ورم معده را با نفخ اشتباه نگيريم

خراسان نوشت:

امروزه با توجه به تغيير رژيم غذايي و گسترش زندگي ماشيني، مشکلات گوارشي شيوع گسترده اي يافته است و از جمله مشکلات گوارشي نفخ و احساس پري در معده و روده است که گاهي با ورم معده و روده اشتباه گرفته مي شود.

تشخيص ورم معده وروده با پزشک است

اين بيماري ممکن است در کوتاه مدت بروز کند يا در طولاني مدت علايم آن آشکار شود. تشخيص اين بيماري برعهده پزشک معالج است تا با نمونه برداري و ديگر روش هاي تشخيصي التهاب معده و روده را شناسايي کند. از جمله عوامل بروز اين بيماري ترشح بيش از حد اسيد معده، کشيدن سيگار، مصرف غذاهاي داغ و پر ادويه و استفاده از داروهاي مسکن است.

دکتر محمدجواد احساني اردکاني، فوق تخصص گوارش و کبد از دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي با اشاره به اين که معمولا ورم معده همراه با احساس تورم، پري و سنگيني در قسمت فوقاني دستگاه گوارش است، مي افزايد: در زبان عاميانه به اين حالت ورم معده مي گويند که در پزشکي به سوء هاضمه تعبير مي شود. ورم معده علت هاي مختلفي دارد؛ اين اختلال که باعث ايجاد درد مي شود، گاه با زخم معده يا دوازدهه (اثني عشر) و يا بيماري هاي ديگري همراه است. معمولا به هنگام تخليه سريع معده يا ورود موادغذايي به آن ويا به دليل حساس بودن اعصاب معده، به وجود مي آيد.

بايد گفت علت زخم معده يا دوازدهه، وجود ميکروب هليکوباکترياپيلوري يا مصرف قرص هاي مسکن است که با درمان هاي مناسب برطرف مي شود و علايم ورم بيمار بهبود مي يابد. در مواردي ورم همراه با زخم نيست که از آن به سوء هاضمه غيرزخمي تعبير مي شود که اين عارضه شايع تر است. از جمله علل بروز اين عارضه اختلال حرکتي دستگاه گوارش يا حساس شدن گيرنده هاي حسي معده به هنگام کشش و اتساع معده پس از صرف غذاست.

وي مي افزايد: درمان اين نوع اختلال کمي مشکل است. به افراد مبتلا به اين بيماري رژيم هاي غذايي خاصي توصيه مي شود که براساس پاسخ گويي به درمان، مدت اتخاذ رژيم غذايي و درمان هاي غيراختصاصي تغيير مي کند.

ورم روده

اين فوق تخصص گوارش با تاکيد بر اين که تشخيص ورم معده و روده بر عهده پزشک متخصص است، افزود: براي شناسايي بايد نمونه برداري و آسيب شناسي بافت معده و روده انجام شود که در صورت مشاهده التهاب در معده و روده، اين بيماري تاييد مي شود.

وي درباره مشخصات بيماري ورم روده افزود: احساس تورم، نفخ و سنگيني در قسمت تحتاني که با تشخيص التهاب بافت روده همراه باشد، از علايم ورم روده است و تنها احساس درد و سنگيني دستگاه گوارش که توسط بيمار گزارش مي شود، براي تشخيص بيماري کافي نيست.

اين فوق تخصص گوارش با بيان اين که اگر بيماري زمينه اي وجود داشته باشد ممکن است سوء هاضمه عوارض خطرناکي داشته باشد، مي افزايد: همچنين اگر زخم معده يا دوازدهه درمان نشود عوارضي از قبيل خون ريزي به همراه دارد. در مواردي هم که ورم غيرزخمي است، اگر چه عوارض خطرناکي ندارد اما بيمار در طول زندگي خود همواره احساس ناراحتي معده خواهد کرد.

وي با اشاره به اين که گاهي علايم روده تحريک پذير نيز همراه با تورم و احساس سنگيني در قسمت تحتاني شکم است که با دفع، وضعيت بيمار بهتر مي شود افزود: در هر صورت تشخيص التهاب بر عهده پزشک معالج است و صرفا از طريق علايم نمي توان به بيماري پي برد.

مصرف لبنيات در برخي موارد باعث ورم معده مي شود

بعضي افراد به دليل کمبود آنزيم لاکتاز پس از مصرف لبنيات دچار تورم و نفخ مي شوند. در واقع اين افراد آنزيمي را که قند شير را بشکند، ندارند و شير در روده باريک جذب نمي شود و پس از واردشدن به روده بزرگ از طريق باکتري هاي موجود در روده تخمير مي شود و گاز توليد مي کند. اين افراد پس از مصرف شير يا فرآورده هاي شيري مانند بستني، خامه و ... دچار نفخ شکم مي شوند. به اين افراد توصيه مي شود از شير کم لاکتوز و يا ماست، دوغ که قند آن تخمير شده است استفاده کنند. البته مي توان از قرص هاي جايگزين آنزيم لاکتوز قبل از مصرف لبنيات، استفاده کرد.

ورم معده و روده بر جذب و هضم غذا تاثيري ندارد

همان طور که گفتيم بعضي افراد تنها احساس نفخ مي کنند که با ورم معده و روده اشتباه گرفته مي شود، در اين موارد نفخ و ورم بر جذب و هضم غذا تاثيري ندارد و فقط بايد با رعايت نکات تغذيه اي از بروز نفخ پيشگيري کرد. در موارد نادري فرد بيماري زمينه اي دارد که باعث مي شود جذب و هضم موادغذايي به خوبي انجام نشود.اين افراد با مصرف بعضي از موادغذايي دچار احساس نفخ و سنگيني شکم مي شوند.

اما اگر فردي بيماري زمينه اي و علايم خاصي نداشته باشد سوء هاضمه در وي به شکل نفخ و احساس پري شکم ظاهر مي شود که بر جذب و هضم غذا تاثيري ندارد.

نياز به جراحي

وي با اشاره به اين که در موارد خاص بيمار نياز به جراحي پيدا مي کند، مي افزايد: اگر بيمار زخمي دارد که با درمان هاي طبي بهبود نيافته است و يا اختلالات گوارشي وي به انسداد روده يا بيماري ديگري منجر شود که با دارو رفع نشود، نياز به جراحي پيدا مي کند. در غير اين صورت مشکلات بيمار با درمان هاي طبي برطرف مي شود و نياز به جراحي پيدا نمي کند.

پيشگيري

وي براي پيشگيري از سوء هاضمه اين پيشنهادها را ارائه مي دهد: اتخاذ رژيم غذايي سالم، رعايت بهداشت غذايي، فعاليت فيزيکي مناسب و پرهيز از پرخوري و خوردن مواد مختلف باهم و استفاده از سبزيجات و ميوه به ميزان کافي.

پرهيز غذايي

اردکاني مي افزايد: مصرف ميوه و سبزيجات تازه براي دستگاه گوارش مفيد است و مشکلي ايجاد نمي کند. موادغذايي باعث زخم معده يا روده نمي شود بلکه نفخ و پري شکم، باعث رنج بيمار مي شود.بهترين رژيم را خود بيمار تشخيص مي دهد. در صورتي که با مصرف ميوه يا موادغذايي مشکلي ايجاد شود مي توان براي مدت کوتاهي ميزان مصرف آن را کم کرد و به تدريج افزايش داد.

علايم حاد

اگرچه افراد زيادي سال هاي سال با علايم سوء هاضمه زندگي مي کنند اما اگر عوارض پيش  رونده باشد بايد اين بيماري را جدي گرفت. اگر بيمار دچار کاهش وزن شود، بي اشتها باشد يا احساس کند غذا در قسمتي از مري يا معده گير کرده است يا بيمار دچار کم خوني شود، سابقه فاميلي بيماري هاي گوارشي را داشته باشد يا خون ريزي معده داشته باشد وسن او نيز بالاي ۴۵سال باشد، بايد سوء هاضمه را جدي بگيرد.