اگر این مهم از سوی بخش خصوصی اتفاق بیافتد، زائران می‌توانند از طریق دستگاه‌های قضایی آنرا پیگیری کنند درحالی که هنگامی که از سوی سازمان حج و زیارت چنین اتفاقی بیافتد کسی پاسخگو نیست چراکه قراردادی که با زائر نوشته می‌شود یکطرفه و یکسویه به نفع سازمان حج و زیارت است.

میراث فرهنگی: تاکنون بیش از دویست هزار زائر زیر نظر سازمان حج و زیارت به عتبات عالیات اعزام شده‌اند و بنابر گفته مسئولان قرار است تا اواسط مرداد ماه صدهزار زائر دیگر به عتبات عالیات اعزام شوند. این درحالی است که خبرها از شرایط نامناسب بهداشتی، اقامتی و امنیتی در عتبات عالیات حکایت می‌کنند.

هفته گذشته در حالی پیش ثبت نام اینترنتی علاقه‌مندان به زیارت از عتبات عالیات پایان پذیرفت که عراق به دلیل شرایط نامناسب حکومتی، بهداشتی، امنیتی خود با افت گردشگر روبه‌رو است ولی زوار ایرانی به دلایل سیاسی همچنان برای زیارت از عتبات عالیات به این کشور فرستاده می‌شوند.

علی اکبر غیرتی مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی سازمان حج و زیارت در خصوص شرایط هتلهای اقامتی زوار عتبات عالیات گفت: «سعی ما برآن است تا هتل‌هایی را برای اقامت زوار انتخاب کنیم که از لحاظ امکانات و خدمات به روز بوده و فضاهای موجود کمترین مشکل و نقصان را داشته باشند البته باید شرایط و موقعیت کشور عراق و وجود جنگ و بازسازی در آن را نیز درنظر گرفت.»

وی به این نکته که سازمان حج و زیارت مسئول اجرایی است اشاره کرد و گفت: «سیاست کلان کشور برآن است که زائران به عتبات عالیات فرستاده شوند و در این میان برای تامین امنیت جان زوار با شرکت‌های امنیتی طرف قرارداد هستیم که سعی ایشان بر تامین این مهم است. به هر حال سیاست کشور ایجاب می‌کند که این روابط حفظ شود.»

غیرتی خاطرنشان کرد: «حداکثر تلاش‌مان را برای تامین نیازها و تامین امنیت جانی زوار به عتبات عالیات و کشور عراق انجام می‌دهیم ولی همان‌گونه که مطلع هستید، عراق در شرایطی نیست که بتوان بر روی این تمهیدات حساب باز کرد.»

وی با اشاره به تلاش‌های سازمان حج و زیارت مبنی بر انجام محکمترین تمهیدات برای فرستان زوار به عتبات خاطر نشان کرد: «جلوی بروز حوادث را نمی‌توانیم بگیریم و قبول دارم که برخی از زوار بر اثر حوادث دیگری از جمله حمله تروریستها و بمب‌گذاری‌ها فوت می‌کنند ولی سیاست خارجی این است که این کار انجام شود ولی در میان گروه‌هایی که از سوی ما می‌روند این آمار کمترین سطح را نشان می‌دهد.»

هرچند غیرتی آماری درخصوص صدمات و حوادثی که برای زوار عتبات عالیات پیش می‌آید در دست نداشت، گفت: «تمام توصیه‌های امنیتی و ایمنی را به زوار می‌کنیم و اگر دقت کرده باشید کمترین حادثه در خصوص گروه‌هایی است که با ما به عتبات می‌روند و عمده مجروحین و حوادثی که رخ می‌دهد از آن افرادی است که در شهرهای مرزی زندگی می‌کنند و به بهانه دیدار فامیل به صورت انفرادی به عراق می‌روند.»

امید به بازسازی ناوگان حمل و نقل

مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی سازمان حج و زیارت درخصوص چپ کردن اتوبوس‌ها در عتبات گفت: «مگر در ایران چنین اتفاقاتی نمی افتد؟ در راه مشهد نیز شاهد چنین حوادثی هستیم. بالاخره در میان دو میلیون زایری که به عتبات می‌روند چنین حوادثی نیز وجود دارد.»

وی به آغاز بازسازی ناوگان حمل و نقل عتبات اشاره و تصریح کرد: «در این میان رانندگان و بی احتیاطی ایشان را چه کنیم.»

غیرتی در پاسخ به این سوال که آیا تمام این حوادث بر اثر بی احتیاطی راننده اتفاق افتاده است و ماشینها و سیستم حمل و نقل هیچ مشکلی ندارد گفت: «این مشکل درخصوص ماشینها نیز صادق است و ما بازسازی آنها را آغاز کرده‌ایم و قرار داد آن بسته شده است و درصدد نوسازی ناوگان حمل و نقل هستیم.»

قرادادهای یک سویه

این درحالی است که یکی از متولیان تورهای زیارتی عتبات عالیات در بخش خصوصی معتقد است: «دولت در کارهای خدماتی موفق عمل نمی‌کند و نمی‌تواند جوابگوی زواری باشد که به دلیل خرابی اتوبوس یا نبود امکانات سفر در راه می‌مانند و جایی برای استراحت یا غذا خوردن ندارند. چراکه دولت در مسیری که زوار باید طی کنند با تعدادی از مکان‌های اقامتی و رستوران‌ها طرف قرار داد است و بن‌هایی که در اختیار مدیر راهنما قرار داده می‌شود مربوط به مکان‌هایی است که طرف قرار داد هستند و اگر اتفاق پیش بینی نشده‌ای در مسیر برای زوار اتفاق بیافتد کسی جوابگو نیست.»

وی به این نکته اشاره کرد که اگر این مهم از سوی بخش خصوصی اتفاق بیافتد، زائران می‌توانند از طریق دستگاه‌های قضایی آنرا پیگیری کنند درحالی که هنگامی که از سوی سازمان حج و زیارت چنین اتفاقی بیافتد کسی پاسخگو نیست چراکه قراردادی که با زائر نوشته می‌شود یکطرفه و یکسویه به نفع سازمان حج و زیارت است.

درجه بندی‌هایی که تعریف ندارند

کارگزاران تورهای زیارتی به نبود معیار مناسب جهت بررسی برابری خدمات با هزینه‌ای که از سوی سازمان حج و زیارت گرفته می‌شود اشاره کردند و معتقد هستند: «حقوق زائر باید قبل از آنکه به سفر برود مشخص باشد درحالی که چنین مهمی در این میان وجود ندارد و اگر کم و کاستی در این خصوص صورت گیرد جایی برای رسیدگی به آن وجود ندارد.

اگر هم زائر بگوید که به ما نرسیدند می‌گویند این زائر زیاده طلب است. در حالی که اگر در قرارداد عنوان شود که هتلی که طرف قرار داد است چند ستاره است بنابر درجه بندی بین المللی،‌ زائر می‌داند که از چه امکاناتی بهره‌مند خواهد شد.

هتلهای عتباب عالیات به 4 نوع هتل تقسیم شده‌اند که از نظر درجه کیفی از آنها به عنوان هتل های الف ، ب ، ج و د نام برده می‌شود و زائران بر اساس مبالغ پرداختی خود در این هتل‌ها اسکان می‌یابند ولی در همه هتل‌ها غذا با یک درجه کیفی توزیع می‌شود. این درحالی است که درجه الف، ب، ج،‌ د هیچ تعریفی در جوامع بین المللی ندارند از این رو تعریفی درخصوص خدمات و امکاناتی که باید از سوی این هتل‌ها ارائه شود نیز وجود ندارد.