کارشکنی های خارجی ؛ از کارخانه نساجی عهد قاجار تا فناوری هسته ای ایران

مراد عنادی در وبلاگ خود در مطلبی با عنوان"گام پنجم ایرانیان در مقابل آپارتاید علمی" نوشت:
پنجمین جشن روز ملی فناوری هسته‌ای با رونمایی شش دستاورد جدید هسته‌ای برگزار شد که این خود مبین ادامه حرکت قطار پیشرفت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز و علمی در ایران است، اما این رویداد مهم یعنی دستیابی ایران به دانش و فناوری هسته‌ای که هر سال قله‌هایی جدیدی از این دانش به دست دانشمندان پرتلاش کشور فتح می‌شود، بیانگر تلاش دیرپای ایرانیان برای پیشرفت و توسعه است که ملت ایران با مراجعه به حافظه تاریخی خود مواردی از آنها را به خاطر می‌آورد؛ مواردی که بعضاً به علت سنگ‌اندازی قدرت‌های استعماری نتوانستند به سرانجام برسند.

 اما چرا این بار با وجود تمام سنگ‌اندازی‌ها و تصویب قطعنامه‌های پی‌در پی ملت ایران راه خود را ادامه داده است و با دستاوردهای جدید تعجب جهانیان را برانگیخته است؟

برای ریشه‌یابی چرایی این موفقیت بد نیست نقبی به گذشته نه چندان دور بزنیم، یعنی دوران نخستین تلاش‌های ایرانیان برای پیشرفت ایران.

در اینکه انگلیس و روسیه مانع اصلی بر سر راه اصلاحات امیرکبیر بودند و نگذاشتند این مرد بزرگ به ثمر نشستن کارهای عظیم خود را شاهد باشد، تردیدی نیست و مردم ایران تردیدی ندارند که امیر کبیر در مدت کوتاه صدارت خود که سه سال بود با عزم و اراده‌ای مثال‌زدنی، خدمات بزرگی به ایران کرد، اما برخی اقدامات خصمانه دو قدرت بزرگ آن روز برای جلوگیری از پیشرفت ایرانیان، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

اما اشاره‌ای به آن برای تحلیل چرایی موفقیت امروز ایرانیان جالب است. از جمله این موارد داستان مرتضی قلی‌خان فرزند مخبرالدوله در دوران ناصر‌الدین شاه است که برای تحصیل به آلمان رفت و از دانشجویان نخبه بود.

وی زمانی که به تهران بازگشت تصمیم گرفت برای خودکفایی از تولید پوشاک و جلوگیری از واردات آن از روسیه و انگلیس کارخانه نساجی در ایران تأسیس کند. مرتضی قلی‌خانی یا همان صنیع‌الدوله به کمک حاج محمد تقی شاهرودی، ماشین‌های پیشرفته نساجی را از سوئیس خریداری و برای راه‌اندازی کارخانه نساجی به تهران منتقل می‌کند در روز افتتاح کارخانه در شمال شهر آن روز ناصرالدین شاه نیز حضور پیدا کرد، اما نکته جالب اینکه روسیه و انگلیس که انحصار صادرات منسوجات به ایران را در دست داشتند مانع فعالیت این کارخانه شدند و بدین ترتیب عملاً آن را به تعطیلی کشاندند.

این نمونه تاریخی ذکر شد تا علت رفتار خصمانه و استاندارد دوگانه قدرت‌های امروزی نسبت به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را بهتر دریابیم. در دوران بین نهضت مشروطیت تا انقلاب اسلامی نیز ایرانیان بار دیگر اقدامی شگفت‌انگیز انجام دادند که مورد توجه جهانیان قرار گرفت و حتی الگویی برای مصریان شد تا کانال سوئز را ملی اعلام کنند و آن ملی کردن صنعت نفت در ایران بود.

دکتر مصدق و آیت‌الله کاشانی با حمایت مردم پنجه در پنجه بریتانیا انداختند و با وجود تهدیدهای اقتصادی و نظامی و بحث شورای امنیت نفت را ملی کردند هر چند این حماسه نیز بعداً به علت کودتای 28 مرداد به فرجام دلخواه ایرانیان نرسید، اما در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایرانیان بار دیگر دست به کار بزرگی زدند و آن تلاش برای دستیابی به دانش و فناوری هسته‌ای بود که این بار نیز با هیاهو و جنجال همان قدرت‌های انحصارطلب روبه‌رو شدند.

طبیعی بود که اگر در گذشته روسیه و انگلیس هرگز حاضر نبودند ایران در تولید منسوجات خودکفا شود امروز نیز امریکا و انگلیس به همراه فرانسه و همراهی برخی دیگر حاضر نیستند شاهد دستیابی ایرانیان به برترین فناوری روز دنیا باشند. اما این بار چه شد که ملت ایران موفق شد علاوه بر دستیابی به چرخه کامل سوخت هسته‌ای، هر سال شاهد رونمایی دستاوردهای جدید باشد.

به نظر می‌رسد مهم‌ترین عنصر در پاسخ به چرایی این مسئله همانا انرژی برآمده از انقلاب اسلامی و بیداری و خودآگاهی و خوداتکایی ایرانیان است که این بار آگاهانه و با اراده‌ای انقلابی اجازه ندادند ترفندها و تهدیدهای دشمنان سد راه پیشرفت ایرانیان شود و به همین علت است که امروز ایران شاهد گام‌های بلند علمی در حوزه نانو، هوافضا، سلول‌های بنیادی، روبوکاپ‌ها و دانش هسته‌ای و لیزر است.

در سایه بیداری و همیت ناشی از آموزه‌های انقلاب اسلامی است که ایرانیان شاهد رونمایی دستاوردهای جدید فرزندان خود در پنجمین جشن روز ملی فناوری هسته‌ای هستند.

دستاوردهایی نظیر تولید دی اکسید اورانیوم طبیعی با خلوص هسته‌ای به عنوان خوراک نیروگاه آب سنگین اراک، رادیو داروی 64CU-ATSM، ساخت دستگاه طیف‌سنج جرمی چهار قطبی، استقرار هم زمان سامانه‌های پرتودهی در دو استان کشور، تولید ژنراتور رادیو دارویی گالیوم - 68 / ژرمانیوم 68 برای اولین بار در آسیا، تولید ایزوتوپ‌های پایدار در مجتمع آب سنگین اراک و ساخت نخستین شتابگرد الکترواستاتیک 200KEV.

دستیابی به این دستاوردها آن هم در شرایط تحریم و محدودیت‌های یکجانبه و چند جانبه امریکا و برخی دولت‌های اروپایی، شاخص‌هایی از عزم و اراده ملت ایران است که به رغم فراز و فرودهای تاریخی هیچ گاه تسلیم نشده و این بار با توجه به تجارب تاریخی گذشته توانسته از گردنه‌های صعب‌العبور با موفقیت عبور کند و به الگویی برای سایر کشورهای در حال توسعه بدل شود، چنانکه اگر امروز فرضیات متعددی درباره خیزش کشورهای عربی مطرح می‌شود یکی از فرضیات اصلی تأثیرپذیری این خیزش‌ها از انقلاب اسلامی و بازتاب‌های آن در سه دهه گذشته است و به همین نسبت اگر شاهد افزایش مطالبات هسته‌ای اعضای آژانس هستیم این نیز از مقاومت و پیشگامی ایرانیان برای دستیابی به دانش و فناوری هسته‌ای صلح آمیز است که سبب شکل‌گیری بیداری هسته‌ای در برابر آپارتاید هسته‌ای شده است.