سرنوشت خانه سينما چه مي‌شود؟

«وضعيت خانه سينما چه مي‌شود؟»؛ خيلي از سينماگران منتظرند تا پاسخ اين جمله را بيابند. براي جست وجوي پاسخ اين پرسش، سخنان اين چند روزه محمود احمدي‌نژاد (رييس جمهوري اسلامي ايران)، سيد محمد حسيني (وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي) و جواد شمقدري (معاون امور سينمايي وزارت ارشاد و رييس سازمان سينمايي كشور) را درباره خانه سينما مرور مي‌كنیم. هرچند اعضاي هيات مديره خانه سينما كه از چند ماه پيش منحل اعلام شده، هنوز واكنشي در تاييد يا رد مواضع اعلام شده اتخاذ نكرده‌اند.

به گزارش ايسنا، 21 خردادماه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در نشستي با معاون اجتماعي ناجا به اصلاح اساسنامه خانه سينما اشاره كرده بود؛ سخناني كه بسياري از سينماگران، از آن‌ها به عنوان نرمش مقام عالي وزارت ارشاد در قبال خانه سينما تعبير كردند.

سيدمحمد حسيني در همايشي كه در ساختمان معاونت اجتماعي ناجا برگزار شد و چند نفر از اعضاء هيات مديره خانه سينما هم حضور داشتند، گفته بود: «در هر صورت هميشه اختلاف وجود دارد. انشاء الله همه مسائلي كه رخ داده و هر چه كه بوده و گذشته را ناديده بگيريم و در كنار هم بر مبناي قانون خدمت كنيم... در همه زمينه‌ها تلاش كرديم كه در خدمت همه هنرمندان باشيم كه البته جمع كردن همه افكار و انديشه‌ها كاري دشوار است... ما به دنبال همگرايي هستيم نه تشتت. بر همين مبنا در جلسات اخير شوراي عالي سينما روي مباحثي مانند فعال شدن صنف‌هاي هنري تاكيد شد.»

مثالي كه حسيني براي توضيح سخنان خود به كار برد هم مي‌توانست دليل ديگري بر احتمال حل مشكل خانه سينما از طريق مجمع عمومي آن باشد «در انجمن خوشنويسان كه همه اعضاي آن افراد شريفي هستند نوعي دو دستگي ايجاد شده بود كه در هر دو طرف افراد بسيار شريفي وجود داشتند اما ما گفتيم كه بايد طبق قانون انتخابات برگزار شود و هر كسي راي آورد مسئوليت انجمن خوشنويسان را برعهده بگيرد، اما برخي اين موضوع را نپذيرفتند و بر خودرايي تاكيد داشتند و ما هم به اجبار آن‌ها را كنار گذاشتيم در حالي كه از چنين كاري راضي نبوديم».

وزير ارشاد در ادامه، در يك نشست خبري حاضر شد و در پاسخ به سوالي درباره سرنوشت خانه سينما هم گفت: «ما اعتقاد داريم فعاليت‌هاي صنفي در سينما بايد انجام شود. لذا به زودي بايد اصناف قانوني تشكيل شود تا بتوانند به خودشان و جامعه‌اي كه در برمي‌گيرند خدمت كنند ... اما فراتر از مباحث صنفي سينماگران، فعاليت‌هاي فرهنگي، سينمايي، اجتماعي و ... را نيز دارند كه آن فعاليت‌ها بايد در تشكلي تحت عنوان خانه سينما، باشگاه سينما و يا هر عنوان ديگري انجام شود كه البته نياز به اساسنامه جديدي دارد كه بايد به كمك سينماگران نوشته شده و در جايي مانند شوراي عالي سينما تصويب و عملياتي شود. اميدواريم با همكاري خوب سينماگران اين كار هر چه سريعتر انجام شود و همه در برابر قانون حاضر باشيم».

در ادامه اين جلسه پرسش و پاسخ و در پي شفاف‌تر شدن موضع وزارت ارشاد در قبال خانه سينما، خبرنگاری از حسيني پرسيد كه «با توجه به صحبت‌هاي شما مبني بر رويكرد تعاملي وزارت ارشاد و همچنين در كنار آن صحبت در مورد تشكل‌هايي مانند «باشگاه سينما»، لطفا پيرامون اين موضوع توضيحات شفافي را ارائه دهيد» كه وي پاسخ داد: «ما نمي‌خواهيم چنين چيزي به سينماگران تحميل شود بحث اين است كه تشكل‌هاي صنفي بر اساس ضوابط شكل بگيرد... فعاليت‌هاي فراتر از صنفي كه در تشكلي سازماندهي مي‌شود بايد اساسنامه قانوني داشته باشند آنچه در اين زمينه به ذهن ما رسيده همان نام خانه سينما كه در نظرها آشنا است و يا نامي مانند باشگاه سينما است. اما ما اصلا تعصبي روي نام اين مجموعه نداريم. چرا كه مهم فعاليت است.»

حسيني در ادامه درباره اينكه هيات مديره خانه سينما مي‌گويد حاضر است اساسنامه را بر اساس مواد قانوني و نظرات وزارت ارشاد وشوراي فرهنگ عمومي اصلاح كند و اين موضوع آيا مي‌تواند مشكلات گذشته را بين ارشاد و خانه سينما حل كند؟ مورد پرسش قرار گرفت و پاسخ داد: «به نظرم دوستان اقدام خوبي كردند كه گفتند حاضريم اساسنامه تغيير كند. البته ما نگاهمان فقط به آن‌ها نيست و مي‌گوييم همه بيايند و اساسنامه را بنويسند و انتخابات انجام شود.»

پس از سخنان وزير ارشاد، بسياري از سينماگران معتقد بودند كه در روز‌هاي آينده خبر خوبي درباره خانه سينما خواهند شنيد و بلافاصله پس از اعلام تشكيل جلسه شوراي عالي سينما كه شب گذشته برگزار شد، بسياري احتمال مي‌دادند كه اين جلسه خروجي خاصي درباره خانه سينما هم داشته باشد.

پس از جلسه، پايگاه اطلاع رساني دولت در بيان سخنان احمدي‌نژاد در شوراي عالي سينما آورده بود: «احمدي‌نژاد با اشاره به ضرورت توجه خاص به تدوين اساسنامه خانه سينما تصريح كرد: بايد در عرصه سينماي كشور بنياني گذاشته شود و ايده‌هايي در انديشه‌ها و عمل افراد جاي گيرد كه اگر در آينده برخي افراد از مسئوليت خود كنار رفتند، آن ايده تغيير نکند. اين وظيفه سينماگران است تا با همفكري يكديگر در اين راستا گام بردارند.»

اين سخنان رييس جمهور باز هم موضوع نرمش وزارت ارشاد را سر زبان‌ها آورد اما جواد شمقدري ـ رييس سازمان سينمايي و معاون وزير ارشاد ـ بلافاصله درباره بحث پيرامون خانه سينما گفت: «در اين جلسه، مصوب شد هياتي هفت نفره متشكل از سه نفر از سينماگران جامعه اصناف مرتبط با خانه سينما‌، دو نماينده از سازمان سينمايي كشور و دو نماينده از كميته سامان‌دهي صنوف سينمايي تشكيل شده و اساسنامه تشكل جديد جايگزين خانه سينما را بررسي و تصويب كند.»

نكته قابل توجه در اين ميان، تفاوت بين برخي از اين سخنان بود كه رييس سازمان سينمايي اين تفاوت را اين‌گونه توضيح داد: «اگر دقت كنيد در خبري كه توسط پايگاه اطلاع رساني دولت اعلام شده است، اصلاح اساسنامه خانه سينما جزو توضيحات خبرنگار است، نه سخنان آقاي رئيس جمهور.»

رئيس سازمان سينمايي درباره نام تشكل جديد سينماگران كه بايد فعاليت‌هاي فرهنگي آنان را پيگيري كند هم بيان كرد: «اكثر اعضاي شوراي عالي سينما نظرشان بر اين بود كه اين تشكيل جديد، بايد نامي جديد داشته باشد اما برخي از اعضا هم معتقد بودند كه اين تشكل مي‌تواند با همان نام خانه سينما معرفي شود. در هر صورت قرار شد، هيات هفت نفره‌اي كه براي تدوين اساسنامه اين مجموعه شكل مي‌گيرد درباره نام آن هم پيشنهاد دهند».

اما ماجراهاي خانه سينما و وضعيت فعلي آن، به همين جا ختم نشد. ساعاتي بعد از سخنان شمقدري، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در حاشيه جلسه هيات دولت بيان كرد: «تصميم بر اين شد كه تشكل جديدي در ارتباط با سينما با عنوان خانه سينما يا باشگاه سينماگران با مشورت خود سينماگران ايجاد كنيم».

وي با اشاره به اينكه اين جلسه با حضور اعضا برگزار شد، گفت: «يكي از مواردي كه در اين جلسه مطرح شد در مورد فعاليت‌هاي صنفي بود و به زودي اين مساله دنبال مي‌شود كه ما صنوف مختلف سينمايي ايجاد كنيم و همچنين تصميم بر اين شد كه تشكل جديدي در ارتباط با سينما با عنوان خانه سينما يا باشگاه سينماگران با مشورت خود سينماگران ايجاد كنيم ... اين تشكل با اساسنامه جديد و قانوني آغاز به كار خواهد كرد و در اين ارتباط نظر خود سينماگران را جويا خواهيم شد».

در ادامه، حسيني هم مانند شمقدري درباره نام تشكل جديدي كه قرار است جايگزين خانه سينما شود گفت:‌« همان‌طور كه گفتم در مورد اسم آن با مشورت با خود اهالي سينما تصميم‌گيري خواهد شد».