سوهان با طعم دمپایی؛ از شایعه تا واقعیت!

سوهان یكی از تولیدات و سوغاتی‌های شهر قم است كه در این بین در برخی از مواقع افراد سودجو به جای استفاده از رنگ‌های طبیعی از مواد غیر مجاز در تهیه آن استفاده می‌كنند.

به گزارش مهر، زمانی كه خبر پیشرفت قم را در صادرات دمپایی شنیدم احساس خوشایندی داشتم كه قم توانسته‌ است رتبه اول صارات دمپایی را در میان دیگر شهرهای كشور بدست آورد.
تولید دمپایی با حجم بالا و همچنین صادرات به كشور عراق و افغانستان قابل تحسین است اما اخیراً خبری در رابطه با استفاده برخی از سوهان پزی‌های قم از پودر دمپایی بجای زعفران شایع شده است.

با توجه به این شایعه این مسئله به ذهن می‌رسد كه قم علاوه بر اینكه رتبه نخست تولید و صادرات دمپایی را دارد، در سوء استفاده از پودر این كالا نیز دارای رتبه باشد و این سوال پیش می‌آید كه چرا سوهان قم كه در سطح بین المللی نیز می‌تواند مطرح شود اینگونه باید دست خوش سودجویی برخی از متخلفان قرار گیرد.
 
سوهانی‌های استفاده كننده از پودر دمپایی جریمه می‌شوند

رئیس سازمان تعزیزات حكومتی استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر در قم، با بیان اینكه برخی از سوهانی‌های قم از رنگ‌های مصنوعی از جمله پودر دمپایی به جای زعفران استفاده می‌كنند بر برخورد با اینگونه متخلفان تأكید كرد.
 
مهدی ریاضی اظهار داشت: برای برخورد با سوهانی‌های متخلف گشت‌های مشتركی بین معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی قم و سازمان تعزیرات قم در تمام ایام سال صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: در این گشت‌ها از واحدهای تولیدی سوهان بازدید و نمونه‌ای از سوهان تولیدی این واحد‌ها به آزمایشگاه ارسال شده و در صورتی كه نتیجه آزمایش حاكی از استفاده رنگ مصنوعی به جای زعفران باشد پرونده‌ای تشكیل و به تعزیرات ارسال می‌شود و پس از طی مراحل قانونی توسط شعبه رسیدگی كننده تعزیرات حكومتی، حكم صادر می‌شود.

رئیس سازمان تعزیزات حكومتی استان قم ادامه داد: بیشتر متخلفین به جریمه نقدی و معدوم شدن كالای تقلبی تولید شده محكوم می‌شوند.

وی در خصوص استفاده رنگ مصنوعی و پودر دمپایی بجای زعفران توسط سوهانی‌های قم اضافه كرد: برخی از تولیدی‌های سوهان از رنگ گیاهی، گل رنگ و رنگ شیمیایی بجای زعفران برای رنگ و لعاب دادن به سوهان‌ها استفاده می‌كنند.

ریاضی افزود: رنگ‌های شیمیایی در تولید مصنوعات غیر خوراكی استفاده می‌شود كه متأسفانه برخی از سوهانی‌های قم از این رنگ‌های مصنوعی تقلبی به جای زعفران در تولید سوهان استفاده می‌كنند.

وی در رابطه با تعداد سوهانی‌های جریمه شده در این زمینه اظهار داشت: در سال ۸۹ حدود ۱۰۰ پرونده مربوط به سوهان پزی‌های متخلف در قم رسیدگی شد.
 
تنها یك سوهانی در قم دارای پروانه استاندارد است

مدیر كل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان قم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در قم اظهار داشت: تنها یك واحد تولیدی در استان قم دارای پروانه استاندارد است.
 
فرشاد خوشنویسان گفت: اگر سوهان پزی‌ها دارای پروانه استاندارد باشند، تحت نظارت اداره استاندارد قرار خواهند گرفت.

وی درباره استفاده از رنگ‌های مصنوعی از جمله پودر دمپایی در سوهان‌های قم اظهار داشت: تنها رنگ قابل استفاده در سوهان رنگ زعفران است و استفاده از رنگ‌های غیر طبیعی و مصنوعی غیر مجاز است.
 
استفاده از رنگ‌های مصنوعی در سوهان سبب آلرژی و حساسیت می‌شود

وی در رابطه با عوارض‌ استفاده از پودرهای مصنوعی به جای زعفران در سوهان اظهار كرد: به طور كلی حرارت و پخته شدن رنگ‌های مصنوعی موجب آلودگی چندین برابر آنها خواهد شد كه موجب آلرژی، حساسیت و بیماری‌های غیر قابل درمان و بازگشت می‌شود.

استفاده از هر رنگی به جز زعفران در سوهان تقلب است

حسن صادقی تولیدكننده سوهان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در قم بیان داشت: یكی از مواردی كه سبب خوش طعمی و زیبایی سوهان می‌شود استفاده از زعفران است.

وی ادامه داد: استفاده از رنگ و پودری به جای زعفران در سوهان تقلب است كه معمولا برخی از افراد سودجو برای سود چند برابر از جوهر و رنگ‌های مصنوعی در سوهان استفاده می‌كنند.

صادقی گفت: در گذشته در تهیه سوهان از روغن گوسفند استفاده می‌شد اما امروزه به دلیل قیمت بسیار بالای آن، از روغن گاوی در ساخت سوهان استفاده می‌شود.
 
برخی از سوهانی‌ها از پودر مكه و رنگ جوهر استفاده می‌كنند

احمد نعمتی یكی دیگر از تولیدكنندگان سوهان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در قم با اشاره به اینكه برخی سوهانی‌ها از پودر مكه و رنگ جوهر استفاده می‌كنند اظهار داشت: یك ظرف شیشه‌ای كوچك پودر مكه هزار تومان است ولی یك كیلو زعفران چندین میلیون تومان هزینه دارد به همین دلیل برخی از سوهانی‌ها قم برای سود بیشتر از این نوع رنگ‌های مصنوعی استفاده می‌كنند.
 
وی افزود: برخی دیگر نیز در سوهان‌ها از كاكائو و گلاب برای طعم دادن استفاده می‌كنند.

كارگرهای سوهانی حمایت نمی‌شود

نعمتی با بیان اینكه كارگرهای سوهانی و تولیدكننده‌ها حمایت نمی‌شوند اضافه كرد: ‌تولید كننده سوهان آرد، روغن و شكر خود را به صورت آزاد می‌خرد و هر روز مواد اولیه سوهان در حال گران‌تر شدن است، بویژه تخم مرغ دارای یك نرخ ثابت نیست و هر روز دارای نوسان قیمت می‌شود.
 
وی افزود: آرد، روغن، شكر، كره، پسته، ‌هل، زرده تخم مرغ، گلاب، جوانه گندم و آرد نول درجه یك، مواد اولیه تهیه سوهان است و با توجه به اینكه سوهان دارای كالری و ارزش غذایی بالاست، اگر به جای این مواد از مواد دیگر استفاده شود ارزش غذایی سوهان از بین خواهد رفت.

تنها یك مورد مسمومیت از سوهان در قم گزارش شده است

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشكی قم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در قم، تعداد افراد مسموم شده از سوهان‌هایی كه از پودر مكه یا تاترازین به جای زعفران استفاده می‌كنند را یك نفر عنوان كرد.

مجتبی احمدزاده قمی با اشاره به اینكه در قم ۳۰۰ شناسه نظارت سوهان داریم اضافه كرد: معمولا محصولاتی كه بومی خاص یك شهر است، با یك شرایط خاص به آنها پروانه داده می‌شود و كارخانه‌ها حتما باید مسئول فنی داشته باشند، ولی سوهانی‌ها به مسئول فنی نیاز ندارند.
 
وی گفت: در بازدید از سوهانی‌های تولیدی، نمونه برداری می‌شود و سوهان مورد آزمایش قرار می‌گیرد كه در صورت وجود هرگونه موادی به غیر از مواد اصلی سوهان، با متخلف برخورد و به دستگاه قضایی ارجاع می‌شود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی قم با بیان اینكه بطور كلی در سوهان پزی‌های قم مشكل خاصی وجود ندارد بیان كرد: سوهانی‌های قم اكثرا از زعفران استفاده می‌كنند و تنها تعداد اندكی از سوهان پزی‌ها از پودرهای گیاهی یا مصنوعی استفاده می‌كنند.

تكذیب استفاده از پودر دمپایی

وی با اشاره به اینكه استفاده سوهان پزی‌ها از پودر و رنگ دمپایی در سوهان را تكذیب می‌كنم و چنین چیزی واقعیت ندارد اضافه كرد: استفاده از رنگهای غیر طبیعی، مجاز نبوده و سوهان پزی‌ها نباید از آن استفاده كنند.
 
احمدزاده در خصوص عوارض استفاده از‌پودر مكه یا تارترازین یا رنگ زرد در سوهان گفت: استفاده از رنگ زرد عوارض متعدد جسمانی را در پی دارد كه سوء هاضمه سیستم گوارشی، ناراحتی معده، حساسیت زایی، آسیب جدی مغزی، قلب و عروق از جمله این عوارض جبران ناپذیر است.

وی گفت: خوشبختانه اكثریت سوهان پزی‌ها از زعفران استفاده می‌كنند و تا كنون ۲۷۰ سوهانی از واحد غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی قم پروانه و شناسه نظارت دریافت كرده‌اند.

معاون غذاو داروی دانشگاه علوم پزشكی قم درخصوص نظارت بر سوهان پزی‌های قم در ایام نوروز اظهار داشت: از ۲۷ اسفندماه سال ۸۹ تا ۱۴ فروردین سال جاری ۳۶۱ مورد بازدید از سوهانی صورت گرفته است.
 
گزارشی كه سبب برخوردن به اتحادیه سوهانی شود را جواب خواهیم داد

رئیس اتحادیه سوهانی و حلوایی قم نیز در پاسخ سوالات خبرنگار مهر در قم در خصوص وضعیت تولید سوهان در قم گفت: اگر گزارشی در رابطه با سوهان‌های قم زده شود و اتحادیه سوهانی را زیر سئوال ببرد، پاسخ خواهیم داد.

حسین سوهانی در ادامه اظهار داشت: در حال حاضر در استان قم حدود ۵۷۴ سوهان پزی و سوهان فروشی در حال فعالیت هستند.

نكته قابل توجه در تهیه گزارش این بود كه تمام مسئولان در جواب نخستین تماس خبرنگار مهر در قم و اطلاع از موضوع گزارش، اظهار داشتند كه جلسه‌ای دارند و خبرنگار مهر پس چندین تماس مكرر با هر یك از مسئولان سرانجام توانست اطلاعاتی را در رابطه با سوهان قم و شایعات مربوط آن جمع آوری كند.