نتیجه طرح 30 استیضاح در 30 سال بعد از انقلاب(+جدول)

عصر ایران؛ حمیدرضا طهماسبی پور- هر چند در ماه های گذشته در خصوص مجلس و شان آن گفته های عجیبی شنیده شد اما همین نکته بس که مجلس شورای اسلامی ایران همان مجلسی است که بنیانگذار انقلاب ان را در راس امور دانستند وبه نمایندگانش توصیه داشتند:"شما آقایان وکیل مردم هستید و باید آنچه دلخواه ملت هست و آنچه دلخواه اسلام است آنجا مطرح بشود. بر فرض من با شماـ خدای نخواسته ـ یک حساب خورده ای دارم، نباید در مجلس به این حسابها رسیدگی شود، بلکه مجلس مرکز همه قدرت ها و قانون ها است و این مجلس است که همه را هدایت می کند و باید هدایت کند. پس شأن مجلس باید حفظ شود."

همچنین امام خمینی(ره)در زمینه اولویت بندی کارهای مجلس شورای اسلامی خطاب به نمایندگان می فرمایند: نمایندگان محترم مجلس قبل از پرداختن به لوایح و تبصره ها و مواد غیرضروری به فکر مسائل اصلی و کلیدی کشور باشند، و بر اساس اسلام عزیز در کمیسیون ها با طرح قوانین و لوایح به سمتی حرکت کنند که مشکلات اساسی کشور مرتفع، و سیاست های زیربنایی در امور فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در راستای کمک به محرومین و رفع استضعاف، به مورد اجرا درآید.

با عطف به گفته های بنیانگذار انقلاب باید پرسید که آیا به واقع وقت و زمان نمایندگان مجلس با استیضاح های 8 دوره این نهاد تاثیر گذار که شرح آن می رود به واقع برای ملت عواید کافی را داشته است که از 29 مورد طرح موضوع استیضاح 25 مورد نتیجه ابقای وزرا را در پی داشته است.

رکوردهای استیضاحی مجالس!

بررسی 8 مجلس جمهوری اسلامی ایران از سال 1359 تا 1389 و طی 30 سال نشان می دهد که دست کم حدود 30 درخواست استيضاح تا کنون امضا شده اما  تا به حال و پیش از استیضاح وزیر راه و ترابری،تنها 19 استیضاح به صحن علنی و سئوال و جواب  در مجلس کشیده شده است .که در این میان مجلس هشتم با هشت استیضاح امضاء پس گرفته شده رکورد دار  استیضاح های نا فرجام است.

 بررسی مجالس پس از شکل گيري انقلاب اسلامي درايران گویاست که  تنها 4 وزير از میان 30 مورد طرح موضوع نتوانسته اند راي اعتماد نمايندگان را دوباره کسب کنند والباقی وزرا در سمت هاي خود ابقا شده اند.

هرچند که در تمامي اين استيضاح ها تنها هدف اصلي استيضاح کنندگان، برکناري وزير استيضاح شده بود اما در این میان  ايرج فاضل وزير بهداشت ودرمان وآموزش پزشکي دولت آقاي هاشمي رفسنجاني ،عبدا... نوري وزیر کشور دولت آقای خاتمی  و احمد خرم وزير راه وترابري دولت دوم ایشان وعلی کردان وزیر کشور دولت آقای محمود احمدی نژاد تنها وزرای عزل شده توسط مجلس هستند.

مجلس دوم به عنوان مجلس بدون استیضاح در هشت دوره گذشته بود که استيضاحي در مجلس رخ نداد و دوره ششم نيز درحالي که اکثريت نمايندگان هوادار دولت بودند چهار وزير استيضاح انجام شده که بيشترين استيضاح انجام شده در طول ادوار گذشته مجلس بوده است.

جنجالی ها و تکرار مشکلات ریشه ای

جنجالي ترين و پر سر و صدا ترین استيضاح هاي تاريخي مجلس هم استيضاح عبدا...نوري ،عطاا...مهاجراني و احمد خرم وزاری دولت خاتمی بودند که 2 تن از آنان برکنار و یکی استعفا داد تا بیشترین وزرای از دست داده در قالب استیضاح تا کنون  برای دوره ریاست جمهوری سید محمد خاتمی ثبت شود .

همچنين مي توان استيضاح وزیر کشور دولت محمود احمدی نژاد را هم در همین لیست قرار داد که در همين مجلس هشتم به عنوان يک از پرسروصدا ترين استيضاح هاي تاريخي پارلمان کشور شد و مرحوم علی کردان و موضوع مدرک دکترایش از دانشگاه آکسفورد شرایط پر تنش استیضاح را ایجاد کرد .

به هر سو این بررسی ها به خوبی در جدولی که در ادامه مشاهده می شود به خوبی نمایش داده می شود تا بدانیم که در 30 استیضاح عمده مطرح شده در 8 دوره مجلس شورای اسلامی تنها دوره دوم بدون طرح هیچگونه موضوعیتی از استیضاح سپری شده و دوره هشتم مجلس رکورد دار بیشترین استیضاح های انجام نشده است که تنها مطرح شده اما با پس گیری امضاها بدون نتیجه مانده اند.

به هر سو این بار نمایندگان از عدم پس گیری امضاهای خود برای استیضاح وزیر راه و ترابری یاد کرده اند اما با نگاهی گذرا به انگیزه و دلایل استیضاح های ناموفق پس از انقلاب اسلامی متوجه خواهیم شد که بسیاری از محورهای استیضاح در خصوص برخی وزارتخانه ها و وزرا یکی بوده و بعضاً مشکلات در این سالها  تکرار شده اند.

چالش 3 رییس جمهور در استیضاح وزیر راه وترابری

حال که  استیضاح وزیر راه و ترابری دولت محمود احمدی نژاد در مجلس اصولگرای هشتم مطرح شده است بد نیست نگاهی به وضعیت استیضاح وزارای راه و ترابری که تا کنون  و در مجالس گذشته انجام شده است بیاندازیم.

همانطور که در جدول دیده می شود در این خصوص تا کنون 2 استیضاح وجود داشته که یک بار به ابقای سعیدی کیا وزیر راه دولت هاشمی رفسنجانی و یک یار هم به عزل احمد خرم وزیر راه دولت سید محمد خاتمی منجرشده است .

در ادامه هم 3 بار موضوع استیضاح برای وزیر دوم راه  و ترابری دولت محمود احمدی نژاد تکرار شده است که این بار به تعیین زمان استیضاح کشیده شده است تا 3 رییس جمهور را از ناحیه وزارت راه در امان نگذاشته باشد.

روایت تاریخی استیضاح  در هشت دوره مجلس شورای اسلامی را پش از انقلاب را در جدول ذیل می بینیم تا مروری بر عملکرد نظارتی مجلس نشینان و روابطشان با دولت های متعدد را بیشتر بشناسیم.