در راستاي حفاظت از يادگاران تاريخي بايد علاج واقعه را قبل از وقوع كرد كه اين امر مهم نيازمند درک اهميت آن از سوي مسؤولان محترم و متوليان شهر زيباي اصفهان است.

«در صورت عدم رعايت اصول و نکات فني خاص، عبور مترو تأثير بسيار مخربي بر سي‌وسه پل خواهد گذاشت.»

اين مطلب بخشي از يادداشت مجدالدين رحيمي ـ عضو شوراي بين‌المللي بناها و محوطه‌هاي تاريخي ايران (ايکوموس) ـ با موضوع «سي‌وسه پل در مواجهه با مترو چگونه رفتار خواهد کرد؟» است.

در ابتداي اين يادداشت كه نسخه‌اي از آن در اختيار ايسنا قرار گرفته، آمده است: «با توجه به نوع سازه‌ اين يادگار تاريخي باشکوه و ارزشمند، هرگونه تغيير در مکانيسم طبيعي و اصيل آن به بروز عوارضي خاص منجر خواهد شد. با نگاهي دقيق به بخش‌هاي مختلف اين پل، وضعيت فرسودگي و بخش‌هاي آسيب‌ديده‌ آن، متوجه اين موضوع مهم خواهيم شد که در صورت عدم رعايت اصول و نکات فني خاص، عبور مترو تأثير بسيار مخربي بر اين پل خواهد گذاشت.

رفتار سازه‌يي اين پل تاريخي به‌صورت ثقلي است و به‌دليل فرسودگي ناشي از عوامل مختلف داراي توانايي و مقاومت بسيار بالايي نيست و طرح‌هايي نيز از گذشته تا کنون در راستاي مقاوم‌سازي آن به اجرا درآمده است که از بزرگ‌ترين اين مداخلات در راستاي مقاوم‌سازي پل مي‌توان به اجراي بتن مسلح در سطح زيرين کف موجود پل اشاره كرد که در زمان استاد فقيد، مرحوم دکتر شيرازي صورت گرفته است و با توجه به مقتضيات زمان، يکي از بهترين راهکارهاي ممکن در راستاي مقاوم‌سازي اين پل تاريخي بوده است.»

اين کارشناس ارشد رشته‌ مرمت و احياي بناها و بافت‌هاي تاريخي در ادامه‌ مطلب خود بيان كرده است: «با توجه به اهميت اين پل به‌عنوان يکي از اصلي‌ترين نمادهاي تاريخي ـ فرهنگي شهر اصفهان و از همه مهم‌تر جهان اسلام، توجه ويژه و هدفمند در راستاي مستندنگاري دقيق وضعيت موجود و نصب تجهيزات مانيتورينگ و پايش روي آن ضرورت دارد.

کنترل و بررسي ارتعاشات ناشي از تردد وسايل نقليه و نشست‌هاي احتمالي بخش‌هايي از پل (حتا به ميزان بسيار کم) ناشي از عوامل مختلف بايد مورد رصد و کنترل باشد. در راستاي حفاظت از يادگاران تاريخي بايد علاج واقعه را قبل از وقوع كرد كه اين امر مهم نيازمند درک اهميت آن از سوي مسؤولان محترم و متوليان شهر زيباي اصفهان است.

به‌راستي که با درايت و هوشياري مردم و مسؤولان در راستاي حفاظت اصولي از يادگاران تاريخي، فرهنگ غني اين نسل به زيبايي براي جهانيان و نسل‌هاي آينده نمايان مي‌شود. ظاهر امر چنين نشان مي‌دهد که اكنون سي‌وسه پل از نظر سازه‌يي داراي مشکل حاد و خاصي نيست؛ اما با توجه به اهميت اين يادگار تاريخي ارزشمند، مانيتورينگ و پايش محيطي هوشمند آن امري است که باعث جلوگيري از بروز خطرات احتمالي خواهد شد و ضرورت اين موضوع از طريق متخصصان اعلام مي‌شود. هرچند مرمت‌هاي که در حال انجام است، به‌صورت طبيعي در دوره‌هاي مختلف صورت مي‌گرفته است، اما با توجه به تغييرات ايجادشده در پيرامون اين اثر ارزشمند، نبايد عارضه‌هايي همچون ترک و شکاف ايجادشده را بدون دقت به علل بروز آن، با ملات پر و به سادگي از آن چشم‌پوشي كرد.

بروز ترک در بناي تاريخي بيانگر وجود عوامل مخل است که پايداري بنا را تهديد مي‌كند و رفتاري عاميانه كردن با اين‌گونه عوارض در زماني نه‌چندان دور عوارض بسيار ناخوشايندي را به بار خواهد آورد.»

رحيمي در ادامه‌ يادداشت خود آورده است: «عدم توجه اصولي به فرآيند حفاظت کالبدي با بهره‌گيري از تکنولوژي‌هاي مدرن در يادگاران تاريخي، منجر به بروز عوارضي مي‌شود که عمليات مرمت را همراه خواهد داشت. در صورتي که با حفاظت، پايش و مانيتورينگ مستمر و هوشمند، اين قابليت وجود دارد که با تمهيداتي بروز عوارض را به حداقل ممکن رساند و با کمترين ميزان مداخله در کالبد يادگاران تاريخي، آن را با رعايت اصل امانتداري، به نسل‌هاي آينده بسپاريم.

عدم توجه به شايسته‌سالاري و نبود يک تشکيلات منسجم، قوي و تخصصي موجب شده است، استراتژي مطلوبي درباره‌ي حفاظت پيشگيرانه در يادگاران تاريخي وجود نداشته باشد و متأسفانه فرآيند سياسي‌کاري و سياست‌زدگي در اين حوزه‌ي تخصصي به بروز لطمه‌هاي جبران‌ناپذيري در يادگاران تاريخي منجر خواهد شد که در پرده‌ي تاريخ غيرقابل حذف است.»