رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا شرط اصلی برای استفاده از کلیه موارد مربوط به معافیت کفالت را یگانه مراقب‌بودن یعنی نداشتن برادر سالم و بالای 18 سال دیگر عنوان کرده است.

قانون جدید نظام وظیفه عمومی، 15 مهر ماه سال گذشته از سوی مجلس تصویب و به شورای نگهبان ارجاع داده شد ولی شورای نگهبان ایراداتی را به آن مطرح و طرح را به مجلس ارجاع داد.

در حالی که هنوز وضعیت قانون جدید وظیفه عمومی مشخص نشده و معلوم نیست که بالاخره مشمولان خدمت سربازی، کی قرار است مشمول قانون جدید قرار بگیرند، رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا آخرین وضعیت این قانون را توضیح داده و معافیت‌های جدید مشمولان خدمت سربازی را هم اعلام کرده است.

قانون جدید نظام وظیفه عمومی، 15 مهر ماه سال گذشته از سوی مجلس تصویب و به شورای نگهبان ارجاع داده شد ولی شورای نگهبان ایراداتی را به آن مطرح و طرح را به مجلس ارجاع داد و مجلس نیز در اسفند ماه سال 88 ایرادات شورای نگهبان را برطرف و طرح را دوباره به شورای نگهبان فرستاد، اما شورای نگهبان مجددا ایرادات دیگری مبنی بر این که موضوع بار مالی این طرح برطرف نشده است به آن وارد کرد اما دولت هنوز منابع مالی اجرای این طرح را مشخص نکرده است.

صدرالسادات، رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا درباره آخرین وضعیت قانون جدید وظیفه عمومی گفته است که « قانون جدید هنوز در شورای نگهبان بلاتکلیف مانده است، اما در صورت تصویب و با طی مسیر خود و در صورت ابلاغ هر گونه تغییراتی که این قانون با قانون فعلی دارد، اطلاع‌رسانی خواهد شد، چون بعضی از موارد ذکر شده در قانون جدید موارد قانونی فعلی را تحت الشعاع قرار می‌دهد.»

او در ادامه معافیت‌های مختلف مشمولان خدمت سربازی را اعلام کرده است که از جمله آن‌ها موارد معافیت کفالت است. رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا شرط اصلی برای استفاده از کلیه موارد مربوط به معافیت کفالت را یگانه مراقب‌بودن یعنی نداشتن برادر سالم و بالای 18 سال دیگر عنوان کرده است.

در حال حاضر مدت خدمت سربازی مشمولان 18 ماه است و بنابر اعلام مسئولان سازمان نظام وضیفه عمومی، تا پایان سال 1389 تغییر نمی کند؛ بر این اساس تغییر در این مدت فقط براساس نظر فرماندهی کل قوا در پایان سال 89 امکان پذیر است.

در جدول‌های زیر آخرین وضعیت معافیت‌های مشمولان خدمت سربازی را می‌خوانید.

آخرین وضعیت معافیت‌های کفالت خدمت سربازی

اگر سن پدر مشمولی که تنها فرزند ذکور بالای 18 سال و سالم کمتر از 59 سال تمام باشد و به دلیل بیماری با تایید شورای پزشکی وظیفه عمومی نیازمند مراقبت تشخیص داده شود، می‌تواند از معافیت کفالت استفاده کند.

اگر مادر خانواده‌ای فاقد همسر باشد، در صورت فوت یا طلاق، تنها فرزند ذکور بالای 18 سال و سالم وی می‌تواند کفیل مادر شده و از خدمت وظیفه عمومی معاف شود. همچنین اگر چنانچه مشمولی خواهر یا برادر صغیر داشته و پدرش هم فوت کرده باشد و برادر سالم بالای 18 سال دیگری نداشته باشد، می‌تواند از معافیت کفالت استفاده کند.

چنانچه مشمولی برادر بالای 18 سال وی بیمار بوده و نیازمند مراقبت تشخیص داده شود و همسر ، پدر و فرزند هم نداشته باشد، در این شرایط نیز در صورتی که برادر سالم و بالای 18 سال نداشته باشد، می‌تواند کفیل برادر بیمار خود شود و از معافیت کفالت استفاده کند.

چنانچه مشمول دارای خواهری باشد که از سن 18 سالگی تا 24 سالگی ازدواج نکرده و مجرد باشد و پدر وی نیز در قید حیات نباشد، در صورت یگانه مراقب بودن می‌تواند از معافیت کفالت استفاده کند.

در صورتی که پدر بزرگ مشمول در شورای پزشکی نیازمند مراقبت تشخیص داده شود، مشروط بر آن که فاقد فرزند پسر بوده یا فرزندان پسر وی بنا به نظر شورای پزشکی قادر به مراقبت از پدر خود نبوده و مشمول نیز تنها پسر بالای 18 سال وی باشد، رسیدگی و ارجاع پرونده‌ به هیات رسیدگی بلامانع خواهد بود.

شوهر و فرزندان ذکور مادربزرگ مشمول فوت کرده یا به علت بیماری بنابر نظریه پزشکی قادر به سرپرستی از مادربزرگ مشمول نباشند و مشمول نیز تنها پسر سالم بالای 18 سال باشد، رسیدگی و ارجاع پرونده‌ به هیات رسیدگی بلامانع است.

چنانچه پدر یگانه مراقب خانواده‌ در حبس بوده و حداقل یک سال از حبس قطعی وی باقی‌مانده باشد، می‌تواند از معافیت استفاده کند.

اگر مفقودیت پدر توسط رای دادگاه تایید شود، مشمول می‌تواند از معافیت کفالت استفاده کند.

در مورد رسیدگی به کفالت مادر فاقد شوهر چنانچه همسر مادر(ناپدری) با توجه به شورای پزشکی نیازمند مراقبت تشخیص داده شود، مشمول می‌تواند از کفالت استفاده کرده و برای معافیت اقدام کند.

معافیت‌های معلولان

برابر ماده شش قانون جامع حمایت از حقوق معلولان یکی از فرزندان اولیایی که خود ناتوان و معلول بوده(هر دو یا یکی از آنان معلول باشد) یا حداقل دو نفر از فرزندان آنان معلول و ناتوان باشند، از انجام خدمت وظیفه معاف می‌شوند.

اگر در خانواده‌ای یک معلول (خواهر یا برادر) باشد و همچنین یک فرزند پسر بالای 18 سال نیز داشته باشند، نامبرده از خدمت معاف می‌شود.

کسانی که پدر یا مادرشان 25 درصد جانبازی یا 30 ماه سابقه جبهه یا 36 ماه سابقه آزادگی داشته باشد، از معافیت خدمت برخوردار خواهند شد.

اگر با تلفیق موارد جانبازی و سابقه جبهه مدت مورد نظر منجر به 30 ماه شود، یک فرزند خانواده‌ از خدمت معاف خواهد شد.

اگر مادری فاقد همسر و تحت پوشش کمیته امداد باشد، در صورت دارا بودن دو فرزند پسر بالای 18 سال، یکی از فرزندانش از خدمت سربازی معاف می‌شود.