عواقب حقوقی نگهداری سگ

مهر: یکی از معضلات سالیان اخیر شهرهای بزرگ نگهداری از سگ و گرداندن آنها در خیابانها و معابر عمومی است این در حالی است که رواج این پدیده علاوه بر زیان‌آور بودن برای سلامت عمومی، یک معضل فرهنگی ـ اجتماعی و تقلیدی کورکورانه از فرهنگ مبتذل غربی است.
 
بر این اساس چندی پیش 39 نماینده مجلس طرحی تهیه کردند که آوردن حیواناتی مانند سگ در اماکن و معابر عمومی ممنوع و مرتکب شونده به ضبط حیوان و جزای نقدی محکوم می‌شود. این طرح که در قالب الحاق یک ماده به قانون مجازات اسلامی ابتدای اسفندماه سال گذشته در صحن علنی مجلس اعلام وصول شد شامل یک ماده واحده و یک تبصره است.

بر اساس ماده واحده این طرح، گرداندن حیوانات خطرناک یا حیواناتی که برای سلامت عمومی مضر بوده یا نجس العین می‌باشند، از قبیل سگ در اماکن و معابر عمومی و وسائط نقلیه ممنوع است و مرتکب شونده علاوه بر جزای نقدی از یک میلیون ریال تا پنج میلیون ریال به ضبط حیوان مذکور محکوم می‌شود.

همچنین نگهداری حیوانات مذکور در آپارتمان‌ها ممنوع و در منازل مسکونی چنانچه موجب نارضایتی هر یک از ساکنان شود ممنوع است به طوری که نگهدارنده در مرتبه اول موظف است با اخطار دادسرا ظرف 10 روز رفع مزاحمت کند.

در مرتبه دوم و یا در صورت عدم رفع مزاحمت به جزای نقدی از پانصد هزار ریال تا پنج میلیون ریال محکوم و در هر صورت حیوانات مذکور ضبط خواهد شد.

عواقب حقوقی نگهداری حیوانات خانگی

مجتبی مزینانی کارشناس حقوقی در این باره می‌گوید: اگر نگهداری حیوانات مخل نظم و آسایش دیگران شود، افراد می‌توانند با استناد به موادی از قانون مجازات اسلامی طرح شکایت کنند.

وی با اشاره به اصل 40 قانون اساسی می‌گوید: این اصل براساس یک قاعده بسیار مهم فقهی مطرح شده است و آن این است که هیچ کس نمی‌تواند اعمال حق خویش را به وسیله ضرر به غیر و یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد.

او در توضیح گفته خود می‌افزاید: فرض کنید فردی بگوید من مالک این خانه هستم و در چارچوب خانه خود هرکاری که می‌خواهم اعم از نگهداری حیوان یا برگزاری مهمانی انجام می‌دهم، اما وی باید بداند که قانون چنین اجازه‌ای به او نمی‌دهد.

مزینانی در ادامه می‌افزاید: اگر سر و صدای حیوانات باعث برهم خوردن آرامش همسایه‌ها شد آن‌ها می‌توانند با استناد به این قانون رفع مزاحمت کنند.

به گفته وی در حال حاضر پرونده‌های مربوط به نگهداری حیوانات خانگی در دادگاه‌ها کم نیست، البته تمام این‌ها ناشی از ناآگاهی دارندگان این حیوانات نسبت به حقوق حیوان و افراد جامعه می‌شود.

نگهداری سگ مد یا ضرورت؟

متاسفانه اغلب کسانی که در ایران به دنبال نگهداری حیوانات خانگی هستند این موضوع برایشان بیشتر جنبه خودنمایی دارد، به خصوص در سال‌های اخیر که خرید و فروش حیوانات خانگی با قیمت‌های بالا و نامگذاری‌های عجیب و غریب روی آنها بیشتر به یک مد شباهت پیدا کرده است. اما این مدگرایی فارغ از مزاحمت‌هایی که برای دیگر شهروندان در پی دارد نگهدارنده این حیوانات را نیز دچار مشکل می‌کند.

سگ از نظر فقه اسلام جزء نجاسات شمرده شده و خرید و فروش آن حرام است. البته به فتوای مراجع معظم تقلید خرید و فروش و نگهداری سگ شکاری-سگ گله و زراعت و سگ باغ و بستان و خانه و انواع سگهای مطرح شده از این حکم استثناء شده است ولی نجاست آنها به قوت خود باقی است.

برای مثال ‌آیت‌الله مکارم شیرازی در پاسخ به این سوال که «با توجه به افزایش خرید و فروش سگ‌های خانگی - زینتی در شهرهای بزرگ کشور و تردد این سگ‌ها در معابر عمومی و اماکن جمعی و با توجه به معذب بودن بخش کثیری از افراد جامعه نسبت به حضور این حیوان در فضای زندگی شهری و آپارتمان نشینی خواهشمندیم نظر اسلام در این مورد را اعلام بفرمایید و این نکته که نجاست سگ در قرآن نیامده است آیا مجوز نگهداری سگ است؟» پاسخ داده‌اند:" متاسفانه تقلید کورکورانه از غرب آثار زیانباری دارد که از جمله همین مساله سگ دوستی است و بسیارند کسانی که در غرب سگشان را از زن و فرزندشان بیشتر دوست می‌دارند و در مورد نجاست سگ روایات بسیار زیادی داریم که حتی ظرف نیم خورده آن به روش خاصی تطهیر می‌شود و اینکه در قرآن نجاست سگ نیامده دلیل بر چیزی نمی‌شود، بسیاری از واجبات و محرمات به طور صریح در قرآن نیامده حتی عدد رکعات نماز در قرآن نیست بلکه ارجاع به سنت پیامبر اکرم(ص) و ائمه شده است.»

گذاران اوقات با سگ توجیه ندارد

سید رضا اکرمی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در مورد طرح ممنوع شدن نگهداری و گرداندن برخی حیوانات مانند سگ در اماکن عمومی و معابر می گوید: به نظر من در شان یک انسان مسلمان نیست که ساعاتی از وقت خود را چه در منزل و چه در خیابان با سگ بگذراند.

وی با بیان اینکه حیوانی مانند سگ عین نجاست است افزود: در منطق اسلام سگ نیز مانند خوک عین نجسات است و هر که با او حشر و نشر داشته باشد دچار مشکل خواهد شد. متاسفانه تا کنون گزارش های بسیاری در این باره داشته ایم که نگهداری حیواناتی چون سگ در آپارتمان باعث بوجود آمدن مشکلات بسیاری برای سایر همسایه ها شده است اکرمی در پایان تاکید کرد: زمانی که انسان می تواند با انسان های دیگر حشر و نشر داشته باشد چرا باید وقت خود را با حیوانی چون سگ بگذراند.

نگهداری حیوانات و انتقال بیماری‌های واگیردار

یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در این زمینه می گوید: بسیاری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان وجود دارد که حیوانات ناقل این بیماری‌ها هستند و بیماری‌هایی که علائم مشخصی نیز ندارند را به راحتی به انسان منتقل می‌کنند.

سیامک مره صدق عنوان می‌کند: از نظر بهداشتی نیز نگهداری حیواناتی همچون سگ در خانه و در یک آپارتمان کار درستی نیست زیرا سبب بیماری‌های واگیردار شده و خطری برای سلامتی افراد خانواده و حتی محل محسوب می شود.

برخی بیماریهای قابل انتقال از سگ به انسان

بیماریهای زونوتیک(Zoonotic) به آن دسته از بیماری ‌هایی گفته می ‌شود که قابل انتقال از حیوانات به انسان هستند.یکی از مشکلات اصلی و عمده ‌ی بهداشتی کشور که سال ‌ها است به ‌صورت یک معضل، منابع انسانی و مالی کشور را به خود اختصاص داده و هر از چند گاه به‌صورت بحران جدی در استان ‌های مختلف و در قالب بیماری‌های نوپدید و بازپدید خود را آشکار می‌سازد، بیماری ‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان است.

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت از میان 1709 عامل بیماری ‌زا، 832 عامل، از حیوانات به انسان منتقل می ‌شود و همچنین از میان 156 بیماری نوپدید شناخته شده در انسان، 114 مورد آن از حیوانات به انسان منتقل می ‌گردد.

سگ در اتاق ما!

پژوهشگران آمریکایی اعلام کردند: افرادی که از سگهای خانگی نگهداری می ‌کنند به دلیل این‌که اغلب پس از تماس با حیوان دست ‌های خود را نمی ‌شویند یا ممکن است این حیوان به رختخواب صاحب خود نیز راه پیدا کند، در بیشتر موارد میکروب ‌های سگ به افراد منزل منتقل شده و احتمال انتشار میکروب بین اعضای خانواده نیز بیشتر می ‌شود.

پدکتر کیت استنسکی(keith stanski) محقق دانشگاه ایالتی کنزاس در این باره اظهار داشت: تحقیقات نشان می ‌دهد که تقریبا تمام کسانی که سگ دارند با سگ شان غذا می ‌خورند و بیش از نیمی از آن ها به این حیوان اجازه می‌دهند که روی تختخواب شان کنار آن ها بخوابد. آزمایشات نشان می دهد بسیاری از میکروب های مدفوع سگ، در اثر انگشتِ صاحبان آنها، وجود دارد.

دکتر استنسکی همچنین دریافته است 10 درصد از افرادی که در خانه سگ دارند دارای زنجیره‌های باکتریایی " E coli " هستند که هم در حیوان و هم در صاحب آن مشاهده می شود.

هاری

هاری یک بیماری ویروسی فوق العاده کشنده است که موجب عفونت مرکز دستگاه عصبی می گردد. تمامی حیوانات خونگرم ممکن است به آن دچار شوند و به وسیله ی گاز گرفتن توسط حیوانات هار بیماری انتقال می یابد.

لیشمانیوز جلدی

لیشمانیوز جلدی یا سالک یک بیماری پوستی طولانی ‌مدت و بدون درد و تب، قابل انتقال بین انسان و تعدادی از حیوانات از جمله جوندگان و سگ است. هنگام خونخواری پشه ‌ی خاکی از زخم ‌های سالک در جوندگان و سگ، انگل بیماری وارد بدن پشه‌ی خاکی می ‌شود و با نیش پشه ‌ی آلوده، بیماری به انسان منتقل می ‌شود.

کیست هیداتیک

کیست هیداتیک یک بیماری انگلی است که انسان و دام در اثر خوردن تخم نوعی انگل به نام کرم تنیااکینوکوک که در مدفوع سگ بیمار وجود دارد، به آن مبتلا می‌شوند. کرد و سبزیجات را قبل از مصرف به‌طور کامل شست و همچنین از تغذیه‌ی سگ از امعا و احشای دام جلوگیری کرد.

بیماریهای انگلی سگ

این بیماریها را می ‌توان به دو دسته انگل‌های خارجی و داخلی تقسیم کرد که نوع خارجی آن شامل گری، کک و شپش و نوع داخلی شامل کرم‌ها است که دو نوع از آن ‌ها وجود دارد: کرم‌های گرد و کرم ‌های نواری.