عصر ایران- روزنامه های امروز در سرمقاله ها و گزارش های خود به موضوع مذاکرات بغداد پرداختند و در این میان، روزنامه های اصولگرای کیهان و ایران و جمهوری اسلامی با نگاهی بد بینانه این مذاکرات را بررسی کردند. کیهان در سرمقاله خود به قلم حسین شریعتمداری پیشسنهاد توقف مذاکره با غرب را را داد و جمهوری اسلامی هم نوشت که فعلا نمی توان به نتایج مذاکرات آتی با غرب امیدوار بود. روزنامه ایران هم با اشاره به اینکه مذاکرات طولانی خواهد بود و غرب به دنبال حل مشکل نیست، نوشت که این مذاکرات ربطی به اوضاع داخلی و به ویژه وضعیت اقتصادی ندارد.
از سوی دیگر روزنامه های اصلاح طلب از ادامه مذاکرات استقبال کردند. صادق زیبا کلام در سرمقاله روزنامه شرق، ادامه مذاکرات را نشانه این دانست که هر دوطرف به دنبال پیچیده تر نشدن و حل مسئله هستند و قصد تلف کردن وقت را ندارند. احمد شیرزاد هم در روزنامه اعتماد نوشت که تغییر فضای بی اعتمادی موجود طی سال های گذشته، صبوری بیشتری می طلبد و البته تصریح کرد که در بغداد اگرچه گامی به جلو بر نداشتیم ولی نسبت به استانبول عقب نشینی هم نکردیم.
کیهان – حسین شریعتمداری:
چاره کار، توقف مذاکرات
جالب -بخوانيد تأسف آور و نشانه پررويي- آن كه كشورهاي 1+5 توقف توليد اورانيوم 20 درصدي را گامي از سوي ايران در راستاي «اعتمادسازي»! مي دانند كه نيازي به گام متقابل ندارد! به بيان ديگر؛ ايران اورانيوم 20 درصدي كه خود توليد كرده است را به حريف واگذار كند و آنها در قبال اين اقدام، راههاي خريد دوباره آن را براي ايران تسهيل كنند! مسخره نيست؟! اين درخواست به اندازه اي مضحك است كه داد روزنامه آمريكايي كريستين ساينس مانيتور را نيز درآورده و مي نويسد؛ «اميدي به پيشرفت در مذاكرات بغداد ديده نمي شود» و توضيح مي دهد كه؛ «كشورهاي غربي فهرستي از درخواست هاي خود را به ايران ارائه كرده اند ولي در مقابل حاضر به دادن هيچ امتيازي نيستند و درباره كاهش تحريم ها هيچ تعهدي نمي دهند»!
بخش ديگري از مذاكرات بغداد كه از سوي ديپلمات هاي غربي به بيرون درز كرده و بعضا با صراحت از جانب مقامات بلندپايه كشورهاي متبوع آنها مطرح شده است را مي توان در اظهارنظرهاي جداگانه خانم «هيلاري كلينتون» وزيرخارجه آمريكا و «ويليام هيگ» وزير خارجه انگليس، ديد؛كلينتون مي گويد؛ «واشنگتن در تلاش است تا ضمن حفظ فشار بر ايران، در مذاكرات ژوئن اختلافات هسته اي خود با اين كشور را كاهش دهد»! و ويليام هيگ نيز اظهاراتي مشابه خانم كلينتون دارد. ترجمه صريح تر و بيرون از تعارفات ديپلماتيك اين اظهارات كه كاترين اشتون نيز با ادبيات ديگري در اجلاس بغداد به آن اشاره داشته، آن است كه تحريم هاي ناشي از قطعنامه هاي شوراي امنيت به اين شورا مربوط است و در حوزه مذاكرات نيست و تحريم هاي يكجانبه نيز به آمريكا مربوط مي شود و بيرون از محدوده مذاكرات است!! كه بايد پرسيد؛ پس مذاكرات براي چيست و ايران چه نيازي به اين مذاكرات دارد كه ناچار به شركت در آن باشد؟!
با اين روال كه فقط به بخشي از آن اشاره شد، از هم اكنون مي توان حدس زد كه مذاكرات مسكو نيز، دستاوردي به دنبال نخواهد داشت و اگر قرار باشد مذاكرات در اين بستر صورت پذيرد- كه شواهد اينگونه نشان مي دهند- حضور ما در مذاكرات مسكو، تامين نياز دشمن به «مذاكره» است و بهتر آن كه در مذاكرات بعدي- چه مسكو و چه هر نقطه ديگر- شركت نكنيم.
جمهوری اسلامی:
مذاکرات بغداد چرا به نتیجه نرسید
مذاكرات هستهاي ايران با گروه 1+5 در بغداد همانطور كه پيشبيني ميشد، به نتيجهاي نرسيد و طرفين براي ادامه گفتگوها در 29 و 30 خرداد ماه جاري توافق كردند. اين مذاكرات قرار است در مسكو ادامه يابد.
درباره علت عدم موفقيت اين مذاكرات اظهارنظرهاي مختلفي صورت ميگيرد ولي نكته اصلي را خانم كاترين اشتون، رئيس هيأت مذاكره كننده 1+5 كه مسئول روابط سياسي اتحاديه اروپاست به زبان آورده است. وي بعد از پايان مذاكرات بغداد در يك مصاحبه مطبوعاتي گفت: "گروه 1+5 در مذاكرات به دنبال اجراي قطعنامههاي شوراي امنيت هستند." وي علاوه بر اين، يك دستور هم براي ايران صادر كرد و ضمن محترم شمردن مذاكرات اسلامبول، گفت: "ايران بايد اين مذاكرات را جدي بگيرد و به دنبال پيشرفت باشد."
مفهوم سخن خانم كاترين اشتون كه گفته است: "گروه 1+5 در مذاكرات به دنبال اجراي قطعنامههاي شوراي امنيت هستند" اينست كه ايران بايد به تعليق غنيسازي رضايت بدهد.
سفر نماينده آمريكا در گروه 1+5 به تلآويو كه بلافاصله بعد از پايان مذاكرات بغداد صورت گرفت، نشان دهنده اين واقعيت است كه رژيم صهيونيستي به شكلهاي مختلف بر مذاكرات سايه افكنده و براي تحقق اهداف خود تلاش ميكند. نماينده آمريكا در گروه 1+5 قطعاً براي ارائه گزارش مذاكرات بغداد و مطلع ساختن مقامات رژيم صهيونيستي از محتواي اين مذاكرات به تلآويو سفر كرد. اين واقعيت، بيش از گذشته مسائل پشت پرده برخورد غرب با فعاليتهاي هستهاي ايران را برملا ميكند و نشان ميدهد كه تدوين كنندگان اصلي سياست غرب در قبال ايران، محافل صهيونيستي هستند.
با توجه به اين واقعيتها، تكليف آينده مذاكرات هستهاي ايران با گروه 1+5 نيز روشن است. هدف صهيونيستها اينست كه ايران بطور كلي از داشتن امكانات هستهاي محروم شود و اين خواسته غيرقانوني خود را درحالي از طريق غربيها پيگيري ميكنند كه خودشان داراي زرادخانه هستهاي با بيش از 200 كلاهك هستند، عضويت آژانس بينالمللي انرژي اتمي را نپذيرفتهاند و به مقررات آژانس نيز بياعتنائي ميكنند. نكته قابل تأمل اينكه غرب نيز با تمام وجود براي تحقق اين خواستههاي صهيونيستها تلاش مينمايد.
بدين ترتيب، مذاكرات ايران و 1+5 فقط هنگامي از بن بست خارج خواهد شد كه دولتهاي غربي از سلطه صهيونيسم خارج شوند و تا آن زمان، ايران نميتواند اميدي به تغيير مواضع غرب داشته باشد.
روزنامه ایران – سعید یوسفی پور:
زندگی ایرانیان در جریان است
غرب و بخصوص امريكا در بغداد به خوبي نشان دادند دنبال پايان دادن پرونده هستهاي جمهوري اسلامي و رسيدن به يك تفاهم پايدار نيستند.
ادامه مذاكرات و «كش دادن» آن ميتواند بهانه خوبي باشد تا تمام تهديدها و تحريمها به حالت تعليق درآمده و غرب در يك نمايش كاملاً سياسي و رسانهاي مدعي شود در حال رايزني با جمهوري اسلامي درخصوص دغدغههايش است!
اگر به دقت، بسته پيشنهادي 1+5 به ايران را مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار دهيم، متوجه ميشويم در واقع هيچ پيشنهاد جديدي در كار نبوده و همان محورهايي كه در استانبول مطرح شده بود، اين بار نيز مجدداً تكرار گرديده. نكتهاي كه مايكل مون، سخنگوي خانم اشتون نيز به آن تأكيد داشت: «غرب هيچ پيشنهاد جديدي به بغداد نياورده.» بر اين اساس پيشنهادات هستهاي 1+5 همچنان بر محور متوقف نمودن غنيسازي 20 درصد متمركز بوده و پيشنهادات غير هستهاي نيز به هيچ وجه نتوانسته نظر ايران را جلب نمايد.
بسته 5 محوري جمهوري اسلامي نشان داد ايران واقعاً در اين مذاكرات علاوه بر علاقه نسبت به حل موضوع هستهاي خود، به فكر حل مشكلات دنيا نيز ميباشد. نام بردن از ملت مظلوم و قهرمان بحرين در اين مذاكرات به خوبي گوياي اين پيام است كه ايران از دغدغههاي هستهاي خود گذشته و اميدوار است بتواند از دل اين مذاكرات پيچيده، امتيازي براي ملتهاي مظلوم منطقه دست و پا كند.
آنچه در بغداد گذشت، نشان داد همان طور كه از قبل پيشبيني ميشد به هيچ وجه نبايد نسبت به نتايج مذاكره با غرب اميد بست و منتظر اين بود كه اين مذاكرات به نتيجهاي سريع برسد.
پيچيدگيها و جدي بودن فضاي نشست بغداد به خوبي حاكي از اين بود كه اين روند، مدتدار، طولاني و پيچيده خواهد بود و اصولاً با توجه به اين نكته كه غرب به هيچ وجه به دنبال حل موضوع نيست، نبايد مسائل و موضوعات داخلي را با آن پيوند زد. مردم ايران به زندگي خود ادامه خواهند داد و اين مذاكرات نيز روند طبيعي خود را طي خواهد كرد. مذاكرات بعدي در مسكو و مذاكرات احتمالي بعد از آن نيز هر نتيجهاي در بر داشته باشد هيچ تأثيري بر مسائل كلان جمهوري اسلامي از جمله موضوعات اقتصادي نخواهد داشت و زندگي ايرانيان همچنان در جريان است.
شرق – صادق زیبا کلام:
نمره ممتاز دیپلمات های ایرانی
واقعيت آن است كه در بغداد هيچ توافق مشخص و معيني صورت نگرفت. اما اين، همه بغداد نبود. انصافا و از منظري ديگر بغداد، اگر نگفته باشيم يك پيروزي، حداقل يك موفقيت بوده. دستكم يك نقطهعطف ميان ايران و غرب بود. دو مذاكرهكننده اصلي طرف ايراني توانستند به غربيها نشان دهند كه به دنبال يافتن راهحل و رسيدن به توافق هستند. اما اين همه موفقيت جليلي – باقري نبود. آنان ميتوانستند در همان دقايق اوليه ديدار و آغاز مذاكرات در روز چهارشنبه هم به غربيها اعلام كنند كه ايران در مذاكرات و رسيدن به توافق جدي است و نيازي نبود كه دو روز مذاكره كنند تا به اين نقطه برسند. جليلي و باقري ضمن آنكه به غربيها ميخواستند نشان دهند كه ايران جدي است، در عين حال هم بايد به غربيها نشان ميدادند كه ايران خط قرمزهايي دارد، ايران مصالح و منافعي دارد و خيلي هم حاضر نيست و نميتواند از آن مصالح و منافع عدول كند. بهنظر ميرسد آقايان جليلي و باقري كار خود را درست انجام دادهاند. اما چگونه ميتوان به چنين جمعبندياي رسيد؟ از اينجا كه اگر آنان صرفا نميخواستند به غربيها بگويند كه ايران خطوط قرمزي دارد و نميتواند از آن خطوط قرمز، تحت هيچ شرايطي عدول كند، در آن صورت، همان دور اول در روز چهارشنبه كفايت ميكرد. از سوي ديگر اگر آنها ميخواستند بگويند ما آمادهايم كه شما بفرماييد ايران چه كاري بايد انجام دهد، باز هم مذاكرات در همان دور اول چهارشنبه به پايان ميرسيد. هنر جليلي و باقري آن بود كه توانستند تعادل بسيار ظريف و درعينحال دشوار بين خط قرمزها در يكسو و تداوم مذاكره با غربيها را از سويي ديگر نگه دارند. همين نكته ظريف سبب شد كه غربيها به درستي باور كنند كه ايران به راستي خواهان رسيدن به يك توافق و مصالحه است ضمن آنكه حاضر نيست و نميخواهد از خيلي از خط قرمزهايش هم عقبنشيني كند. حاجت به گفتن نيست كه غربيها هم خطوط قرمزي براي خودشان دارند. هر فعاليتي كه به نحوي شايبه تمايل ايران براي توليد سلاح هستهاي را ايجاد كند براي آنان خط قرمز تلقي ميشود. ضمن آنكه با خيلي از برنامههاي هستهاي ديگرمان ممكن است مشكلي نداشته باشند يا خط قرمز برايشان تلقي نشود.
پيشرفت و نقطهعطف مهمي كه در بغداد اتفاق افتاد، آن بود كه طرفين نشان دادند، نميخواهند ابعاد بحران انرژي پيچيدهتر شود. هر دو طرف مذاكره در بغداد نشان دادند كه جدي هستند و به دنبال خريد زمان و وقتكشي نيستند. نفس اينكه هم ما و هم غربيها توافق كرديم كه نزديك به سه هفته ديگر مجددا در مسكو بنشينيم پاي ميز مذاكره، آن هم بعد از دو روز مذاكره در بغداد، حكايت از آن دارد كه غربيها دريافتهاند كه ما در مورد حصول توافق درباره مساله هستهايمان جدي هستيم. در عين حال هم براي خودمان ملاك و معيارهايي داريم كه به راحتي از آنها نميگذريم. نفس اين باور و رسيدن به اين نقطه اتفاقا مهمترين دستاورد مذاكرات بغداد بود و از اين بابت بايد به جليلي و باقري نمرات بالايي داد.
روزنامه اعتماد – احمد شیرزاد:
گامی نه به عقب
گامی که در بغداد پس از مذاکرات استانبول برداشته شد گامی رو به جلو نبود. در واقع حالا در همان شرایطی هستیم که پس از اجلاس استانبول داشتیم و در مذاکرات بغداد قدم مهمی به جلو برداشته نشد اما خوشبختانه گامی هم به عقب بر نداشتیم.
در باب این مذاکرات، نتایج رسمی و محتوای آنچه که مورد مباحثه بود اعلام نشد. بیشتر صحبت های دیپلماتیک مطرح شدند و تا زمانی که یک توافق رسمی اعلام شود و طرفین صحه بگذارند نمی توانیم مذاکرات را بی نتیجه بدانیم.
روشن است بعد از چند سال بی اعتمادی و فضای سرد در روابط نمی شود انتظار داشت در مدت کوتاهی همه چیز با تفاهم و سازش تمام شود. بنابراین روشن است که این کار زمان می خواهد و فضای بی اعتمادی موجود ما را به صبوری بیشتر دعوت می کند تا شاید در آینده توافقی حاصل شود.
در ایران تحولات داخلی کارساز نیست و تغییری جدی در مسائل ایجاد نخواهد کرد جون روال تصمیم گیری طوری نیست که متکی به دولت باشد. در داخل اروپا و امریکا تحولات داخلی هم تاثیر گذار است و تا کنون هم این اتفاق افتاده است.