«کمبود در جامعه اسلامی سبب تضعیف دین میشود، بنابراین نباید نیازمند یا فقیری در جامعه اسلامی وجود داشته باشد.»
آیت الله صافی گلپایگانی یکی از مراجع بزرگ تقلید شیعیان با این جمله نگرانی خود را از شرایط مطح کرده و ادامه داده اند: «امروز که تورم زیاد است و برخی از مردم در پرداخت قبوض خود معطلاند، نیاز است در برابر این همه سختیها و فشارهای اقتصادی که در جامعه وجود دارد به افراد نیازمند و کمدرآمد کمکهای شایانی صورت گیرد تا سختیها و فشارهای اقتصادی بیش از حد، آنها را نرنجاند.»
این نگرانی از جمله نگرانیهایی است که شرایط بد اقتصادی موجب شده تا هر روز به طریقی مطرح شوند و در نتیجه اذهان عمومی به این نتیجه مشخص برسد که مردم به معنای واقعی کلمه با بحرانی به نام «محدودیت مالی» مواجه هستند.
داریوش قنبری که از حضور در مجلس نهم باز ماند اذعان میکند که «وقتی تیم اقتصادی دولت و مسئولان ممتاز قوه مجریه حتی حاضر نیستند که گرانی را قبول کنند و به طور دائم از «خوب بودن شرایط معیشتی مردم» میگویند، میتوان به راحتی به این نتیجه رسید که آنها اصولا از دانش لازم برای مدیریت اقتصادی جامعه محروم هستند و به همین دلیل مشخص اصلا نمیتوان انتظار داشت که مشکلات کم شود یا اینکه حتی بیشتر نشود.»
سخنگوی فراکسیون خط امام در مجلش هشتم در رابطه با شرایط اقتصادی روز و همچنین واکنش دولت به آن و البته راه کارهای موجود برای خروج از این وضعیت به سوالات عصرایران پاسخ میگوید.
*گرانی بحث اول این روزها است. چرایی چنین شرایطی را در چه چیزی میبینید؟ خب! مشخص است که وقتی تیم اقتصادی دولت و مسئولان ممتاز قوه مجریه حتی حاضر نیستند که گرانی را قبول کنند و به طور دائم از «خوب بودن شرایط معیشتی مردم» میگویند، میتوان به راحتی به این نتیجه رسید که آنها اصولا از دانش لازم برای مدیریت اقتصادی جامعه محروم هستند و به همین دلیل مشخص اصلا نمیتوان انتظار داشت که مشکلات کم شود یا اینکه حتی بیشتر نشود.
برای اینکه بتوانیم به تحلیل صحیحی از وضعیت اقتصاد برسیم، قبل از هر چز باید به شاخصهای اقتصاد توجه کنیم، شاخصهایی که آمار رسمی نشانگر این است که در سالهای اخیر رشد اقتصادی مان حدود یک درصد بوده است که همین نشانه این است که نتوانستهایم بر اساس هدف مهم که همان «رسیدن به جمع کشورهای توسعه یافته است» برسیم.
این نرخ در حالی است که رشد اقتصادی خاورمیانه در سالهای اخیر حدود ۱۰ درصد بوده است و همین امر نیز این امکان را برای آنها فراهم کرده است تا بتوانند بر عقب ماندگیها فائق آیند و برای مردم خود زندگی امروزی را فراهم کنند.
*نرخ رشد یک درصدی چه پیامدهایی میتواند داشته باشد؟ قبل از پاسخ لازم است یادآوری کنم که تا به حال سابقه نداشته است که نرخ رشد کشور تا به این حد پایین باشد. درباره سوال شما هم طبیعی است که با شرایط موجود هیچ هدفی را نمیتوانیم محقق کنیم و باید روز به روز شاهد افزایش تورم و بیکاری باشیم و در این شرایط هم نیاز به گفتن نیست که مشکلات اجتماعی، اقتصادی و ناهنجاریهای مختلف به حداکثر ممکن خود خواهند رسید و به طور طبیعی مدیریت جامعه را با دشواریهای زیادی مواجه خواهد کرد.
*به همین دلیل هشدارها بیشتر شده و ابراز نگرانی، جای ثابتی در ادبیات روزمره چهرههای مختلف دارد؟ ببینید! مشکلات اقتصادی تاثیر بسزایی در زندگی روزمره خانوادهها دارد و به نوعی میتوان این پدیده را حتی ریشه خیلی از گرفتاریها و نکتههای منغفی احتمالی دانست. دقیقا به همین دلیل است که در روزهای اخیر شاهد این هستیم که چهرههایی که واقعا به فکر مردم هستند، سعی دارند با هشدارها و همچنین بیان راه کارها کاری کنند تا بلکه دولت با استفاده از موقعیتی که در اختیار خود میبیند، چاره اندیشی کند.
*خب! این نکته اذهان عمومی را به خود مشغول کرده است که اصولا با چه راه کاری میتوان به مقابله با چنین شرایطی پرداخت؟ هیچ دستگاهی نمیتواند به مانند دولت در این مساله تاثیر بگذارد. قوه مجریه به عنوان نهاد اجرایی کشور اختیارات و البته امکاناتی دارد که میتواند با استفاده از آنها شرایط فعلی را بهتر کند که همانطور که گفتم آنها اصلا گرانی را نمیبینند که بخواهند برای آن چاره اندیشی کنند. با این شرایط باید منتظر باشیم که قیمتها همچنان بالا و قدرت خرید مردم همچنان پایین برود. این در شرایطی است دولت میتواند با راهکارهایی ساده به این وضعیت پایان بدهد.
*چه راه کارهایی؟ تنظیم صحیح بودجه، مدیریت صحیحتر هزینههای جاری دولت و البته هزینه کردن اصولی درآمدهای نفتی میتواند ما را در گذر از این تنگنای مالی کمک کند.
البته تاکید میکنم که این مهم زمانی محقق میشود که دولتیها واقعا به این نتیجه برسند که مشکلاتی موجود است و باید برطرف شوند.
نکته مشخص این است که کشور ما دارای ذخایر ارزشمندی است و داشتههایی که از آنها برخوردار است، باعث شده تا به این نتیجه برسیم که در صورت رفتار صحیح مالی میتوانیم دغدغههای معیشتی مردم را به حداقل ممکن برسانیم.
به همین دلیل چهرههایی که این روزها ابراز نگرانی و نارضایتی میکنند، به این دلیل اقدام به این امر میکنند که به خوبی میدانند کوتاهی دولت موجب شده تا پتاسیلهای موجود در کشور نتوانند مشکل مردم را حل کنند.
*مشکلاتی چون گرانی و تورم چه مشکلات دیگری را میتوانند موجب شوند؟ اصل نانوشتهای «محدودیتهای مالی» را عامل اصلی نادیده گرفته شدن بایدها و نبایدها میداند. در جامعهای که مردم درگیریهای مالی شدیدی را تجربه میکنند، میتوان منتظر بود که اصول روز به روز بیشتر نادیده گرفته شوند و طبیعی است که در چنین شرایطی ناهنجاریهای به اوج رسیده و لایههای مختلف جامعه را با چالشهایی جدی مواجه میکند، چالشهایی که برطرف شدنشان حتما هزینههای زیادی را تحمیل خواهد کرد.