ساختمان های ایرانی جوانمرگ می‌شوند

ساختمانهای ایرانی جوانمرگ می‌شوند، هنوز سنشان به بیست نرسیده اسمشان می‌شود کلنگی و می‌روند در لیست تخریبی‌ها. ده ساله که می‌شوند کم کم ترک‌های سقف خودش را نشان می‌دهد و نم لوله هم نقشه جغرافیا می اندازد کنار دیوار...

به گزارش مهر، قدیم ترها به این خانه ها که زود گذر سالها بر نمایشان نقش می بست را "بنا ساز" می گفتند اما هنوز با وجود این که نسل "بناها" تقریبا در حال منقرض شدن است هنوز تفکر بناسازی بر ساختمان سازی ما حاکم است. تفکری که سبب می شود ساختمانهای ایرانی یک چهارم ساختمان ها دنیا عمر کنند. اما دلیل کیفیت پایین ساختمانهای ایرانی چیست؟

اشکان حسینی کارشناس ارشد عمران در این رابطه می گوید: در ساخت و ساز سه عامل نقش اساسی دارند، مصالح، نیروی متخصص و نظارت.

او ادامه می دهد:عمر پایین ساختمان در ایران ناشی از وجود کاستی هایی در این سه مورد است. یعنی مصالح کاربردی از سطح کیفی پایینی برخوردار است و گاهی سودجویانی بازار را با مصالح نامرغوب پر می کنند.

نیروهای غیر متخصص سبب افت ساخت و ساز می شوند

این کارشناس عمران با بیان این که نهاد های مسئول و نظارتی گام هایی را برای کنترل و حل این معضل برداشته اند می گوید: ساخت ساختمان توسط نیروهای غیر متخصص که عموما به صورت مقطعی وارد این حرفه می شوند باعث افت شدید کیفیت ساخت می شود.

او با اشاره به این که هنوز مجری و سازنده ذی صلاح در ساخت و ساز شهر تهران جایگاه واقعی خود را ندارد ادامه می دهد: نیروهای فعال در ساخت وساز گاهی به صورت فصلی و مقطعی وارد بازار ساخت و ساز می شود. این نیروها هیچ گونه دوره های آموزشی در این رابطه ندیده اند و سبب افت در کیفیت ساخت می شوند. همچنین احتمال وجود حوادثی برای خود این افراد نیزوجود دارد.

تعیین سهمیه برای مهندسان ناظر از کیفیت نظارت کم می کند

او معتقد است: نظارت تعریف شده در حوزه ساخت و ساز به صورت نمادین است و تعیین 10 سهمیه در سال برای مهندسان ناظر توان نظارت دقیق در تمام مراحل را سلب می کند.

به گفته وی، نظارت بیشتر بر بازار مصالح و بر خورد با متخلفان، ایجاد تیم های طراحی و اجرا به صورت عملیاتی درقالب شرکتهای مهندسی که نقش عمده ای در بهبود ساخت دارد، الزام ثبت قراردادهای نظارت و کاهش کمی تعداد سهمیه نظارت و کنترل روند نظام مهندسی استان تهران و حذف واسطه گری در این میان می تواند از بروز مشکلات بیشتر در این حوزه بکاهد.

او ادامه می دهد: عمر ساختمان در کشورهایی که دانش فنی مهندسی بالایی دارند تا صد سال هم می رسد اما متاسفانه در کشور ما میزان بهره برداری از یک ساختمان به طور متوسط 25 سال است که در این مدت نباید هیچ گونه هزینه ناشی از تخریب بنا برای صاحب ساختمان ایجاد شود.

عمرساختمان های ایرانی یک چهارم دنیا است

حمزه شکیب، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران هم در این رابطه می گوید: عمر ساختمان به مصالحی که استفاده می شود، به تیم سازنده آن امکانات و تکنولوژی که برای ساختمان وجود دارد و سیستم نظارتی و کنترلی بر ساخت و ساز بستگی دارد.

 به ساختمان سازی به عنوان صنعت نگاه نمی کنیم

او ادامه می دهد: مصالحی که ما استفاده می کنیم استاندارد نیست و اگر هم استاندارد باشد وقتی پای کار می رود نحوی عمل آوردنش درست انجام نمی شود. همچنین سازندگان دارای مهارت های کافی نیستند و نظارت درستی نیز انجام نمی شود بنابراین ساختمانی که ساخته می شود از کیفیت لازم برخوردار نیست و نهایتا عمرش یک چهارم استاندارد های جهانی است .

شکیب یادآوری می کند: ما کشوری در حال توسعه هستیم و بیشتر هزینه های ما صرف پروژه های عمرانی می شود که بی دقتی به این موارد ضررهای بسیار هنگفتی به ما وارد می کنیم به همین دلیل باید ابزارهایی فراهم شود تا به استاندارد های لازم برسیم.

او با بیان این که در حال حاضر دانش فنی و مقررات این کار در کشور وجود دارد می گوید: ساخت و ساز کار بین بخشی است  اما در بیشتر مواقع هماهنگیهای لازم به وجود نمی آید، مدیران ما بخشی و مقطعی نگاه می کنند و نگاه ملی ندارند.

جزیره ای کار کردن دستگاههای متولی ساختمان سازی

ناهماهنگی بین بخش های مختلف ساخت و ساز نکته ای است که محمد کیهانی متخصص بتن نیز به آن اشاره می کند و می گوید: جزیره ای کار کردن دستگاههای متولی ساختمان سازی در کشور، یکی از مهمترین مشکلات ساخت و ساز است. با وجود اینکه هر یک از این متولیان در راستای وظایف خود کار می کنند ولی هماهنگی نظام مندی در میان آنها وجود ندارد.

او با بیان اینکه عمر ساختمانها در کشورمان یک سوم دنیاست، می گوید: در حال حاضر فاصله زیادی تا مهندسی مطلوب در ایران وجود دارد.

وی با تاکید بر ضرورت استاندارد کردن صنعت ساخت و ساز در کشور تصریح کرد: در حال حاضر 25 درصد سرانه درآمد ملی کشور برای تامین مسکن صرف می شود.

بکارگیری کارگران غیر متخصص در صنعت ساختمان سازی

اما بکارگیری نیروی غیر متخصص چقدر در بی دوامی این ساختمان هایی که به یک فوت بند است سهیم هستند؟ حمزه شکیب با اشاره به این که ما به ساختمان سازی به عنوان صنعت نگاه نمی کنیم اضافه می کند: در زمینه کارهای علمی و پژوهشی که در کشوردر حوزه عمران انجام می شود در دنیا جایگاه چهار و پنجم را داریم ،هیچ کمبودی نیز از لحاظ اعتبار برای فراهم کردن مصالح استاندارد نداریم اما متاسفانه هنوز تکنولوژی که در ساخت و ساز استفاده می کنیم همان تکنولوژی است که برای ساختمانهای یک طبقه و دو طبقه مان استفاده می کنیم.

او به به کارگیری افراد غیر متخصص را یکی دیگر از عوامل بی کیفیت بودن ساختمان های کشور می داند و می گوید: باید در ساختمان سازی از افرادی استفاده شود که تخصص لازم را داشته باشند. اگر جوشکاری ساختمان را انجام می دهند تخصص جوشکاری داشته باشند و ... اما در حال حاضر این گونه نیست و وضعیت ساختمانهای کشور هم همانطور است که مشاهده می کنید.

کیهانی نیز بر ضرورت آموزش نیروهای انسانی در این بخش تاکید می کند و می گوید: ارتقا دانش، مدیریت، اقتصاد و فرهنگ نیز از دیگر راهکارهای موجود برای استاندارد سازی ساختمان در ایران محسوب می شود.

او نیز بر تعریف مشخصات کیفی مصالح ساختمانی در کشور تاکید می کند ومی گوید: نظارت بر طراحی و تولید و عرضه مصالح ساختمانی استاندارد باید در دستور کار متولیان ذی صلاح قرار گیرد.

ساختمانهای ایرانی ستاره دار می شوند

اما وضعیت نگران کننده ساختمان ها در پایتخت سبب شده است مقررات ویژه ای برای ساخت و سازها پیش بینی شود. طرح طبقه بندی ساختمانها از این جمله است.

درجه بندی ساختمان ها بر اساس رعایت مقررات ملی ساختمان و سایر موارد ایمنی در ساختمان اعمال و سه نوع درجه به ساختمان ها داده می شود.

مجتبی طبقی مدیرکل تدوین ضوابط ، نظارت و صدور پروانه شهرداری تهران دررابطه با این طرح توضیح می دهد: دراین فرایند قصد داریم تا در هنگام صدور پروانه این درجه در نظر گرفته شود و بر اساس آن پروانه صادر شود و همچنین در هنگام پایان کار در گواهی ساختمان نیز درج شود و خریداران از آن آگاه شوند.

اوادامه می دهد: رعایت مباحث و مقررات ملی در همه ساختمانها الزامی است اما رتبه بندی و امتیاز دهی به ساختمانها موجب نظارت و کنترل بیشتر می شود و سازنده ها تشویق به اجرای هرچه بهتر مقررات ملی خواهند شد.

بیمه کیفیت ساختمان اجباری می‌شود

اما معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران راه حل دیگری برای بالابردن کیفیت ساختمان ها پیشنهاد می کند و از تنظیم لایحه‌ای برای اجباری شدن بیمه کیفیت ساختمان‌ها خبر می دهد و می گوید: با اجرایی شدن بیمه کیفیت ساختمان، ساختمان‌ها از مرحله طراحی تا سال‌ها پس از اتمام مرحله ساخت بیمه شده و به این ترتیب سازندگان موظف به ارائه ساختمان با کیفیت مناسب می‌شوند.

به گفته هیربد معصومی، عمر مفید ساختمان در کشور تنها ۱۰ سال است، این در حالی است که در کشور همه شرایط لازم برای داشتن ساختمان‌هایی با کیفیت را داریم و در این زمینه باید تفکیک وظایف در حوزه‌ها انجام شود.

او اضافه می کند: در صورتی که وظایف حوزه‌ها تفکیک شود، از اقدامات صوری نیز جلوگیری می‌شود و همچنین اجرای ماده ۳۳ و تهیه شناسنامه فنی و ملکی ساختمان نیز از راهکارهایی است که به این منظور پیش بینی شده است.