتجانس هشدار داد تا آسيب هاي اجتماعي آن به حداقل برسد.

در شرايط کنوني که آمار حکايت از رشد طلاق در جامعه دارد و طبق آخرين آمارهاي منتشر شده توسط سازمان ثبت احوال کشور فقط در ۳ ماه نخست امسال ۳۴۷ هزارو ۵۹ نفر به زندگي مشترک خود پايان داده اند و آمار طلاق در سال گذشته به رشد ۷ درصدي رسيده است، انتظار است مسئولان علاوه بر چاره جويي براي معضلات ناشي از طلاق در جامعه، فکر و تدبيري هم براي بدعت هاي بيماري که در اين زمينه در جامعه، در حال شکل گيري است و قابليت شيوع هم دارند، داشته باشند.
چکيده گزارش

با آن که در اسلام از طلاق به عنوان منفورترين حلال ياد شده است ولي به هر دليل آمار طلاق در کشور رو به افزايش است و در کنار اين بحران قابل تأمل، برخي بدعت ها و اعمال ناشايست و ناهماهنگ با باورها و اعتقادات ما در حال شکل گيري است که به نوعي زمينه ساز طلاق نيز است. جشن طلاق يکي از اين پديده هاي وارداتي و زشت است که ناديده گرفتن توسعه تدريجي آن مي تواند تبعات زيادي در پي داشته باشد. بيشتر کارشناسان بر اين باورند که برپايي چنين جشن هايي به معناي درک صحيح از شرايط و آن گونه که برخي مدعي اند، شادي به خاطر يک شروع ديگر در زندگي شان نيست. بلکه آن ها انسان هاي افسرده اي هستند که فقط تظاهر به شاد بودن مي کنند. جدايي دو انسان، شکست عاطفي و ويراني کانون خانواده طبق فطرت انساني، نياز به غم و هم دردي دارد نه جشن و پايکوبي. انسان سالم از جدايي ناراحت مي شود نه خوشحال. در اين بين برخي مسئولان از برخورد با چنين جشن هايي سخن مي گويند و برخي ديگر از کار اصولي براي کاهش طلاق و افزايش اقدامات فرهنگي.

منبع: خراسان