جام جم آنلاين: وقتي پايتخت سفال ايران را به نام لالجين زدند، سفال لالجين جهاني بود. طبق آمار ارائه شده تا دهه60 ، لالجين برخوردار از 600 كارگاه سفالگري بود و بيش از 75 درصد مردم در اين رشته فعال بودند و مخارج زندگيشان را تامين ميكردند.
اما حالا از نام و شهرت جهاني لالجين تنها يادي مانده در خاطره همان 80 كارگاه سفالگري كه به زحمت مخارج زندگي روزمرهشان را تامين كرده و كارگاههاي چندصد ساله را تبديل به رستوران و آپارتمان ميكنند.
حسين زندي، دبير پژوهشي انجمن ايرانشناسي كهندژ همدان به خبرگزاري ميراث ميگويد: از آنجايي كه كارگاههاي ثبت شده در لالجين به تعداد انگشتان دست نميرسد و تنها 2 كارگاه در لالجين ثبت شده و هيچ قانوني هم براي حفظ بافتهاي سنتي و كارگاهها وجود ندارد از 600 كارگاهي كه در اواخر دهه 60 گزارش شده است، امروز كمتر از 80 كارگاه مانده است.
اين كارگاهها در شهر قرار دارند و با رشد جمعيت و تغيير بافتها دچار دگرگوني محسوسي شدهاند. به گفته زندي از يكسو مديران شهري نتوانستهاند نيازهاي مسكوني مردم را مديريت كنند و از سوي ديگر نبود حمايتهاي دولتي، مالكان را ترغيب به تخريب اماكن و كارگاههاي سنتي سفالگري كرده است.
در حال حاضر آپارتمان و رستوران جاي كارگاههايي را گرفته كه به گفته يكي از اعضاي شوراي شهر تنها 2 كارگاه ثبت شده در حالي كه كارگاههاي باسابقه 400 ساله در اين شهر شناسايي شده است.
تجربه نشان داده است كه با ايجاد تحول در صنعت گردشگري، بافت تاريخي از ساخت آپارتمان و فضاهاي تجاري درآمدزايي بيشتري به دست ميآورد.
اين در حالي است كه كارشناسان و فعالان ميراث فرهنگي بارها پيشنهاد دادهاند اين مكانها ثبت ملي و تبديل به فرهنگسرا و موزه سفال شوند. اما غالب شدن منافع كوتاه مدت، فعاليت كارگاههاي سفال را بهحداقل رسانده است.
با اينكه سفال لالجين، شهرتي جهاني دارد و صادرات سفال از منابع اصلي درآمدزايي مردمان اين شهر محسوب ميشود اما در سالهاي اخير مسائل و معضلات عديدهاي آن را از رونق انداخته و ورود سفال ارزانقيمت چيني، تهديد جدي براي اين صنعت به شمار ميرود.
كارگاههاي سنتي سفالگري شهرستان لالجين در استان همدان به لحاظ سازه و بناي كارگاهي و همچنين ابزارها، وسايل و دستگاههاي سفالگري از قدمت تاريخي برخوردارند و ميتوانند به عنوان جاذبهاي فرهنگي و تاريخي مورد توجه قرار گيرند اما به دليل نبود برنامهريزي و مديريتشهري، آسيبهاي جدي بر پيكره شهر وارد شده است.