تابستان فصل برداشت سيبزميني در همدان است و كشاورزان همداني هماكنون در حال برداشت سيبزمينيهاي كشت بهاره يا همان توليد تابستانه هستند.
به گزارش ایسنا، كشاورزان استان اصفهان كه در كشت سيبزميني رقيب همدانيها محسوب ميشوند پيش از كشاوزران اين استان شروع به برداشت سيب زميني كردند و هنگام آغاز برداشت در همدان كار در اصفهان به پايان رسيده است، همدان از اواخر تيرماه تا 20 مردادماه تنها استان توليدكننده سيبزميني در كشور به شمار ميآيد.
البته در آذربايجان شرقي نيز سيبزميني كشت ميشود كه به علت محدوديت توليد
نميتواند رقيبي براي همدان باشد و تنها منطقه خود را پوشش ميدهد.
در حال حاضر سيبزميني تابستانه در شهرستان بهار همدان كشت و به استانهاي اصفهان و خراسان نيز صادر ميشود و در حال باز كردن راه صادرات اين محصول به برخي كشورها هستيم.
كشت تابستانه يا توليد پاييزه نيز كه در دو شهرستان كبودرآهنگ و رزن توليد ميشود داراي ماندگاري بالاتري است چراكه ماده خشك بيشتر و آب كمتري دارد در حالي كه سيبزميني بهاره ماندگار نيست و در طولاني مدت به علت درصد بالاي آب، تغيير رنگ ميدهد.
كشاورزان محصول توليد تابستانه سيبزميني را به علت ماندگاري پايين بايد سريعتر به بازار عرضه و دست مصرف كنندگان برسانند.
توليد محصول سيبزميني تنها براي كشاورزان مقرون به صرفه بوده و به منابع كشور ضرر میزند چراكه به ازاي هر كيلو، 250 ليتر آب مصرف ميشود.
رابطه عرضه و تقاضای سیبزمینی نباید به هم بخورد
معاون مدير زراعت سازمان جهادكشاورزي استان همدان از برداشت سیبزمینی از سطح یک هزار و 725 هكتار از مزارع استان خبر داد.
علي بايگانه، با بيان اينكه سطح زيركشت سيبزميني در
توليد تابستانه و پاييزه 26 هزار هكتار است، عنوان كرد: در حال حاضر 11
هزار و 500 هكتار سطح زيركشت سيبزميني كاشت بهاره يا توليد تابستانه وجود
دارد كه تاكنون 100 هزار تن محصول سيبزميني در همدان برداشت شده است.
وي با اشاره به اینکه از هر هکتار حدود 42 هزار تن سیبزمینی برداشت میشود، اظهار كرد: برآورد ميشود 470 هزار تن برداشت توليد تابستانه سيبزميني داشته باشيم كه در مقايسه با سال گذشته با توجه به مديريت سازمان جهادكشاورزي، تغيير محسوسي ندارد چراكه در سطح سيبزميني به ثبات رسيدهايم و توليد را ثابت نگه داشتهايم.
بايگانه توصيه كرد: كشاورزان سعي كنند در برداشت محصول بازار را در نظر بگيرند تا بدين ترتيب رابطه بين عرضه و تقاضا به هم نخورد و تاثير منفي در بازار عرضه نداشته باشد.
کشاورزان برداشت سیبزمینی را مدیریت کنند
وي ادامه داد: كشاورزان بايد در برداشت سيبزميني مديريت داشته و به تدريج برداشت كنند تا محصول مازاد وارد بازار نشود.
معاون مدير زراعت سازمان جهادكشاورزي استان همدان عنوان كرد: هزينه تمام شده توليد سيبزميني براي كشاورزان با احتساب اجاره زمين 215 تومان برآورد شده و هماکنون قيمت این محصول در بازار بین 200 تا 270 تومان است.
خريد تضميني نشانگر تولید بیرویه است
وي با بيان اينكه پيشبيني خريد تضميني نداريم، تاكيد كرد: بايد به دنبال صادرات اين محصول باشيم تا بحث خريد تضميني با قيمت 152 تومان، پيش نيايد چراكه مطمئنا كشاورزان از اين مبلغ استقبال نخواهند كرد.
بايگانه با بيان اينكه برآورد ميشود كار به خريد تضميني نرسد، تصريح كرد: زماني ميتوان گفت وضعيت محصولي خوب است كه بدون دخالت دولت از مزرعه به دست مصرف كنندگان برسد چراكه خريد تضميني نشانگر توليد بيرويه است.
وي خاطرنشان كرد: استان همدان در توليد سيبزميني به علت اقليم مناسب، وجود كشاورزان خبره و نزديك بودن به بازارهاي داخلي و جهاني يكي از توانمندترين استانها در بخش كشاورزي است.
استفاده از كودهاي مرغي در استان بيش از تحمل خاك است
عضو هيات علمي گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا نيز اظهار كرد: كشاورزان همداني در محصولات سيبزميني به مقدار زيادي كود مرغي استفاده ميكنند كه مملو از فسفر و بيش از آنچيزي است كه خاك تحمل آن را داشته باشد.
دکتر محمود اثنیعشری افزود: افزايش ميزان كودهاي مرغي به تدريج مرغوبيت و حاصلخيزي خاكهاي استان را تحت تاثير قرار داده است و به علت اینکه كود شيميايي، فسفره بالانس و پتاسيم بالانس مواد غذايي را در غدههاي سيبزميني بر هم ميزند حتي خاصيت انبارداري سيبزميني شديدا كاهش مييابد.
پتاسيم موجود در كود خاصيت نگهداري سيبزميني را كاهش ميدهد
وي تصريح كرد: پتاسيم خاصيت نگهداري سيبزميني را كاهش ميدهد به طوريكه تنها دو تا سه ماه ماندگاري دارد، همچنين ازت هم به ويژه به شكل نيترات به شدت خطرناك است و امروزه ثابت شده ميزان ازت نيترات در داخل نسوج محصول كشاورزي اگر از حدي بيشتر باشد مانند محصولات برگي و سبزي سرطان زاست و با توجه به اينكه در آب محلول است به راحتي به آبهاي زيرزميني رسوخ ميكند و در اين صورت بعضي آبهاي زيرزميني به ازت نيترات آلوده هستند كه به مصرف شرب ميرسند و مشكلات بهداشتي و سلامتي ايجاد ميكنند.
اثنيعشري در ادامه سخنانش عنوان كرد: اساسا كود شيميايي براي تقويت تغذيه گياهي و حاصلخيزي بيشتر خاك استفاده ميشود چراكه سريع جذب گياه ميشود و با وجود فوايد فراوان اگر غيراصولي استفاده شود ميتواند در كوتاهمدت و دراز مدت اثرات زيان باري داشته باشد و مصرف كنندگان محصولات و حاصلخيزي خاك را تحت تاثیر منفي قرار دهد و به محيط زيست آسیب بزند.
وي بيان كرد: امروزه مشخص شده اگر استفاده از كود با دقت و ظرافت صورت گيرد اين ضررها به حداقل ميرسد.
وي ادامه داد: سيبزميني نيز از اين قاعده مستثني نيست و دادن كود شيميايي ميتواند در افزايش ميزان محصول تاثير زيادي داشته باشد.
اين مدرس دانشگاه تصريح كرد: همدان به عنوان يكي از قطبهاي توليد سيبزميني كشور به علت حاصلخيزي، شرايط آب و هوايي و به علت خبره بودن سيبزميني كارها، زمينهاي حاصلخيز سيبزميني كاري كه به شدت در 20 تا 30 سال گذشته وسيعتر بوده، در عرض 30 سال گذشته به لحاظ مصرف بي رويه كود شيميايي و آلي به تدريج حاصلخيزي خود را از دست داده و به اصطلاح «شور» شدهاند.
وي عنوان كرد: متاسفانه كشاورزان سنتي با دادن كود به محصولاتشان به دنبال افزايش درآمد خود هستند و توجه زیادی به سلامتي و اتفاقاتي كه براي زمين ميافتد، ندارند.
اثنيعشري با بيان اينكه امروز در بسياري از زمينهاي سيبزميني كاري بيش از حد نياز كود استفاده ميشود، اظهار كرد: يكي از اساسيترين راهكارهاي جلوگيري از اين موضوع، آموزش علمي به كشاورزان و توليدكنندگان است كه از رسالتهاي اصلي تحقيقات كشاورزي به ويژه مركز ترويج كشاورزي محسوب ميشود، در اين صورت كشاورزان به ميزان مناسبي از كود شيميايي در زمينهايشان استفاده ميكنند تا حاصلخيزي آنها تحت تاثير قرار نگيرد.
روز به روز وسعت زمينهاي مرغوب استان براي كشاورزي كاسته ميشود
وي تاكيد كرد: با توجه به روال استفاده از كود شيميايي در زمينهاي كشاورزي و كشتزارها شاهد شوري يبش از حد خاكهاي كشاورزي خواهيم بود و روز به روز از وسعت زمينهاي مرغوب ما براي كشاورزي كاسته ميشود.
عضو هيات علمي دانشگاه بوعلي سينا در ادامه سخنانش روش بيولوژيكي را روشي براي كنترل آفت دانست و گفت: اين روش ميتواند آفتي عليه حشرات، موجوداتي مانند جوندهها و يا حتي گياهان باشد و مباحث اقتصادي و عملي بودن روشهاي كشاورزي يكي از فاكتورهاي اصلي به كار بردن اين روش است.
وي اضافه كرد: اين روش يا هر روش ديگري كه باعث كنترل آفت شود بايد در ابتدا به صورت طرح تحقيقاتي كوتاه مدت انجام شود و ابعاد اكوسيستماتيكي (اقتصادي) و عملي بودنش مورد بررسي قرار گيرد اگر بلافاصله كپي سازي كنيم جواب نميدهد چراكه شرايط آب و هوايي، خاك، نوع آفت نيز در آن تاثيرگذار است.
بايد بدانيم سيبزميني را براي چه نوع مصرفي ميكاريم
اثنيعشري سيب زميني را يك محصول استراتژيك عنوان و خاطرنشان كرد: سيبزميني در كشورهاي اروپايي از گندم هم جلوتر است اما در كشور ما پس از نان قرار دارد، اين محصول داراي محصولات ثانويه زيادي مانند انواع چيپسها، صنايع تبديلي و انواع نشاستههاي صنعتي است و بايد گفت تمام ارقام سيبزميني براي مصرف خاصي مناسب نيست و بايد بدانيم سيبزميني را براي چه كشت ميكنيم.
وي با بيان اينكه سيبزميني بدون كيفيت به هيچ وجه خريدار ندارد، تصريح كرد: امروزه تنها تناژ ميزان محصولات مطرح نيست، كيفيت محصولات بسيار تاثيرگذار است لذا بايد با توليد كمتر محصولي با كيفيتتر و با درآمد بيشتر داشته باشيم.
سيبزميني همدان براي مصرف ملي مرغوبيت بالايي دارد
اين مدرس دانشگاه در ادامه بيان كرد: سيبزميني در همدان به لحاظ وجود آب و هواي مساعد خيلي خوب عمل ميآيد و براي نوع مصرف ملي از مرغوبيت بالايي برخوردار است.
وي ادامه داد: كيفيت اين محصول بايد به سمتي برود كه پخت و خاصيت نگهداري خوبي داشته باشد و از نظر طعم نظر مصرف كننده را تامين كند.
سيبزميني پشندي به دليل كم محصولي خاطره شد
اثنيعشري خاطرنشان كرد: در گذشته سيبزميني ايراني با نام «پشندي» با طعم خوب و مغز زرد، وجود داشت كه خاصيت انبارداري بالايي دارد اما كممحصول است و به همين علت با اقبال كشاورزان روبرو نيست.
95 درصد ارقام سيبزميني استان هلندي و آلماني است
وي اضافه كرد: امروزه در استان از ارقام خارجي استفاده ميشود به طوريكه 95 درصد ارقام از هلند و يا آلمان ميآيند و سيبزمينيهاي ما آلماني يا هلندي است كه در گذشته آلفا، دراگا و پوزيما بود.
اين عضو هيات علمي دانشگاه بوعلي در ادامه سخنانش گفت: سياست كشاورزي در هر منطقهاي از كشور بايد منطبق با وضعيت منطقه باشد؛ اگر در مناطقي با مشكل كم آبي مواجه هستيم بايد به سمت كشت محصولات ديم و كم آب برويم، مديريت توليد محصول را براساس نيازهايمان جلو ببريم و محصول را با توجه به شرايط طوري طراحي كنيم كه بيشترين ميزان بهرهبرداري را داشته باشيم.
عرضه بسيار زياد سيبزميني قيمت آن را كاهش ميدهد
وي در ادامه يكي از مهمترين معضلات سيبزميني در استان همدان را بحث قيمت اين ماده غذايي و تابعیت آن از عرضه و تقاضا دانست و افزود: متاسفانه در بسياري از سالها به علت عدم وجود شرايط كافي براي خريد توليدات كشاورزان و جذب عرضه زياد سيبزميني قيمتش با كاهش شديد مواجه شده و كشاوزران نتوانستهاند هزينههاي توليد را جبران كنند و ضرر كردهاند.
وي ادامه داد: تجريه سالهاي متمادي نشان داده يكسال كشاوزران توليد محصول سيبزميني خود را افزايش دادند كه همين عرضه بسيار زياد قيمت را كاهش داد و بسياري از توليدكنندگان متضرر شدند.
در استان انبارهاي مناسب علمي وجود ندارد
اين مدرس دانشگاه افزود: از طرف ديگر متاسفانه در سطح استان انبارهاي مناسب علمي كه ظرفيت نگهداري تمام محصولات را داشته باشد وجود ندارد تا كشاورزان بتوانند اين محصولات را نگهداري كنند.
وي بيان كرد: براي جلوگيري از اين عارضه مسوولان به راحتي ميتوانند با تضمين خريد محصولات كشاورزي از سوي دولت با قيمت مناسب، ايجاد اطمينان براي كشاورزان در توليد دائم سيبزميني، توسعه انبارهاي مناسب نگهداري سيب زميني كه محصول را در طول سال سالم نگهداري كند و ايجاد تسهيلات صادرات خارج از استان و خارج از كشور كه در برخي سالها با محدوديت آن، توليد سيبزميني ضربه اساسي خورده است، به نفع توليدكننده و مصرف كننده برنامهريزي داشته باشند.
وي با تاكيد بر تدوين برنامههاي صحيح ادامه داد: متاسفانه برخي سالها به
لحاظ صادرات بي رويه سيبزميني به خارج از استان و كشور با قيمت بالاي
سيبزميني در استان مواجه بوديم.