حضور سینماگران به خصوص بازیگران شناخته‌شده و محبوب در تبلیغات مختلف محیطی در چند سال اخیر به شکل گسترده مورد توجه قرار گرفته است. اما گسترش این پدیده و کارکردهای اجتماعی آن در عرصه سینما موضوعی است که باید بررسی شود.

به گزارش مهر، استفاده از چهره های شناخته شده سینمایی، ورزشی یا دیگر بخش ها برای تبلیغ یک کالا یا پدیده اقتصادی مسئله ای است که از مدت ها قبل در کشورهای مختلف جهان به خصوص غرب مورد توجه و استفاده بوده است. این امر از چند سال پیش نیز در کشور ما به نوعی مطرح شده و بسیاری از شرکت های تبلیغاتی برای جلب نظر بازیگران و ورزشکاران شناخته شده، به شکل گسترده تلاش می کنند. این پدیده طی 10 سال اخیر با گستردگی بیشتری به چشم می خورد.

حضور بازیگران سینما و تلویزیون در تبلیغات تجاری که طی دو سال اخیر با نصب بیلبوردهای بسیار بزرگ در گوشه و کنار شهر و به خصوص در بزرگراهها گسترشی قابل توجه یافته، تبدیل به یکی از جلوه های دایمی شهر شده است. تصاویری که از رنگ آمیزی و مولفه های گرافیکی خوبی برخوردارند، روی بیلبوردها نظر هر عابری را به خود جلب می کنند.

بحث درباره خوب یا بد بودن این پدیده در کشور ما، با توجه به اینکه بر وجه فرهنگی سینما از سوی مدیران سینمایی و دست اندرکاران این بخش تاکید زیادی می شود، مسئله عمیقی است که بیشتر به وجه جامعه شناختی این موضوع مربوط می شود. اما از دیدگاه گسترش فعالیت اقتصادی سینماگران در وجوه مختلف به نظر می رسد شرایط درآمدزایی و تولید در سینمای ایران شرایط چندان مطلوبی ندارد که باعث روی آوردن بازیگران به فعالیت های مختلف اقتصادی از جمله همکاری با شرکت های تبلیغاتی می شود.

طی چند سال اخیر هر زمان که نسبت به حضور گسترده سینماگران در آثار تلویزیونی مطالبی بیان شده بازیگران و دیگر عوامل تولید معمولا دلیل روی آوردن به تلویزیون را برخورداری از مخاطب گسترده عنوان کرده اند. در حالی که بسیاری بر این مطلب اذعان دارند که شرایط تولید در سینمای ایران با توجه به تمام کمک های مالی و در اختیار قرار گرفتن امکانات و تسهیلات فنی بسیار دشوار است و چون امنیت شغلی برای صنوف مختلف سینمایی وجود ندارد و اکران هم وضعیت نامساعدی دارد، سینماگران مجبور به همکاری با پروژه های تلویزیونی می شوند.

از سوی دیگر، زمانی که محمدرضا گلزار به عنوان یکی از اعضا گروه موسیقی آریان وارد عرصه تبلیغات لباس شد و به عنوان مدل مورد استفاده قرار گرفت، بسیاری این موضوع را تقبیح کردند. به خصوص که پس از مدتی گلزار به سینما راه یافت و در اندک زمان به شهرت قابل توجهی رسید و به همکاری با گروههای تجاری ادامه داد. در خصوص همکاری تجاری این بازیگر بیشتر به موضوع توجه به اخلاق حرفه ای اشاره می شد. در حالی که بدون تردید مهمترین هدف یک بازیگر برای همکاری در تبلیغات تجاری کسب درآمد است. اما در حال حاضر با آنکه این موضوع بین بازیگران سینما بسیار شایع شده و هر روز بر تعداد حضور بازیگران در تبلیغات تجاری افزوده می شود، کمتر کسی به مشکل اقتصادی سینما فکر می کند.

در غرب حضور فوتبالیست ها یا بازیگران در تبلیغات تجاری کالاها در شرایطی انجام می شود که آنها در اوج شهرت و ثروت قرار دارند. تبلیغات هم بخشی از فعالیت حرفه ای آنها را تشکیل می دهد. چون این دسته از افراد مشهور به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از سوی گروههای تجاری مختلف حمایت می شوند و با توجه به سیاست های آنها باید به تبلیغات کالاها کمک کنند. اما در کشور ما چون اصولا سیستم سرمایه داری حاکم نیست و سینما به طور مستقیم با حمایت های دولتی به حیات خود ادامه می دهد، ضعف در ساختار سینما باعث می شود که اهالی این عرصه به کارهای دیگری روی بیاورند تا مشکلات اقتصادی خود را حل کنند.

زمانی که کلاس های آموزش بازیگری و دیگر رشته های سینمایی افزایش پیدا کرد و به دنبال آن کیفیت این نوع کلاس ها به شکل چشمگیری کاهش یافت؛ به گونه ای که از میان انبوه افرادی که در این کلاس ها آموزش می دیدند، تعداد بسیار اندکی به بخش حرفه ای راه می یافتند، نسبت به صدور مجوز تاسیس آموزشگاهها اعتراض شد. اما کمتر کسی به این موضوع پرداخت که اقتصاد سینمای ایران به اندازه ای دچار مشکل شده که بسیاری از حرفه ای های این عرصه با تاسیس یک موسسه فرهنگی هنری و استفاده از دوستی های قدیمی در اصل به دنبال کسب درآمد و رهایی از مشکلات معیشتی هستند. وگرنه هیچ بازیگر یا سینماگر حرفه ای علاقه ندارد جز تولید در زمینه دیگری فعالیت کند.

در حال حاضر، حضور بازیگران در تبلیغات تجاری تبدیل به یک مشکل نشده و برای بسیاری حتی جذابیت دارد. به خصوص که روی تهیه بیلبوردهای تبلیغاتی با توجه به هزینه های زیادی که برای آن صرف می شود، دقت نظر زیادی وجود دارد و این تبلیغات به جهت بصری نظر هر عابری را به خود جلب می کنند و حتی به نوعی در رنگارنگ شدن چهره شهرها موثر است. اما اگر این روند با همین سرعت افزایش پیدا کند، بدون تردید پس از مدتی بازیگران تبدیل به ابزار اقتصادی می شوند؛ محبوبیت آنها نزد مخاطبان کاهش پیدا می کند و به تدریج سینما آسیب بیشتری می بیند. جدا از اینکه مسئله رابطه شهرت و پول در میان جوانان بیش از پیش جلوه می یابد.