پرقدرتترين توفان خورشيدي تابستان امسال روز جمعه از سوي يك لكه خورشيدي جديد تهاجمي به سوي زمين منتشر شد كه به گفته كارشناسان هواشناسي فضايي، جديدترين مورد در زنجيره توفانهاي خورشيدي قوي هفته اخير از سوي اين ستاره محسوب ميشود.
به گزارش ايسنا، اين توفان در ساعت 23:00 به وقت گرينويچ روي داده و به عنوان يك جرقه خورشيدي طبقه X1.1 ثبت شد كه به گفته مركز پيشبيني وضع هواي فضاي آمريكا، يكي از قويترين جرقههاي خورشيدي ممكن به شمار ميرود.
اين جرقه از لكه عظيم خورشيدي AR1515 منتشر شد كه تا كنون چندين توفان قوي ديگر را در هفته اخير منتشر كرده است. دانشمندان هواشناسي فضايي از نزديك به مشاهده اين لكه براي جرقههاي احتمالي طبقه ايكس پرداخته بودند.
گروه لكه AR1515 بسيار بزرگ است و حدود 191 هزار كيلومتر از سطح خورشيد را در بر ميگيرد كه آن را طولانيتر از 15 زمين در كنار هم ميكند.
در حاليكه اين جرقه خورشيدي به عنوان قويترين جرقه تابستان نام گرفته كه در پايان ماه ژوئن آغاز شده است،اين توفان قويترين توفان سال 2012 نيست. در ماه مارس خورشيد به انتشار يك جرقه خورشيدي با شدت X5.4 به سوي زمين پرداخت. رويداد روز گذشته پنجمين توفان طبقه X در سال جاري محسوب ميشود.
اين توفان با قدرت بسيار زياد خود در ميان قويترين توفانهاي خورشيدي قرار دارد. سازمان هواشناسي فضايي اين توفانها را بر مبناي قدرت آنها به گروههاي C،M و X دستهبندي كرده كه به ترتيب از ضعيف به قوي هستند.
سايت اسپيس نيز در گزارشي به معرفي برخي از بدترين توفانهاي خورشيد تاريخ پرداخته است.
1859: رويداد كارينگتون
رويداد كارينگتون در سال 1859 اولين رخداد ثبت شده از يك جرقه خورشيدي بود كه بر زمين اثر گذاشت. اين واقعه در روز اول سپتامبر اين سال رخ داده و نام خود را از ريچارد كارينگتنون، ستارهشناس خورشيدي گرفته كه در آن زمان به مشاهده اين توفان از تلسكوپ رصدخانه خصوصي خود پرداخته و طرحي از لكههاي خورشيدي را كشيده بود. اين جرقه به گفته دانشمندان ناسا، بزرگترين توفان خورشيدي ثبت شده در 500 سال اخير بوده است.
به گفته سازمان ملي اقيانوسي و جوي، رويداد توفان خورشيدي كارينگنون منجر به نمايشهاي بزرگ شفق قطبي شد كه تا جنوب كارائيب قابل مشاهده بودند. اين توفان همچنين موجب اختلالات شديد در ارتباطات جهاني تلگراف شده و حتي برخي از عاملان تلگراف را شوكه كرده و در زمان تخليه پيامها بر روي كاغذ و آتش گرفتن كاغذها، باعث آتشسوزي شد.
1972: جرقه خورشيدي در برابر شركت ايتياندتي
جرقهخورشيدي بزرگي كه در چهارم اوت 1972 رخ داد، طبق آمار ناسا باعث اختلال شديد در ارتباطات تلفني چندين ايالت آمريكا از جمله ايلينويز شد.
طبق گزارش ناسا، اين رويداد در حقيقت باعث شد كه شركت ارتباطات ايتياندتي به طراحي مجدد سيستم نيروي خود براي كابلهاي ميان قارهاي بپردازد.
1989: خاموشيهاي مهم ناشي از جرقه خورشيدي
در مارس 1989 يك جرقه خورشيدي قدرتمند باعث يك خاموشي بزرگ در تاريخ 13 مارس در كانادا شد كه شش ميليون تن از سكنه اين كشور را براي 9 ساعت بدون برق نگه داشت.
به گفته ناسا اين جرقه به اختلال در انتقال نيروي الكتريكي از ايستگاه توليد برق كبك منجر شده و حتي برخي از انتقالدهندههاي نيرو را در نيوجرسي ذوب كرده بود.
به گفته دانشندان ناسا اين توفان از مقياس مشابهي با رويداد كارينگتون برخوردار نبود.
2000: رويداد روز باستيل
رويداد روز باستيل نام خود را از يك تعطيلات ملي فرانسوي گرفته چرا در همان روز در 14 ژوئيه 2000 رخ داد. اين يك توفان بزرگ خورشيدي بود كه در مقياس X5 به ثبت رسيد.
اين رويداد منجر به پائين آمدن مدار برخي ماهوارهها و خاموشي برخي ارتباطات راديويي شد. رويداد روز باستيل به عنوان يكي از رويدادهاي خورشيدي بسيار مشاهده شده و قويترين جرقه خورشيدي از سال 1989 باقي مانده است.
2003: توفان خورشيدي فوق قدرتمند هالووين
در 28 اكتبر 2003، خورشيد به انتشار يك جرقه خورشيدي شديد پرداخت. اين توفان خورشيدي از چنان قدرتي برخوردار بود كه حسگر سنجش توفان خورشيدي فضاپيما را از كار انداخت. اين حسگر به نمايش مقياس X28 پرداخته بود كه خود يك جرقه عظيم محسوب ميشود اما تحليلهاي بعدي ناسا نشان داده كه قدرت اين جرقه در حدود X45 بوده است.
اين توفان خورشيدي بخشي از حداقل 9 جرقه خورشيدي بزرگ در يك دوره دو هفتهاي بود.
2006: جرقه خورشيدي پرتو ايكس براي كريسمس
هنگامي كه يك جرقه خورشيدي طبقه X در تاريخ پنجم دسامبر 2006 از خورشيدي منتشر شد، در مقياس هواشناسي فضايي به عنوان يك جرقه X9 قدرتمند به ثبت رسيد.
اين جرقه خورشيدي منجر به اختلالاتي در ارتباط ماهواره به زمين و علائم راهبري سيستم جيپياس براي حدود 10 دقيقه شد.
اين توفان خورشيدي چنان قدرتمند بود كه به ابزار تصويربردار پرتو ايكس بر
روي ماهواره GOES 13 كه به ثبت تصاوير آن ميپرداخت، آسيب زد.
رويداد كارينگتون
جرقه خورشيدي در مقابل شركت ايتياندتي
خاموشيهاي مهم ناشي از جرقه خورشيدي
رويداد روز باستيل
توفان خورشيدي فوق قدرتمند هالووين
جرقه خورشيدي پرتو ايكس براي كريسمس