سياه زخم در كمين حيات وحش ايران

تهران امروز: درحالي كه حاميان محيط زيست از وقوع «سياه زخم» در حيات‌وحش اصفهان و خراسان نگرانند مسئولان دو سازمان حفاظت از محيط‌زيست و دامپزشكي هيچ اطلاعي راجع به مرگ‌ها نمي‌دهند. تاكنون لاشه 10 آهو در دشت قميشلو اصفهان و 30 لاشه در ساريگل خراسان شمالي كشف و معدوم شده است.

كارشناسان مستقل مرگ و ميرها در هر دو استان را نتيجه بيماري شاربون(سياه زخم) مي‌دانند اما رمضاني معاون فني اداره دامپزشكي خراسان شمالي هم در گفت‌وگو با «تهران امروز» بيان علت مرگ وميرها را به بعد از برگشتن جواب آزمايش از مشهد موكول مي‌كند. او در پاسخ به سوال خبرنگار «تهران‌امروز» مبني بر وجود نگراني از سرايت بيماري به انسان مي‌گويد:«علائم نشان مي‌دهد كه اين بيماري خطري براي انسان‌ها ندارد.»

البته اصفهاني‌ها هم خيلي راحت قبول نكردند كه بيماري سياه زخم به جان حيات وحش قمشيلو كه پرتعداد‌ترين آهوان ايراني را در خود دارد اما اعتراض رسانه‌ها باعث شد تا بالاخره مسئولان سازمان حفاظت محيط زيست علت مرگ آهوان را شاربون(سياه زخم) بدانند اما به رغم خطرناك بودن اين بيماري و تاييد بيماري شاربون در خراسان از سوي كارشناسان مستقل، مسئولان همچنان روي ناشناخته بودن بيماري تاكيد دارند.

سازمان دامپزشكي درحالي روي ناشناخته بودن بيماري اصرار مي‌ورزد اما اطمينان دارد كه بيماري كه هنوز شناخته نشده است براي انسان‌ها هيچ مشكلي را به‌وجود نمي‌آورد. اما آهک پاشي در اطراف آبشخورها و توجيه نگهبانان نيز نشان از وخامت اوضاع دارد و همه اينها در حالي است که شاربون يا همان سياه زخ بيماري مشترک انسان و دام است؛نکته‌اي که هيچ مقامي از سازمان محيط زيست به خود زحمت نداده تا درباره اطلاع رساني کند يا دست‌کم به مردم استان بگويد که مراقب باشند!

مرگ‌حيات وحش!

مرگ و ميرها به آهوان اصفهان محدود نشد و پس از بيماري شاربون(سياه زخم) كه درحال گرفتن جان آهوان اصفهان است بيماري ناشناخته اي(به گفته كارشناسان) پهنه حيات وحش پارك ملي ساريگل خراسان شمالي را به سيطره خود درآورده‌ و مرگ را براي قوچ وميش‌هاي اين پارك رقم زده‌است.

مرگ و ميرها در اصفهان از چشم رسانه‌ها دور نگه‌داشته شد و به رغم گذشته دو هفته از خبر مرگ آهوي نخست و اعلام پايان بيماري، به گفته يك منبع محلي تعداد لاشه آهوان بي‌جان در دشت‌هاي اصفهان هم به 10 راس رسيد.

از سوي ديگر مرگ و ميرها در پارك ملي ساريگل «حسين محمدي» مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست را به خراسان شمالي كشيد تا او از جمع‌آوري 30 راس قوچ و ميش در اين پارك توسط محيط‌بانان خبر دهد.

به گفته محمدي هنوزعلت مرگ وميرهاي يكي از مهمترين پارك‌هاي ملي حيات وحش كشور مشخص نيست اما بسياري از حاميان محيط زيست نگران كه سياه زخم به حيات وحش خراسان شمالي هم رسيده باشد. آنها در صورت اين احتمال روزهاي بدي را براي حيات وحش ايران تصور مي‌كنند.

با اين وجود محمدي در گفت‌وگو با «تهران‌امروز» مسئول اعلام علت مرگ‌ و ميرهاي ساريگل را سازمان دامپزشكي معرفي مي‌كند.

بيماري ناشناخته

اما سرانجام مقامات محلي اعلام کرده‌اند که بيماري شايع در اصفهان با آنچه در خراسان شمالي به وقوع پيوسته متفاوت است.

جالب اينکه سازمان محيط زيست هنوز بيماري شايع در خراسان شمالي را اعلام نکرده و رسانه‌ها از آن به بيماري ناشناخته نام مي‌بردند تا اينکه سرانجام يک مقام محلي به ايرن گفت که اين بيماري طاعون نشخوارکنندگان است تا دست کم اهالي محيط زيست بدانند که قوچ و ميش خراسان شمالي به دليل ابتلا به کدام بيماري تلف مي‌شوند.

حيات وحش را واكسينه كرديم

دفتر حيات وحش سازمان محيط زيست اما در هر دو مورد علاقه‌اي به اطلاع رساني نداشت و پس از آنکه خبرگزاري محيط زيست ايران براي اولين بار به تلف شدن 15 رأس آهو در ساريگل اشاره کرد و توجه دوستداران محيط زيست را برانگيخت،اقدام به تاييد خبر کرد.

در اصفهان نيز وضع به همين گونه بود و پس از آنکه يک منبع آگاه به ايرن گفت که چندين آهو در اصفهان به طرز مشکوکي تلف شده‌اند و احتمال دارد که طاعون نشخوارکنندگان در آنجا نيز شيوع يافته باشد، دفتر حيات وحش در مصاحبه‌اي با يک خبرگزاري دولتي اعلام کرد که در اصفهان شاربون شايع شده و البته تلفاتي هم نداشته است. چند ساعت بعد اما معاون محيط طبيعي محيط زيست اصفهان به ايرنا گفت که دست کم سه رأس آهو به خاطر اين بيماري تلف شده‌اند تا معلوم شود اوضاع به آن آرامي که دفتر حيات وحش مي‌گويد، نيست.

شاربون چيست؟

شاربون که يک بيماري مشترک ميان انسان و دام است در صورت عدم کنترل مي‌تواند خطرناک و کشنده باشد و با توجه به جمعيت حيات وحش استان اصفهان و احتمال شيوع اين بيماري از دام به انسان ضروري بود که اطلاع رساني دقيق و شفافي در اين زمينه صورت گيرد نه اينکه پس از دو ماه اقدام به خبررساني محدود، ناقص و نادرست شود.

مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست می گویند که لاشه‌ها برای بررسی علت بیماری به مشهد منتقل شده‌اند و سازمان دامپزشکی هنوز اظهارنظری درباره علت مرگ این حیوانات نکرده است. طبق قانون، سازمان دامپزشکی مرجع صلاحیت دار برای اظهارنظر در مورد بیماری حیوانات در کشور است.

رمضاني معاون فني اداره دامپزشكي خراسان شمالي هم از ارسال نمونه براي آزمايشگاه مشهد خبر مي‌دهد و اقدامات پيشگيرانه براي جمعيت حيوانات اهلي(دام‌ها) منطقه را زدن واكسن دام‌ها و اطلاع رساني به دامداران دانست. به گفته او مناطق خبري از مرگ و ميرهاي ساريگل در مناطق ديگر شنيده نشده است.

حسين محمدي مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست از كافي بودن امكانات براي مديريت مرگ و ميرهاي ساريگل خبر مي‌دهد ومي گويد:«اگر تلفات بيشتر از تعداد موجود باشد از نيروهاي ساير مناطق استفاده مي‌كنيد.»

او پاسخ درباره ويروس منتشره شده در ساريگل را وظيفه سازمان دامپزشكي مي‌داند و مي‌گويد:«سازمان دامپزشكي مرجع اظهارنظرات و در حال حاضر روي اين ويروس كشنده مطالعه مي‌كند.»

بدون نتيجه آزمايش پيشگيري ممكن نيست

به گفته او تا زماني كه سازمان دامپزشكي نتيجه آزمايش‌ها و نوع بيماري را مشخص كند، محيط بانان اقدام پيشگيرانه همچون جمع آوري و دفن لاشه‌ها، ضدعفوني چشمه‌ها ومنابع آبي، ضدعفوني مناطقي كه لاشه در آن يافته شده‌اند را انجام مي‌دهند. همچنين به گفته او 15 اكيپ دو، سه نفر تمام منطقه را پايش و پاكسازي خواهند كرد.

به گفته محمدي در مواقع شيوع بیماری بین حیات وحش، نمی‌توان اعمال پیشگیرانه انجام داد چرا که نمی توان حیوانات وحشی را واکسینه کرد. اما می‌توان با انتقال سریع حیوانات بیمار و تلف شده، تا حدودی بیماری را کنترل کرد.

شاربون(سياه زخم) با خيالي راحت در حال قلع وقمع كردن حيات وحش ايران از اصفهان تا خراسان است واحتمال دارد كه تلفات انساني هم دربر‌داشته باشد اما مسئولان سازمان حفاظت از محيط زيست و سازمان دامپزشكي كشور همچنان چشم انتظار برگشتن جواب آزمايش از نمونه از مشهد هستند.