در سالك نوع شهري ضايعه معمولا بدون ترشح و چرك است بنابراين به آن نوع خشك نيز مي‌گويند. احتمال عفونت ثانويه با باكتري‌ها نيز وجود دارد كه در بيمار ايجاد عوارض مي‌كند. ضايعات معمولا بدون درد و خارش است.

سالك يك بيماري پوستي است كه به وسيله گزش پشه خاكي آلوده به نوعي انگل، منتقل مي‌شود. سالانه مواردي از اين بيماري در سراسر دنيا و از جمله ايران اتفاق مي‌افتد.

به گزارش ايسنا، سالك توسط گزش برخي گونه‌هاي پشه خاكي آلوده منتقل مي‌شود. پشه خاكي بسيار كوچك است و اندازه آن حدود يك سوم پشه‌هاي معمولي است و به سختي مشاهده مي‌شود. در ايران دو نوع سالك شهري (نوع خشك) و روستايي (نوع مرطوب) وجود دارد. در سالك نوع شهري (خشك) مخزن بيماري عمدتا بيماران مبتلا و به طور تصادفي سگ‌ها هستند و پشه خاكي ماده پس از خونخواري از اطراف زخم سالك، آلوده شده و در خون‌خواري مجدد در فرد سالم باعث انتقال بيماري مي‌شود.

در سالك نوع روستايي (مرطوب) موش‌هاي صحرايي مخزن بيماري هستند و پشه خاكي ماده پس از خونخواري از موش صحرايي مبتلا، آلوده شده و در خونخواري مجدد در فرد سالم باعث انتقال بيماري به او مي‌شود.

- علائم سالك چيست؟

پس از چند هفته تا چند ماه از گزش پشه خاكي آلوده، برجستگي كوچك قرمز رنگي ظاهر شده كه به تدريج بزرگ و بزرگتر شده و مركز آن زخم مي‌شود. تعداد ضايعات معمولا يكي است و ممكن است متعدد نيز باشد. در سالك نوع روستايي ترشحات چركي در اطراف زخم وجود دارد و اطراف آن قرمز و برجسته است كه به همين دليل به آن نوع مرطوب گفته مي‌شود.

ضايعه سالك به شكل يك زخم بدشكل ممكن است براي بيشتر از يك سال باقي بماند كه موجب اثرات رواني در بيمار حتي پس از بهبودي شود. در برخي موارد با تهاجم به پلك و بيني ممكن است موجب ايجاد ضايعه ماندگار در چهره و يا تغيير شكل شديد در بيمار شود. همچنين ايجاد عفونت ثانويه با باكتري‌ها، ممكن است عوارض منتشر شديد را ايجاد كند.

- آيا سالك قابل پيشگيري است؟

با رعايت موارد ذيل مي‌توان احتمال ابتلا به سالك را بسيار كاهش داد و يا اصلا به آن مبتلا نشد:

- در مناطقي كه اين بيماري وجود دارد حتي‌الامكان در هنگام غروب آفتاب و شب از خانه خارج نشويد،چرا كه در اين زمان پشه خاكي حداكثر فعاليت را دارد.

- روي پنجره‌ها توري مناسب نصب و پشت درها پرده مناسب آويزان كنيد تا امكان ورود پشه خاكي به داخل خانه به حداقل برسد.

- در هنگام غروب آفتاب و در طول شب از پشه‌بند آغشته به حشره‌كش استفاده كنيد.

- براي از بين بردن پشه‌ها در داخل اتاق‌ها از اسپري حشره‌كش استفاده كنيد.

- در صورت بروز سالك درمان خود را جدي بگيريد؛ چرا كه در نوع شهري امكان انتقال بيماري به افراد سالم وجود دارد.

- خانه خود را با فاصله مناسب از اصطبل‌ دام‌ها بسازيد.

- در جمع‌آوري و دفع مناسب زباله، نخاله‌هاي ساختماني و تسطيح مخروبه‌ها كه مكان‌هاي مناسبي براي تكثير پشه خاكي هستند دقت كنيد و با مسئولين مربوطه همكاري كنيد.

- جهت معدوم كردن جوندگان در نوع روستايي با مسئولين ذيربط همكاري كنيد.

- در كنترل بيماري در سگ‌ها و نگهداري بهداشتي سگ‌ها در نوع شهري با مسئولين همكاري كنيد.

آيا بيماري سالك نياز به درمان دارد؟

در سالك نوع شهري چون بيماران مخزن بيماري هستند حتما لازم است بيماران تحت درمان قرار گيرند تا با درمان و بهبودي حالت مخزن بودن آنها از بين برود. لذا خطر آلوده شدن پشه‌هاي خاكي‌ و انتقال بيماري وجود نخواهد داشت.

در سالك نوع روستايي فقط موارد خاص تحت درمان قرار مي‌گيرند كه شامل ضايعات بيشتر از 3 سانتي‌متر، ضايعات موجود در صورت، تعداد بيشتر از 3 ضايعه، ايجاد ضايعه منتشر سالكي، و وجود ضايعه در روي مفاصل، مي‌باشند.

درمان سالك به دو صورت موضعي و عضلاني انجام مي‌شود. درمان موضعي به صورت تزريق دارو به اطراف زخم هفته‌اي يكبار و يخ زدن آن توسط مواد خاص (كرايو) دو هفته يكبار (حداكثر 12 هفته) انجام مي‌شود. درمان عضلاني به صورت تزريق روزانه دارو به مدت 14 روز (در نوع روستايي) و 21 روز (در نوع شهري) است.

پانسمان ضايعه سالكي در كنترل بيماري از اهميت خاصي برخوردار است. پانسمان ضايعه ضمن پيشگيري از عوارض عفوني، باعث جلوگيري از آلوده شدن پشه خاكي و قطع زنجيره انتقال مي‌شود. بنابراين لازم است محل زخم را روزانه يك يا دو بار با آب لوله‌كشي و صابون شسته و با بتادين يا پماد اكسيد دوزنگ پانسمان شود.

تماشاخانه