کاهش استحکام استخوانی در کودکان چاق و پره دیابت

دیابت یکی از بیماریهایی است که می تواند کودکان جامعه را درگیر نماید. دیابت در دو صورت؛ دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 می باشد. علت ایجاد دیابت نوع1 را بیشتر به استعداد ژنتیکی بیمار مرتبط می دانند، و در مقابل آن عوامل محیطی در افزایش شانس ابتلا به دیابت نوع 2 نقش قابل توجهی را ایفا می نماید. دیابت نوع 2 امروزه در بین کودکان در حال افزایش است و اغلب به دلیل چاقی و عدم تحرک کودک بوجود می آید. مطالعات نشان داده اند که کودکانی که قبل از بلوغ، قند خون بالایی دارند و احتمال ابتلا به دیابت در آنها بالا است، در معرض خطر ضعف استخوانی و شکستگی استخوان نیز هستند.

دانشمندان دانشگاه جورجیا 140 کودک چاق را که در سنین 11-7 سال قرار داشتند و فعالیت روزانه آنها نسبتا کم بود، مورد مطالعه قرار دادند. یافته ها نشان داد که توده استخوانی –شاخص استحکام استخوان ها- در %30 از کودکانی که قند خون آنها تنظیم نبوده، %5-4 کمتر از دیگران است.

البته نمی توان به سادگی نتیجه گرفت که هر فردی که وزن بیشتری دارد، استخوان های ضعیف تری خواهد داشت. این امر بستگی به چگونگی توزیع بافت چربی در بدن نیز دارد. برای مثال احتمال تاثیرات منفی استخوانی در افرادی که به موازات قند خون بالا (و خطر ابتلا به دیابت و یا بیماری های قلبی)؛ چربی اضافه بیشتری در ناحیه شکمی و به خصوص در اطراف احشاء داخلی شکمشان دارند، بیشتر است.

در حقیقت چربی شکمی با توده کم استخوانی، و چربی توزیع شده در تمام بدن با توده استخوانی بیشتر در رابطه است. با دانستن این دو حقیقت می توان نتیجه گرفت که چاقی شکمی، افزایش دهنده ریسک ابتلا به دیابت و مرتبط با کاهش توده استخوانی است.

یافته های فوق می تواند یک زنگ خطر برای والدین بوده و آنها را نسبت به عواقباضافه وزن کودکان و تاثیرات منفی آن در سراسر طول عمر آنها آگاه سازد، چرا که چاقی در کودکان (به ویژه چاقی شکمی) با افزایش شانس ابتلا به دیابت نوع 2 و پوکی استخوان در دوران کودکی و متعاقب آن بزرگسالی مرتبط است.

نکته عملی: شواهد علمی حاکی از آنند که چاقی کودکان (علی الخصوص چاقی شکمی آنها) موجب افزایش قند خون و کاهش استحکام استخوانی می گردد و در نتیجه کودک را در معرض پوکی استخوان، دیابت و بیماری قلبی در سالهای آتی قرار خواهد داد.لذا افزایش فعالیت بدنی و پیروی از یک برنامه غذایی سالم در دوران کودکی، یک راه حل ساده برای ارتقاء سلامت استخوانی و حفظ سلامت عمومی فرد در سنین بزرگسالی است .