در حالي كه هنوز چند روزي از تلف شدن هزاران بچه‌ماهي در سواحل بندرعباس نگذشته، خبر مرگ تدريجي و دسته‌جمعي هزاران قطعه انواع ماهيان بومي آب‌هاي حوزه خزر به گوش مي‌رسد.

به گزارش «جام جم»، صيد ماهيان استخواني در استان گلستان كه داراي 100 كيلومتر نوار ساحلي است؛ در حالي در جريان است كه اهالي غرب گلستان از جمله شهرهاي بندر گز و بندر تركمن از چند روز گذشته در حوزه‌هاي آبي منطقه از مرگ و روي آب آمدن برخي گونه‌ها‌ي ماهي نظير كفال گزارش داده‌اند.

به گفته اين اهالي، تاكنون سابقه نداشته كه ماهي كفال به سواحل و حاشيه رودخانه نزديك شود، اما در چند روز گذشته، اين ماهيان تاحدي به ساحل و كناره‌هاي رودخانه نزديك شده اند كه حتي كودكان نيز مي‌توانند آنها را با دست و بدون استفاده از ابزار صيادي صيد كنند.

برخي اهالي نيز معتقدند گوشت اين ماهيان لمس بوده و ناشي از وجود بيماري است وگرنه امكان ندارد براحتي بتوان اين ماهيان را صيد كرد.

آلاينده‌هاي زيست‌محيطي؛ عامل مرگ ماهيان

دكتر سيدمحمدرضا فاطمي، مدير گروه دريا در دانشگاه علوم و تحقيقات علت اين دو فاجعه زيست‌محيطي را در سواحل شمالي و جنوبي كشور ورود آلاينده‌هايي همچون فاضلاب‌ها و سموم خشكي دانست و گفت: چون ماهي كفال يك ماهي سطحي است به اين معنا كه روي سطح آب زندگي مي‌كند و بيشتر در مناطق ساحلي و كم‌عمق به سر مي‌برد، لذا بيشتر تحت تاثير فاضلاب‌ها و سموم مناطق خشكي قرار مي‌گيرد.

وي افزود: در ‌آب‌هاي شمال كشور بچه‌ماهي‌هاي كفال معمولا وارد مناطق ساحلي مي‌شوند. اين ماهي‌ها اوايل زندگي خود خيلي زود تحت تاثير آلودگي آلاينده‌ها قرار مي‌گيرند، لذا اولين ماهي‌اي كه بر اثر آلودگي از بين مي‌رود، ماهي كفال است كه در جنوب نيز به آن گاريز مي‌گويند و اندازه آن از كفال شمال كوچك‌تر است. بنابراين مطمئنا مرگ و مير ماهي‌‌ها در سواحل شمال و جنوب كشور ناشي از فاضلاب‌هاي شهري است كه وارد دريا شده و باعث تلف شدن ماهي‌ها شده است.

اين استاد دانشگاه با اشاره به اين‌كه ريشه‌يابي اين اتفاقات احتياج به بررسي بيشتري دارد، خاطرنشان كرد: به احتمال قوي در سواحل شمالي كشور هم آلودگي ناشي از آلاينده‌ها و سموم خشكي علت اين امر بوده كه البته چون الان فعاليت كشاورزي در آن منطقه نداريم، ورود فاضلاب‌هاي آن منطقه به دريا مي‌تواند علت اصلي اين اتفاق باشد.

علت قطعي مشخص نيست

مطلبي، رئيس موسسه تحقيقات شيلات ايران نيز در گفت‌وگويي با فارس علت مرگ چند روز گذشته ماهيان در سواحل بندرعباس را حركت دسته‌جمعي ماهيان منطقه براي تخمگذاري به سوي ساحل و برخورد با فاضلاب و آلودگي ناشي از آن دانست و گفت: ماهيان گاريز معمولا به صورت دسته‌جمعي و گله‌اي تخمگذاري مي‌كنند كه به دليل مواجه شدن با آلودگي‌ فاضلاب ساحل از بين رفته‌اند.

اما مديركل شيلات استان گلستان ضمن خودداري از هرگونه اظهارنظر قطعي درباره علت اين تلفات گفت: اين تلفات فقط منحصر به ماهي كفال بوده و نه‌تنها در بندر تركمن و گز بلكه در كل سواحل درياي خزر مشاهده شده است.

پاسندي با اشاره به اين‌كه اين تلفات مربوط به ماهي‌هاي زير وزن 200 گرم بوده و از سال گذشته در سواحل درياي خزر (‌مازندران و گيلان) شروع شده است، افزود: متاسفانه از حدود يكي 2 ماه پيش كه فصل صيد نيز هست اين اتفاق در سواحل استان گلستان هم مشاهده شده است كه بلافاصله گزارش آن را به شيلات ايران و مركز تحقيقات اعلام كرديم. در حال حاضر مركز تحقيقات، محيط زيست و دامپزشكي استان در حال بررسي علت آن هستند ولي هنوز در اين‌باره به قطعيتي نرسيده اند.

وي افزود: متاسفانه چيزي كه شاهد آن هستيم ،كنار آمدن هر روزه ماهي‌ها به ساحل است كه نشان‌دهنده اتفاقي ناگوار براي آنهاست.

پاسندي در پاسخ به اين سوال كه آيا ورود آلاينده‌هايي همچون پسماند فاضلاب‌ها را در اين امر موثر مي‌داند يا خير گفت: با اين‌كه احتمال ورود اين پسماندها و آلاينده‌ها به دريا و امكان آلوده شدن ماهي‌ها از اين طريق را رد نمي‌كنم، اما نمي‌توانم در اين‌باره اظهارنظر قطعي داشته باشم چراكه ممكن است دلايل زيستي، باليني يا ژنتيك در اين امر دخيل باشند چون ماهي كفال يك ماهي مهاجر و ميهمان است كه در سال‌هاي مياني دهه 40 از آب‌هاي درياي سياه به اين آب‌ها راه يافته است. مديركل شيلات استان گلستان با بيان اين‌كه غيربهداشتي بودن اين ماهي‌ها به دامپزشكي و مراجع استاني اعلام شده است، به مردم منطقه توصيه كرد كه به هيچ عنوان از اين ماهي‌ها استفاده نكنند چراكه امكان آلودگي آنها بسيار بالاست.