به بیان دیگر، این موضوع حتی باعث می شود تا در سایه ارائه آمارهای یکجانبه ایجاد صدها هزار فرصت شغلی جدید، آسیب های مشاغل موجود، دلایل توقف و حذف برخی حرفه ها از چرخه بازار کار و تلاش برای احیاء بخش آسیب پذیر بازار کار ناشناخته باقی بماند.

با اینکه دولت مدعی ایجاد بیش از 3.2 میلیون فرصت جدید شغلی تنها در دو سال 89 و 90 است، برخی آمارها نشان می‌دهد که تنها در بخش کشاورزی در همین مدت تا 700 هزار فرصت شغلی به دلیل ادامه سیاست واردات بی رویه و خشکسالی از بین رفته است.

به گزارش مهر، ریزش نیروی کار و از بین رفتن فرصت‌های شغلی در کنار جا به جایی افراد در مشاغل مختلف و ایجاد فرصت‌هایی نو در اشتغال؛ از ویژگی هایی است که در تمام بازارهای کار کشورهای مختلف دنیا وجود دارد و مشاهده می شود.

اینکه هر ساله افرادی شغل خود را از دست بدهند، عده ای وارد بازار کار شوند، مشاغل جدیدی به وجود آید، برخی افراد شغل خود را تغییر دهند و یا اینکه بنگاه ها تصمیمات جدیدی را در مورد نحوه ارتباط با شاغلان داشته باشند، امری طبیعی است.

در واقع نیمه پنهان بازار کار و آن بخشی که از آن به عنوان از بین رفتن عرضه و تقاضا و یا عدم تعادل در بازار کار یاد می شود، این است که نه تنها به میزان تقاضاهای موجود فرصت شغلی وجود نداشته باشد، بلکه مشاغل فعلی نیز همواره در خطر از دست رفتن باشند و این موضوع به بالا ماندن نرخ بیکاری و یا سخت تر شدن ورود کارجویان به بازار کار منجر شود.

نیمه پنهان بازار کار

متاسفانه دولتها علاقه چندانی به بیان آمارهای مربوط به از بین رفتن مشاغل و فرص های شغلی ندارند و تاکنون در کنار آمارهای مربوط به اشتغال زایی جدید و یا تغییرات نرخ بیکاری، به صورت مشخص یا بررسی ای در مورد وضعیت ریزش نیروی کار صورت نگرفته و یا نتایج آن ارائه نمی شود.

این مسئله باعث پنهان ماندن بخشی از مشکلات بازار کار می شود که خود باعث بروز نتایجی می شود که برنامه ریزان را برای ترسیم دقیق وضعیت آینده بازار کار کشور به بیراهه خواهد برد.

به بیان دیگر، این موضوع حتی باعث می شود تا در سایه ارائه آمارهای یکجانبه ایجاد صدها هزار فرصت شغلی جدید، آسیب های مشاغل موجود، دلایل توقف و حذف برخی حرفه ها از چرخه بازار کار و تلاش برای احیاء بخش آسیب پذیر بازار کار ناشناخته باقی بماند.

در سالهای اخیر دولت طی چند مرحله اقدام به ارائه آمارهایی کرد که عنوان می شود برنامه های اشتغال زایی با موفقیت به هدف رسیده و در این رهگذر نیز حداقل 3 میلیون و 200 هزار فرصت جدید شغلی فقط در دو سال 89 و 90 ایجاد شده است.

ناشناخته های بازار کار

اینکه به چه دلایلی این تلاش ها در جامعه دیده نمی شود شاید همیشه به نحوه آمارگیری برنگردد و بخش قابل توجهی از آن به این موضوع تاکید داشته باشد که هیچگاه از جا به جایی مشاغل، از بین رفتن فرصت های شغلی موجود، اخراج و آیتم هایی از این دست به صورت جداگانه سخنی گفته نمی شود و همه این موارد به صورت یکجا در قالب ایجاد صدها هزار فرصت جدید شغلی ارائه می شود.

به عبارتی، وقتی سخن از ایجاد 1 میلیون و 600 هزار فرصت جدید شغلی می شود اما دسته بندی خاصی از این آمار به نحوی که مشخص باشد چند درصد مربوط به جا به جایی ها، چه بخشی مربوط به حفظ مشاغل، چه بخشی مربوط به مشاغل پروژه ای (مانند اشتغال زایی در قالب مسکن مهر) و غیره است، باعث می شود تا جامعه آمارها را ادعایی بیش نداند.

حتی ممکن است عده ای فکر کنند هدف از بیان ایجاد 1 میلیون و 600 هزار فرصت شغلی، اشتغال زایی برای همین تعداد بیکار است؛ بنابراین وقتی در اطراف خود چنین تغییری را حس نمی کنند، به راحتی آمارها رد می شود.

تصمیمات حدسی!

حمید حاج اسماعیلی در گفتگو با مهر با تاکید بر اینکه، حذف فرصت های شغلی و از بین رفتن مشاغل بخشی از تحولات طبیعی در هر بازار کاری است، گفت: با این حال اصرار بر پنهان ماندن آمارهای مربوط به ریزش نیروی کار، اخراج و حذف مشاغل موجود؛ باعث می شود تا همه برنامه ها و تصمیمات نیز بر پایه حدس و گمان باشد.

نماینده کارگران در هیئت حل اختلاف اظهار داشت: متاسفانه بروز خشکسالی در کشور و همچنین واردات بی رویه، بیشترین آسیب را به مشاغل بخش کشاورزی وارد کرد که اتفاقا جزو مشاغل پایدار و قابل توجه کشور نیز محسوب می شدند.

حاج اسماعیلی با تاکید بر آسیب‌های فراوان در مشاغل کشاورزی، اظهار داشت: به اذعان خود مقامات دولتی، 500 تا 700 هزار فرصت شغلی در 2 سال گذشته از طریق بخش کشاورزی از بین رفته است.

وی جا به جایی مشاغل و از دست رفتن فرصت‌ها در بخش خدمات را قابل قبول تر از بخش کشاورزی دانست و افزود: در شرایط فعلی خدمات بیشترین میزان اشتغال زایی را در کشور دارد و البته طبیعی است که مشاغلی در برخی فصول رونق و در دوره ای بعد، از بین بروند.

حذف 300 هزار فرصت شغلی

این مقام مسئول کارگری، عدم حمایت از بخش خصوصی در سالهای اخیر همزمان با افزایش قیمت حاملهای انرژی را باعث آسیب دیدگی بخشی از مشاغل صنعتی دانست و گفت: با این حال برخی صنایع بزرگ مانند پتروشیمی و خودروسازی تا حدودی توانسته اند، مشاغل موجود را حفظ کنند.

نماینده کارگران در هیئت حل اختلاف بیان داشت: به صورت طبیعی می توان انتظار داشت که در طول یکسال 100 تا 200 هزار فرصت شغلی در کشور از بین برود و حتی می توان این میزان را تا 300 هزار فرصت نیز قابل قبول دانست.

به گفته وی، عدم توازن بین بخش های مختلف صنعت، کشاورزی و خدمات باعث از بین رفتن فرصتهای شغلی خواهد بود. با این حال، بررسی های دقیقی در زمینه روند از بین رفتن فرصتهای شغلی در کشور وجود ندارد.