زیره افغانستان در بازار کرمان!

مهر: خشکسالی شدید و عواملی انسانی موجب کاهش چشمگیر برداشت طلای سیاه در عرصه های طبیعی کرمان شده و این روزها بازار زیره کرمان مملو از محصول زیره رنگ شده افاغنه شده است.

به گزارش مهر، حالا دیگر افاغنه، چینی ها را در تصرف بازار ایران همراهی می کنند؛ در حالی که این روزها کالاهای بی کیفیت چینی گوی و میدان را از بسیاری تولیدات داخلی ربوده اند، بخش عمده ای از بازار زیره کرمان هم زیر سایه بی مهری ها و بی توجهی ها به دست افاغنه افتاد.

در گذشته ای نه چندان دور، زیره هایی از دل خاک کرمان بیرون می آمد که عطر و ظرافت و رنگ و مرغوبیتشان همتا نداشت.

در کنار کیفیت عالی این محصول، وفور آن و برداشت های چندین هزار تنی از مناطق رویش این گیاه ضرب المثلی را ورد زبانها انداخت که عملا نشان می داد زیره به کرمان آوردن غیر ممکن است.

زیره کرمان در بازار کم یاب شده است/ زیره بازار، خارجی است

اما از بازار پر رونق زیره کرمان حالا دیگر چیزی باقی نمانده است. در سالهای گذشته، در کنار بی اعتنایی محض مسئولین به این محصول، هر از چند گاهی ازسوی کارشناسان هشدارهایی داده می شد که خشکسالی تیشه به ریشه زیره کرمان زده و اگر برایش چاره ای اندیشیده نشود از بین می رود؛ آن پیش بینی ها امروز به حقیقت پیوست.

زیره کرمان که در کوهستانهای خبر، جوپار و بردسیر بیشترین برداشت را داشت هم اکنون به دلیل خشکسالی با کمبود شدید مواجه شده است.

از آنجا که زیره کرمان به صورت "خود رو" و در بیابانها و کوهستانهای اطراف کرمان می روییده با ادامه خشکسالیها این محصول از بین رفت و افاغنه هم که درصد زیادی از جمعیت کرمان را تشکیل داده اند از این فرصت بهره گرفته و زیره ای را که دست کاشت خودشان است، وارد بازار کرده اند.

در این باره خبرنگار مهر با یکی از فعالان تجارت زیره کرمان که زمان رونق بازار زیره، این محصول را از عشایر می خریده و می فروخته به گفتگو نشست.

محسن پیرمرادی می گوید: سالهای سال است که تخم زیره برچیده شده و میزان محصول زیره به شدت کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه مناطق رویش این گیاه خبر و کوشک بافت، جبالبارز و کوههای ساردو جیرفت و کوههای بم بوده است ادامه می دهد: با وقوع خشکسالی های پی در پی این محصول الان خیلی کم شده و در سال زیره برداشت شده بسیار کم شده است.

بوته های زیره خوراک دامهای عشایر

وی می گوید: در مناطقی که زیره می روییده در حال حاضر حدود 10 تا 15 کیلو محصول برداشت می شود که این مقدار کم وارد بازار نشده و بیشتر توسط افراد محلی مصرف می شود و یا میزان کمی از آن به فروش می رسد.

پیرمرادی یکی از دلایل دیگر کاهش محصول زیره کرمان را چرای بی رویه دامها توسط عشایر و ساکنان محلی مناطق رویش این محصول عنوان کرده و اظهار می دارد: گوسفندان در بسیاری از مناطق بوته این گیاه را به طور کامل خورده و بذر آن برچیده شده است.

وقتی زیره هم رنگ می شود/ برای افاغنه هم مقرون به صرفه نیست!

وی می افزاید: در حال حاضر عمده زیره موجود در بازار محصول افغانستان بوده که دست کاشت است.

وی تصریح می کند: زیره ای که افغانیها می کارند چون کیفیت و رنگ و عطر محصول کرمان را ندارد آن را می جوشانند و رنگ می کنند تا به صورت طبیعی جلوه دهد.

این تاجر کرمانی ادامه می دهد: البته افغانستان هم گرفتار خشکسالی است به همین دلیل تولید آنها هم کاهش یافته است.

وی می گوید: اما چون تقاضا در بازار زیاد است قیمت آن از 7 تا 8 هزار تومان در حال حاضر به 15 هزار تومان رسیده است.

پیرمرادی بیان داشت: البته افاغنه هم الان خیلی تمایل ندارند محصول خود را وارد بازار ایران کنند چرا که می گویند ارزش پول ایران کم شده و برای ما مقرون به صرفه نیست!

زیره تلخ افغانستان جایگزین محصول بی همتای کرمان

وی در ادامه، از کیفیت زیره کرمان سخن به میان آورده و بیان می دارد: محصول کرمان به دلیل هوای مناطق رویش این گیاه و آبیاری آن به وسیله آب باران، عطر و لطافت خاص خود را داشت به همین خاطر معروف بود.

پیرمرادی می افزاید: اما زیره افغانستان چون دست کاشت بوده و با کود و آب کشاورزی آبیاری می شود نه تنها عطر و لطافت زیره کرمان را ندارد بلکه در بسیاری از موارد طعم تلخ هم دارد.

وی همچنین تصریح می کند: بخش زیادی از این محصول هم به صورت قاچاق وارد کشور می شود.

پیرمرادی می افزاید: تا قبل از این بسیاری از کسبه کرمان حتی نمی دانستند این زیره در افغانستان کشت می شود چون افغانها زیره خود را به مشهد برده و از آنجا تجار مشهدی آن را به کرمان می آوردند اما بعد از آن، به طور مستقیم از افاغنه خریداری می شود.

چرا زیره در کرمان کشت نمی شود؟

پیرمرادی همچنین با بیان اینکه زیره هیچ متولی در کرمان ندارد می گوید: با بروز خشکسالی ها و کاهش این محصول، همان کاری که افغانیها انجام دادندمی شد در کرمان هم انجام داد.

وی می افزاید: تاکنون هیچ کار علمی و کارشناسی درباره این محصول صورت نگرفته و از سوی هیچ نهاد و مرکزی حمایت نمی شود.

پیرمرادی تصریح می کند: اگر امکانات فراهم می شد بسیاری از کشاورزان در مناطق رویش این گیاه هکتارها زمین دارند.

کرمان ذخیره گاه گیاهان دارویی
 
یک کارشناس کشاورزی نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: کرمان سرزمین گیاهان دارویی است و در بسیاری از دشتها و بیابانهای استان شاهد رویش انواع گیاهان دارویی هستیم که در واقع گنجینه ای عظیم دارویی کشور محسوب می شود.
 
لزوم مستند سازی گیاهان دارویی
 
محمد برزگر ادامه داد: مستند سازی و ثبت این گیاهان در کرمان ضروری است زیرا برخی از این گیاهان منحصر به استان کرمان هستند و به دلیل خشکسالی بیم آن می رود از بین بروند.
 
وی با اشاره به خشکسالی شدید در استان کرمان گفت: صد درصد این گیاهان به وسیله باران آبیاری می شوند و این درحالی است که طبق اعلام رسمی میزان بارندگی در کرمان کاهش یافته است و در واقع آبی برای رشد و نمو گیاهان وجود ندارد.
 
وی با اشاره به زیره گفت: زیره در گذشته یکی از فراوان ترین و مطبوع ترین گیاهان دارویی کرمان بوده است که به دلیل طعم و خواص دارویی مورد استفاده قرار می گرفته است و هم اکنون نیز در بسیاری از داروها نقش اساسی دارد.
 
کاهش رویش زیره در دشتهای کرمان
 
این کارشناس کشاورزی گفت: متاسفانه هم اکنون میزان کشت زیره در کرمان به دلیل خشکسالی کاهش یافته است و از سوی دیگر تاکنون کار علمی در راستای کشت این گیاه صورت نگرفته است.
 
وی ادامه داد: کل کار برداشت این محصول نیز تاکنون توسط عشایر کرمان انجام می شده است و با توجه به کاهش محصول دیگر برداشت برای عشایر هم مقرون به صرفه نیست.
 
خشکسالی و عوامل انسانی مهمترین دلیل کاهش برداشت زیره
 
وی در کنار خشکسالی چرای بی رویه و برداشت نامناسب را نیز دلیل عمده ای برای کاهش این گیاه در طبیعت دانست.
 
لزوم کشت دست کاشت طلای سیاه
 
وی ادامه داد: زیره گیاهی است که به باران زیاد نیاز ندارد و با توجه به خشکسالی در کرمان می توان با سرمایه گذاری در این بخش و کشت این محصول و معرفی برند کرمان با توجه به شهرت جهانی کرمان در این محصول زمینه را برای اشتغال و کسب درآمد فراهم کرد.
 
 چینی ها زیره افغانستان را با برند چین وارد بازار جهانی می کنند
 
محمود افاضلی که یکی از فعالان گیاهان دارویی در کرمان است در گفتگو با مهر در خصوص زیره بیان داشت: طی سالهای اخیر گفته شد که زیره چینی وارد بازار شده است اما اصولا چیزی به نام زیره چین وجود ندارد و در واقع همین زیره افغانستان بوده است که تجار چینی خریداری می کردند و با برند چین آن را وارد بازارهای جهان از جمله ایران کردند.
 
وی ادامه داد: گیاهان دارویی در بسیاری وارد پایه گیاهان داروخانه ای هستند و دارای ارزش بسیار بالایی از لحاظ دارویی و ذخایر گیاهی هستند و باید یکی از ارگانهای دولتی درنهایت حمایت از تداوم رشد و نمو آنها را به عهده گیرد.
 
افاضلی ادامه داد: هم اکنون زیره کرمان هم همانند سایر این گیاهان متولی خاصی ندارد در حالیکه این گیاه جزئی از هویت استان کرمان است و می توان با کشت آن درآمد سرشاری را عاید کشاورزان کرد که نمونه این مورد که تجربه شده است کشت زعفران در مزارع است که هر دو این گیاهان کم آب هستند و در این شرایط خشکسالی نیز به خوبی رشد می کنند.
 
وی گفت: هم اکنون میزان برداشت زیره اصل کرمان کاهش یافته است و در واقع کم یاب است و زیره ای که هم اکنون در بازار وجود دارد بیشتر زیره استانهای دیگر و یا وارداتی از کشورهایی نظیر افغانستان است.
 
وی بار دیگر خواستار حمایت بخش دولتی از کشاورزان و ترویج کشت این گیاه شد و ادامه داد: در صورت بی توجهی به کشت این محصول در آینده شاهد واردات بیشتر زیره از مکانهای دیگر به کرمان خواهیم بود.