کلینیک رژیم درمانی نوین (www.novindiet.com)
جراحی بای پس Roux-en-Yیکی از روشهای معمول برای درمان چاقی های بیمارگونه و خطرناک می باشد . در این عمل جراحی بخش بالایی معده به صورت کیسه ای درآمده و به ابتدای روده باریک متصل می گردد و به این ترتیب بخش اعظمی از معده فرد کنار گذاشته می شود .
برخلاف دیگر روش های کاهش وزن ، با استفاده از روش بای پس ، کاهش وزن بسیار پایدار و ماندگار خواهد بود و تاثیر مثبتی در درمان و یا پیشگیری از بیماری های مربوط به چاقی همچون دیابت دارد. مطالعات قبلی نشان داده اند که 25-30 در صد از وزن افراد مبتلا به چاقی مفرط پس از این عمل کاهش یافته است. اما این عمل جراحی می تواند تغییراتی جانبی را نیز بدنبال داشته باشد که از آن جمله بسیاری از بیماران پس از انجام این عمل جراحی تغییراتی را در ذائقه خود نسبت به مواد غذایی گزارش کرده اند.
نتایج مطالعه ای که اخیراً بر روی موش های چاق انجام شده است، نشان داد که تغییرات به وجود آمده در آناتومی معده سبب تغییراتی در عملکرد مغز شده که عمدتاً مربوط به علائق ذائقه ای است. نکته جالب آن بود که موش های چاق پس از جراحی تمایل زیادی به محلول غلیظ ساکارز و دیگر محلول های شیرین نشان نمی دادند . البته این تغییر حس چشایی فقط مربوط به طعم شیرینی بوده و تاثیری بر حس شوری و تلخی و ترشی نداشته است.
مطالعات انجام شده بر روی موشهای چاق نشان داده است که این موشها توان تولید گیرنده برای هورمون کوله سیستوکنین نداشته که نتیجه آن تاخیر در ایجاد حس سیری است، که در نتیجه آن دریافت بیشتر مواد غذایی و نیز بویژه مواد قندی زمینه چاقی بیشتر و ابتلا به دیابت را فراهم می سازد. این همان مشکلی است که در افراد چاق زمینه تغییرذائقه ونیز ابتلا به دیابت را فراهم می سازد.
مطالعات قبلی نشان داده اند که در مغز 170 نورون گیرنده برای حس ذائقه وجود دارد. در مطالعه اخیر مشخص گردید که نورون ها در موش های چاق نسبت به موش های لاغر پاسخ بسیار قوی تری به محلول غلیظ ساکارز دادن و به نوعی علاقه بیشتری به مواد غذایی حاوی قند بالا داشتند. در حالی که پس از جراحی بای پس معده، این تاثیرات کاملا برعکس بوده، یعنی محلول کم شیرین تر را ترجیح می دادند .
نکته عملی : در افراد چاق و دیابتی ها به علت تغییرات بوجود آمده در نورون های گیرنده مغز و تحریک علاقه به طعم شیرین ، تمایل به شیرینی جات افزایش می یابد . در صورتی که در افراد لاغر دقیقاً خلاف این موضوع صادق می باشد. جالب آن که تغییرات آناتومیک بوجود آمده پس از جراحی بای پس معده ، بر پاسخگویی مغز به حس شیرینی تاثیرگذار بوده و تمایل فرد را به آن کاهش می دهد. به همین دلیل در صورت یافتن مکانیسم این تغییر ذائقه در اثرعمل بای پس، و جایگزین نمودن آن شاید بتوان با تغییر ذائقه افراد چاق مفرط زمینه لاغری و نیز کنترل قند خون را حتی بدون جراحی فراهم نمود.