مایکل مور: نمی‌دانم چرا در ایران گفتند من دستگیر شدم

مایکل مور مستندساز جنجالی آمریکایی این روزها به یکی از معترضان جدی «جنبش وال‌استریت» تبدیل شده است. او که طی هفته‌های اخیر در همراهی با معترضان به شهرها و ایالات مختلف آمریکا از جمله اوکلند، کالیفرنیا، دیترویت و سان‌فرانسیسکو سفر کرده، هم در حال ساخت مستندی درباره این جنبش است و هم با شماری از نوازندگان و آهنگسازان آمریکایی در ساخت آلبومی با محوریت این جنبش همراهی کرده است. شاید همین دل‌مشغولی‌ها بود که او را از سفر به ایران بازداشت.

روزنامه شرق نوشت: انتشار خبر غیرواقعی دستگیری او از سوی پلیس آمریکا در یک خبرگزاری کشورمان، انگیزه ما شد تا نظر او را در مورد این خبر، جنبش وال‌استریت و دلایل لغو سفر به ایران جویا شویم.

وال‌استریت پرهیجان می‌شود

مور که در عالم مستندسازی به داشتن زبان تند و جسورانه علیه سیاستمداران به‌خصوص سیاستمداران آمریکا معروف است، طی ماه‌های اخیر حضور چشمگیری در جنبش اشغال وال‌استریت داشته است. او در پاسخ به این سوال که آینده این جنبش را چگونه می‌بیند، می‌گوید: «جنبش وال‌استریت به روزهای پرهیجان و امیدبخش خود نزدیک می‌شود. حتما شنیده‌اید که مجله تایم لقب چهره سال را در سال ۲۰۱۱ به «معترض» داد.»

هشت دهه است که این مجله هر سال یک فرد را به‌عنوان چهره سال انتخاب می‌کند. اینها حاکی از آن است که امسال شاهد دگرگونی‌های بی‌سابقه‌ای در خاورمیانه، شمال آفریقا، اروپا و حالا در آمریکا بوده‌ایم. جنبش وال‌استریت هم نمادی از این دگرگونی است که امیدوارم روحیه متعهدانه را در همگی ما بیدار کند.» این مستندساز دو سال قبل از جنبش اشغال وال‌استریت، «کاپیتالیسم: یک داستان عاشقانه» را ساخت؛ مستندی که جریانات بانکی و سرمایه‌داری آمریکا خصوصا نماد آن یعنی وال‌استریت را به شدت به چالش کشید و از آن انتقاد کرد.

جوسازی‌ها علیه مور ادامه دارد

مستندساز و فعال سیاسی برنده اسکار، شهریورماه درخواستی برای سفر به کشورمان به مسئولان دولتی ایران داده بود. جواد شمقدری معاون امور سینمایی آن زمان در یک ضیافت افطار از سفر مایکل مور به ایران برای حضور در جشنواره سینما حقیقت خبر داد. سفر مور، آن‌طور که وی می‌گوید، برای تحقیق روی ابعاد مختلف وضعیت جامعه ایرانی بوده است.

مایکل مور در پاسخ به دلیل لغو سفرش می‌گوید: «از زمان انتشار این خبر برخی محافل رسانه‌ای و سیاسی آمریکا به انتقاد از من پرداختند و به نوعی حملاتی را علیه من آغاز کردند. نمی‌گویم لغو این سفر تحت‌تاثیر این فشارها بوده، اما این جوسازی‌ها بی‌تاثیر نبود. در عین حال اوج گرفتن جنبش اشغال وال‌استریت سبب شد طی یکی، دو ماه اخیر به شهرهای مختلف آمریکا سفر کنم و ساخت مستندی را با این موضوع در دستور کار قرار دهم. بنابراین موقتا سفر به ایران از برنامه‌ام خارج شد.»

مور در عین حال اضافه می‌کند که طی چند سال اخیر مشکلات بسیاری با پلیس آمریکا داشته که اوج آن مربوط به سال ۲۰۰۷ بوده است؛ یعنی زمانی که تعدادی از آسیب‌دیدگان عملیات نجات در حادثه ۱۱ سپتامبر را با خود به کوبا برد تا بدون پرداخت هزینه‌ای تحت درمان قرار گیرند. آن زمان دولت آمریکا این حرکت مور را «غیرقانونی» خواند و حتی هیاتی را مامور تحقیق و بررسی در این زمینه کرد. از آن زمان این مستندساز چندین بار مورد بازجویی قرار گرفت.

دستگیر نشده‌ام

اما انتشار خبر دستگیری این مستندساز در ایران با واکنش سریع وی همراه بود.

ساعاتی بعد از آنکه «خبرگزاری فارس» خبر دستگیری مستندساز برنده جایزه اسکار را در صدر اخبار خود قرار داد، این مستندساز این خبر را تکذیب کرد. او در این‌باره می‌گوید: «همان‌طور که می‌بینید آزاد هستم و از دفتر خود به سوال‌های شما پاسخ می‌دهم. نمی‌دانم منشاء خبر دستگیری‌ام چه بود و چرا این خبر تنها در ایران منتشر شد؛ با این حال همین جا اعلام می‌کنم پلیس فدرال آمریکا تا این لحظه برخوردی با من نداشته است.»

آن‌طور که خبرگزاری ایرانی اعلام کرده، قرار بود روز یکشنبه ۲۰ آذر، مایکل مور طی یک ارتباط تصویری مستقیم نظرات خود را درخصوص جنبش اشغال وال‌استریت برای دانشجویان دانشگاه تهران بیان کند. در این مراسم محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه با حضور در جمع دانشجویان به ایراد سخنرانی پرداخت و در همان لحظات گفته شد این کارگردان به دلیل دستگیری توسط پلیس آمریکا نتوانسته نظرات خود را برای دانشجویان تهرانی درباره جنبش وال‌استریت بیان کند. این مراسم به مناسبت گرامیداشت ۱۶ آذر (روز دانشجو) در سالن شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد و احمد موده، دانشجوی انقلابی مصر طی یک تماس مستقیم مواضع خود را درخصوص انقلاب این کشور برای دانشجویان تهرانی بیان کرد.

مور بدون اشاره به تماس دانشجویان دانشگاه تهران و دعوت از وی برای شرکت در یک ویدیو کنفرانس، بر تمایل قبلی خود برای حضور در ایران تاکید کرد، اما افزود در حال حاضر برنامه‌ای برای سفر به ایران ندارد.

آلبومی به یاد وال‌استریت

مایکل مور در کنار همراهی با معترضان آمریکایی، در هفته‌های اخیر یک قطعه موسیقی در همراهی با جنبش اشغال وال‌استریت ساخته است. این قطعه موسیقی بخشی از یک آلبوم موسیقی با عنوان «این آلبوم را اشغال کن» است که جیسون سمل، خواننده و آهنگساز ۳۴ ساله آمریکایی کار تنظیم آن را عهده‌دار بوده است. این آلبوم قرار است زمستان امسال منتشر شود و عواید آن به جنبش اشغال وال‌استریت اختصاص خواهد یافت. مایکل فرانسیس مور، مستندساز ۵۷ ساله آمریکایی برنده جایزه اسکار و نخل طلایی کن است. برخی آثار سینمایی او عبارتند از: راجر و من، بیکن کانادایی، بولینگ برای کلمباین، فارنهایت ۱۱/۹ و سیکو و کاپیتالیسم: یک داستان عاشقانه.