سایت آیت الله فاضل لنکرانی سوال و جواب زیر را منتشر کرد:
بسمه تعالی
حضرت مستطاب آیه الله آقای حاج شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی دامت برکاته
با عرض سلام و تبریک سال جدید آیا دعای مشهوریکه در اوایل تحویل سال خوانده می شود ( یا مقلب القلوب و الابصار و یا مدبر اللیل و النهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال ) از نظر سندی اعتبار دارد یا خیر ؟
آیا در این مورد می توان از بحث معروف تسامح در ادله ی سنن استفاده نمود ؟
اعزکم الله انشاالله
بسم الله الرحمن الرحیمبا سلام و تبریک سال جدید خدمت جنابعالی و همه ی مومنین ایدهم الله تعالی در جواب سوال فوق آنچه به نظر می رسد آن است که از جهت صناعت علم حدیث و درایه ، این دعا مستندی برای ان در کتب روایی و یا ادعیه ذکر نشده است .
مرحوم حاج شیخ عباس قمی (قدس سرة) در کتاب مفاتیح الجنان آن را ذکر نکرده است و همینطور سید ابن طاووس در اقبال و شیخ طوسی در مصباح المتهجد به آن اشاره ای ننموده اند و فقط مرحوم مجلسی در زاد المعاد آورده است که در کتب غیر مشهوره این دعا را برای تحویل سال ذکر نموده اند و ظاهر آن است که در همان کتب هم به معصوم (علیه السلام) نسبت داده نشده است.
در هر صورت نميتوان آن را معتبر و نیز نميتوان به معصومین نسبت داد . آری اساساً در دعا نیازی به این که از معصوم (علیه السلام) وارد شود نیست ولو اينکه دعاهاي وارده از اهل بیت عصمت و طهارت ویژگی های خاصی و مضامین بسیار بلندی دارد اما چنانچه مضامین دعا مطابق با سایر منابع حدیثی و روایی باشد و یا لااقل مخالف نباشد ميتوان از آن استفاده نمود و به عبارت دیگر این تعابیر از مصادیق آیه ی شریفه ادعونی استجب لکم ميباشد و دلیل خاصی بر اینکه مصادیق این ايه شریفه باید از ناحیه وحی و یا معصومین باشد نداریم و هر تعبیر و الفاظی که عنوان دعا داشته باشد کفایت مي کند.
طبیعی است الفاظ دعا باید مطابق با شرایط زمان و خصوصیات مکان و انسان ها باشد که در این تعابیر وجود دارد بنابراین مومنین مناسب است از این دعا استفاده نمایند و مانند گذشتگان بر خواندن آن استمرار داشته باشند اما مسئله تسامح در ادله سنن اولا نیازی به استناد به این قاعده نیست و ثانیا مورد قاعده جایی است که ثواب خاصی بر عمل خاصی به یکی از معصومین (علیهم السلام) نسبت داده شود و موضوع خاصی را دارای ثواب خاصی بداند که این دو خصوصیت هیچکدام در این دعا نیست. انشاء الله موفق و مؤید باشید.
محمد جواد فاضل لنکراني
29/12/1390