صنایع لبنی به ورطه زیان‌دهی افتاده‌اند

قانون: صنایع لبنی ایران مدتی است درگیر مشکلات بزرگ و کوچکی شده اند که منجر به برگزاری سه تجمع اعتراضی در طول یک ماه شده است . قرار بود در قالب هدفمندی یارانه ها ، یارانه شیر و محصولات لبنی نیز هدفمندی شوند و هر چند در ابتدا صحبت هایی دال بر پرداخت یارانه مستقیم شیر به مصرف کنندگان مانند آن چه در مورد نان اتفاق افتاد ، بود اما بعدها اعلام شد یارانه شیر به تولید کننده یا به عبارت دیگر دامدار تعلق خواهد گرفت .

درباره وضعیت فعلی صنایع لبنی و مشکلات پیش روی این صنعت گفت‌و‌گویی مفصل با رضا باکری ، دبیر انجمن صنفی صنایع لبنی ایران انجام داده‌ایم که مشروح آن در پی می‌آید:

فعالان صنایع لبنی این روزها بیش از همیشه دست به اعتراض می‌زنند و گفته می‌شود تحت تاثیر بحران فعلی تولیدات صنایع لبنی کاهشی در حدود 40 الی 50 درصد را تجربه کرده است . برای حل این وضعیت بحرانی چه کرده‌اید؟

قبل از جواب به این سئوال باید بگویم که صنعت لبنیات شامل دو بخش است . یک بخش را شرکت‌های بزرگ تشکیل می‌دهند که 80 درصد سهم بازار کشور را در اختیار دارند . این شرکت‌ها که شمارشان به حدود 95 تا 96 کارخانه می‌رسد در سطح کشور فعالیت دارند و محدوده فعالیتشان فرا استانی است . این کاهش تولیدی که شما اشاره کردید در واحدهای بزرگ رخ نداده است . اما بخشی از صنایع لبنی را شرکت‌های کوچک تشکیل می‌دهند . تعداد این شرکت‌ها به حدود 500 شرکت می‌رسد . حدود 50 تا 60 درصد و در برخی موارد تا 80 درصد فعالیت این شرکت‌های کوچک بر روی شیر یارانه‌ای متمرکز بود . یعنی این شرکت‌ها بین 20 تا 40 درصد فعالیت‌هایشان را تولید محصولاتی جز شیر یارانه‌ای تشکیل می‌داد و طبیعی است در وضعیت فعلی با بحران روبرو باشند . وقتی توزیع شیر یارانه‌ای قطع شده است تولیدکنندگان آن هم طبیعتا از بازار خارج شده‌اند و بایدجایگزینی برای آن بیاندیشند . از 15 تیر ماه سال جاری عملا پرونده شیر یارانه‌ای بسته شده است و شرکت‌های کوچک نیز درگیر بحران‌های برگ هستند.

یعنی شرکت‌های بزرگ تولید کننده صنایع لبنی فعلا درگیر مشکل و بحران نیستند؟

منظور من این نیست . منظورم از این توضیح این بود که شرکت‌های بزرگ کاهش تولیدی نداشته‌اند اما با مشکل روبرو هستند.

آیا با افزایش قیمت محصولات لبنی مشکلات شما رفع می‌شود؟
تا حدی این مشکلات برطرف خواهد شد .

فعالان صنعت لبنی در حالی اعلام کرده‌اند بعد از ماه مبارک رمضان قیمت محصولات لبنی افزایش خواهد یافت که پیش از این نیز ما با افزایش قیمت این محصولات روبرو بودیم . دو بار افزایش پیاپی قیمت در کمتر از 6 ماه طبیعی است؟

بله . قبل از آغاز ماه مبارک رمضان در چهارم تیرماه سال 1390 تفاهم نامه‌ای بین کارخانجات لبنی و اتحادیه دامداران به امضا رسید و توافق شد از آن تاریخ قیمت شیر خام 520 تومان شود . قیمت شیر در سال 1389 برابر با 450 تومان بود . به این ترتیب ملاحظه می‌کنید قیمت شیر خام حدود 15.5 درصد افزایش یافته است . 70 درصد قیمت تمام شده محصولات لبنی را نیز شیر خام تشکیل می‌دهد . وقی قیمت تمام شده بالا می‌رود ما هم مجبوریم قیمت‌ها را بالا ببریم . حتی قرار بود این افزایش قیمت قبل از ماه مبارک رمضان رخ دهد اما واحدهای تولیدی گفتند با توجه به این که مردم در این ماه محصولات لبنی را بیشتر مصرف می کنند بهتر است که قیمت‌ها بعد از این ماه افزایش یابد .
قبل از این افزایش قیمت هم ما شاهد رشد قیمت محصولات لبنی بودیم.
به هر حال تمام اقلام تشکیل دهنده در چند ماه اخیر با رشد قیمت مواجه بودند . ما با رشد بین 25 تا 35 درصدی قیمت‌ها روبرو بودیم .

این افزایش قیمت‌ها سبب نمی‌شود مصرف محصولات لبنی کاهش یابد؟

ببینید رشد قیمت‌ مواد اولیه کارخانه‌ها را به حاشیه زیان دهی برده بود . اصلا ما سال‌هاست که با حاشیه سود پایینی روبرو هستیم . از سال 1384 به این طرف که طرح تثبیت قیمت‌ها اجرا شد ما با سود حدود 2.3 درصدی روبرو بودیم . با رشد هزینه بسته‌بندی و قیمت حامل‌های انرژی و ... ما به ورطه زیان دهی افتادیم . پس توافق کردیم قیمت ها رشدی پلکانی را تجربه کنند تا از زیان‌دهی خارج شویم . ما بین کاهش مصرف محصولات لبنی و تعطیلی واحدها گزینه اول را انتخاب کردیم به هر حال باید با تدابیری خود را سر پا نگه می‌داشتیم.

این افزایش قیمت ، آخرین افزایش قیمت در سال جاری خواهد بود؟

قول نمی‌دهم . ما فعلا رشد قیمت برای شش ماهه دوم در برنامه نداریم اما نمی‌نوانم در این خصوص قول بدهم . اگر در سایر بخش‌ها تغییر و تحولی رخ ندهد و قیمت حامل‌های انرژی و برق و .... افزایش نیابد و شیر خام نیز مجددا گران نشود ، ما هم قیمت محصولاتمان را افزایش نمی‌دهیم . باور کنید ما هم از خدا می‌خواهیم مجبور به رشد قیمت‌ها نشویم . ما هم دعا می‌کنیم روند فعلی معکوس شود و قیمت‌ها به جای افزایش ، کاهش یابد .

در برنامه پنجم توسعه پیش‌بینی شده است مصرف شیر افزایش یابد . اتفاقاتی که اخیرا رخ داده است ، مانعی برای تحقق این هدف نخواهد بود؟

در حال حاضر کارخانجات لبنی سالیانه 5.5 میلیون تن شیر مصرف می‌کنند . این میزان نصف مصرف استانداردهای جهانی است . در حقیقت سرانه مصرف شیر در جهان حدود 167 کیلو است اما این رقم در ایران به 85 کیلو محدود می‌شود . ما جلساتی را با اتحادیه دامداران و وزارت جهادکشاورزی برگزار کرده‌ایم تا سیاست‌هایی را برای افزایش مصرف شیر به کار گیریم تا بلکه در پایان برنامه پنجم توسعه مصرف شیر کشور به حدود 12 میلیون تن برسد . امیواریم امکان تحقق برنامه‌هایمان وجود داشته باشد

از یارانه شیر چه خبر؟

هیچ خبری در دست نیست . تا این لحظه هیچ تصمیمی برای پرداخت یارانه اتخاذ نشده است . از بابت یارانه شیر سال 1389 و 4 ماه اول امسال 300 میلیارد تومان کارخانجات شیر از دولت طلب دارند . به هر حال ستاد هفدمندی یارانه‌ها پرداخت یارانه شیر به مصرف کنندگان را رد کرده و این یارانه به صنعت هم داده نخواهد شد . فعلا که پرونده پرداخت‌ها روی زمین مانده است . ما اصلا چنین چیزی رانمی‌خواستیم . از روز اول گفتیم بیایید این یارانه را به دامدار بدهید تا صرف پرداخت هزینه نهاده‌های دامی شود . به این ترتیب قیمت شیر پایین می‌آید و هم صنعتگر و هم مصرف کننده از این یارانه منتفع می‌شوند اما متاسفانه کسی به حرف‌های ما گوش نمی‌دهد . نتیجه کارهای صورت گرفته هم این شده است که ما به ورطه بحران افتاده‌ایم .