مدیریت فرهنگی کشور در دست شاگردان آیت‏الله

آیت الله مهدوی کنی هر چند این روزها خیلی در رسانه ها نیست و اظهارنظری از وی در خصوص مسایل سیاسی- اجتماعی دیده نمی شود، اما شاگردان و دانش آموختگان دانشگاه تحت ریاست او در همه عرصه های مدیریتی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حضوری محسوس و پر وزن دارند.

به گزارش سرویس سیاسی «فردا»، با این وجود شاگردان آیت الله مهدوی کنی این روزها و بخصوص از زمان آغاز به کار دولت دهم در عرصه مدیریت فرهنگی کشور حضور چشم‏گیرتری دارند به گونه ای که بیراه نیست اگر گفته شود بخش قابل توجهی از مهمترین نهادها و دستگاه های اجرایی فرهنگی تاثیر گذار تحت مسئولیت دانش آموختگان دانشگاه امام صادق (ع) است.

اگر دانشگاه تربیت مدرس در طول سال های حیات خود ( از سال 1360) تا کنون مبادرت به تربیت کادرهای علمی برای آموزش عالی کشور کرده، دانشگاه امام صادق هم از زمان تاسیس خود تا کنون مدیران زیادی را به دستگاه های مختلف اجرایی،قضایی و اقتصادی کشور تحویل داده است.

آنگونه که در پایگاه اینترنتی این دانشگاه آمده، دانشگاه امام صادق عليه السلام در سال 1361 شمسي مقارن با سالروز ولادت حضرت محمد مصطفي (صلي الله عليه و آله و سلم) و امام صادق(عليه السلام) به رياست حضرت آيت الله مهدوي کني ، شاگرد و يار ديرين حضرت امام خميني (ره) تشكيل شد. هيات موسس اين دانشگاه از ميان شخصيتهايي چون حضرت آيه الله خامنه اي " دام ظله العالي" و حضرات آيات مشكيني، مهدوي كني، اميني، امامي كاشاني و ... بودند.

از جمله چهره های دانش آموخته این دانشگاه که این روزها به واسطه حضورشان در مدیریت های مختلف نام و نشانشان بیشتر در رسانه ها برده می شود، می توان به سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی، علی صالح آبادی رییس سازمان بورس اوراق بهادار اشاره کرد.

خسرو تهرانی (قنبری ) مشاور امنیتی سیدمحمد خاتمی، عبد الله رمضان زاده سخنگوی دولت اصلاحات وعضو هیات علمی دانشگاه تهران و مصطفی کواکبیان دبیر کل حزب مردمسالاری و نماینده مجلس وعضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی هم از جمله چهره های دیگری هستند که دانش آموخته این دانشگاه هستند.

با این وجود مسئولیت های شخصیت هایی همچون، دکتر محمد حسینی، دکتر محد باقر خرمشاد، دکتر غلامرضا خواجه سروی و دکتر حجت الله ایوبی، بیان گر آن است که شاگردان آیت الله مهدوی کنی نقش تاثیر گذاری در مدیریت فرهنگی کشور دارند.

دکتر حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خرمشاد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خواجه سروی معاون فرهنگی وزارت علوم, تحقیقات و فناوری و ایوبی رئیس موسسه فرهنگی اکو است.

سید محمد حسینی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی

در صدر دانش آموختگان دانشگاه امام صادق و شاگردان آیت الهگ مهدوی کنی که در سطوح عالی مدیریت اجرایی – فرهنگی حضور دارند، دکتر محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در سال 1340 و در شهر رفسنجان استان کرمان بدنیا آمده است.


وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حقیقت سکان دار اصلی مدیریت فرهنگی کشور است که با امکانات و ظرفیت های خود در حوزه های مختلف فرهنگی؛ مطبوعات، سینما، کتاب، تئاتر، دینی، آموزشی و ... به تدوین و اجرای سیاست و برنامه می پردازد.

این تنوع حوزه فرهنگی را می توان در معاونت های مختلف موجود در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دید؛ معاونت امورسینمایی، سمعی و بصری , معاونت امور فرهنگی، معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی، معاونت امور هنری، معاونت برنامه‌ریزی و توسعه، حقوقی و امور مجلس و حوزه وزارتی.

محمد حسینی که از زمان آغاز به کار دولت دهم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شده، دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته معاونت اسلامی و تبلیغی است و دکترای خود را در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه امام صادق(ع) اخذ کرده است.

او پیش از این در دولت نهم قائم مقام وزیر علوم و رئیس دانشگاه پیام نور بوده و سوابق متعددی از جمله نمایندگی مجلس و فعالیت‌های مدیریتی در صداوسیما را در کارنامه خود دارد. دکتر حسینی از سال 69 عضو هیات علمی دانشگاه تهران است.

خرمشاد؛ رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

محمد باقر خرمشاد متولد سال 1342 دارای دکترای علوم سیاسی با گرایش جامعه‌ شناسی از دانشگاه لومیر فرانسه است. خرمشاد در حالی روز یک شنبه دوم آبان سکان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را عهده دار شد که پیش از این مسوولیت‌‌هایی از جمله معاون آموزشی و پژوهشی وزارت امورخارجه، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاون پژوهشی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مدیر دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و معاون آموزشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی را بر عهده داشته است.

او در حال حاضر عضو هیات علمیگروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی است. خرمشاد دوره‌ کارشناسی‌ارشد علوم‌ سیاسی با گرایش سیاست تطبیقی را در دانشگاه لیون فرانسه و کارشناسی ‌ارشد معارف اسلامی و علوم‌ سیاسی را در دانشگاه امام صادق(ع) گذرانده است.

اما سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از جمله نهادهای مهم و تاثیر گذار فرهنگی در خارج از کشور است. تا قبل از سال 1374 سازمانها و نهادهاي مختلفي در جمهوري اسلامي ايران به سازماندهي فعاليتها در خارج از كشور می پرداختند که با گسترش اين فعاليتها مسئولان فرهنگي كشور ، براي اعمال سياستها و برنامه‌هاي واحد و منسجم ، طراحي ايجاد سازماني را در دستور كار خود قرار دادند كه در این سال با نام سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي پا به عرصه فعاليتهاي فرهنگي خارج از كشور گذاشت .


بر اساس آنچه در معرفی پایگاه اینترنتی این سازمان آمده است؛ اولين بار فكر تشكيل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با طرح ادغام بخش‌هاي فرهنگي و تبليغي نهادها و موسسات دولتي و عمومي فعال در خارج از كشور مطرح شد و پس از تدوين اساسنامه آن در شورايي متشكل از نخبگان و انديشمندان فرهنگي و ديني و تصويب رهبر معظم انقلاب اسلامي عملا كار خود را در قالب يك سازمان مستقل و در زمره سازمانهاي وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي آغاز كرد .

در مقدمه اساسنامه ان سازمان هم آمده است :به منظور ايجاد تمركز در مديريت و برخورداري از سياستگذاري واحد و هماهنگي در فعاليتهاي فرهنگي ، تبليغي خارج از كشور و نيز استفاده بهينه از امكانات مادي و معنوي موجود ، بنا به پيشنهاد جمعي از مسئولان فرهنگي كشور و تصويب شوراي عالي تبليغات خارجي و تاييد مقام معظم رهبري آن بخش از نهادها ، موسسات دولتي و عمومي كه در خارج از كشور فعاليت فرهنگي ـ تبليغي دارند در يكديگر ادغام و سازمان واحدي با نام « سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي » كه در اين اساسنامه اختصاراً « سازمان » ناميده مي شود تشكيل مي شود .

اهداف سازمان ؛
1- احيا و گسترش تفكر و معارف اسلامي در جهان به منظور بيداري مسلمانان و ابلاغ پيام اسلام راستين به جهانيان .
2 ـ آگاهي جهانيان نسبت به مباني و اهداف و مواضع انقلاب اسلامي و تبيين جايگاه آن براي مردم جهان .
3 ـ گسترش مناسبات فرهنگي با ملل و اقوام مختلف بخصوص مسلمانان و مستضعفان جهان .
4 ـ تقويت و تنظيم مناسبات فرهنگي جمهوري اسلامي ايران با ساير كشورهاي سازمانهاي فرهنگي .
5 ـ عرضه صحيح فرهنگ و تمدن ايران و ويژگي هاي فرهنگي ، جغرافيايي و تاريخي آن .
6 ـ فراهم آمدن زمينه هاي وحدت ميان مسلمانان و تشكيل جبهه واحد بر اساس اصول مسلم اسلامي .
7 ـ مقابله فكري با فرهنگ ضد ديني ، ضد اسلامي و ضد انقلابي و آگاه كردن مسلمان نسبت به توطئه هاي تفرقه انگيز دشمنان از حقوق مسلمانان .
8 ـ رشد و ارتقا و اصلاح وضع فرهنگي ، تبليغي سياسي ، اقتصادي و اجتماعي مسلمان بويژه پيروان اهل البيت عليهم السلام در جهان .

خواجه سروی؛ معاون فرهنگی وزارت علوم

غلامرضا خواجه‌سروی معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اردکان متولد شده و دارای مدرک تحصیلی دکترای علوم سیاسی است. او در 29 مهر ماه 88 هنگامی که محمدباقر خرمشاد از وزارت علوم به وزارت خارجه رفت، جایگزین او شد. در تاریخ 5 آبان 88 حکمش توسط وزیر علوم صادر شد و بدین ترتیب سکان امور فرهنگی دانشگاه ها به یکی دگر از دانش آموختگان دانشگاه امام صادق (ع) رسید.

خواجه ‌سروی کارشناس ارشد علوم سیاسی و معارف اسلامی است که این مقطع را با ارائه پایان نامه ای با عنوان تعارض جناح‌ های سیاسی در دوره اول مجلس شورای اسلامی گذرانده و دکتری تخصصی علوم‌ سیاسی خود را در گرایش اندیشه سیاسی با دفاع از پایان ‌نامه "رقابت و ثبات در نظام ‌های سیاسی؛ مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران" در سال 1382 از دانشگاه امام صادق (ع) اخذ کرده است. او پیش از این در دولت نهم نیز به عنوان قائم مقام معاونت فرهنگی و اجتماعی فعال بوده است.

مدیریت بخش اندیشه سیاسی دفتر مطالعات سیاسی مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع)، مدیریت دفتر نظارت و ارزیابی تحقیقات پژوهشکده مطالعات راهبردی، سردبیری فصلنامه دانشگاه اسلامی وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها و معاونت پژوهشی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) از جمله سوابق اجرایی خواجه سروی است.

او همچنین دارای سابقه فعالیت مدیریتی گسترده در مرکز اسناد انقلاب اسلامی است . خواجه سروی از سال 84-1374 در سمت های؛ مدیر گروه حقوق سیاسی، مدیریت بخش تحقیق، معاونت اطلاع ‌رسانی و معاونت پژوهشی در این مرکز مشغول به کار بوده است.

خواجه سروی حدود دو ماه بعد از عهده دار شدن معاونت فرهنگی وزارت علوم (28 آذر 88) و در آستانه روز وحدت حوزه و دانشگاه، به دیدار استاد خود رئیس دانشگاه امام صادق رفت و تاکید کرد: در ابتدای دولت نهم، فضای دانشگاهها به شدت سیاست زده و ملتهب بود که با تلاش های معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، این فضای سیاسی به فضای ادراکی و شناختی تبدیل شده است.


آیت الله مهدوی کنی در این دیدار ضمن استقبال از ارتباط مسئولان با علما و روحانیون افزودند: سیاست جدا از فرهنگ نیست، اما نباید فراموش کرد که منظور از سیاست مطامع دنیوی و رقابت های دفعی نیست، بلکه سیاست به معنای حرکت در چارچوب های نظام جمهوری اسلامی و اداره نظام است.

خواجه سروی در زمان مسئولیت خود به عنوان معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تلاش کرد تا معاونت فرهنگی را مستقل کند که در نهایت موفق به این امر شد. توجه و اهتمام ویژه به اسلامی و بومی کردن دانشگاه ها و بخصوص در حوزه علوم انسانی از زمان آغاز به کار دولت دهم بیش از پیش شده که خواجه سروی و معاونت فرهنگی هم در این زمینه ایفای نقش می کنند.

او در گفتگویی تاکید کرده: برخي از رشته‌هاي علوم انساني بايد از اساس متحول شوند و در اين راستا شايد لازم باشد معاونت فرهنگي به معاونت آموزشي در اين خصوص کمک کند تا رشته‌هاي علوم انساني مورد نياز جمهوري اسلامي را بيابيم، تدوين و ايجاد کنيم.

معاون وزيرعلوم با بيان اينکه بسياري از رشته‌هاي علوم انساني بايد عوض شوند، افزود: در اين فضا بايد به مقتضيات ايران و اسلام و اقتضائات روز توجه کرد و آنها را به برنامه وارد کرد.

معاون وزير علوم همچنین درباره بحث های مختلفی که در خصوص جدا سازی کلاس های درس دختران و پسران مطرح می شود گفته است؛ هيچ يك از مقامات وزارت علوم به طور رسمي چنين پيشنهادهايي را مطرح نكرده‌اند و وزارت علوم 17 وظيفه در رابطه با حجاب دارد كه ماهيتي فرهنگي و اجتماعي دارند و اساسا نيتي مبني بر مچ‌گيري ندارند. در مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي چنين قانوني نيامده است كه وسط كلاس‌ها را ديوار بكشند اما مطرح شده است كه اگر امكان جداسازي كلاس‌ها در محيط دانشگاه وجود داشته باشد بايد اين كار عملي شود.

ایوبی؛ رئیس موسسه فرهنگی اکو

موسسه فرهنگی اکو یکی دیگر از نهادهای فرهنگی است که در حال حاضر ریاست آن را دکتر حجت الله ایوبی یکی دیگر از شاگردان آیت الله مهدوی کنی عهده دار است.

اولین حضور رسانه ای ایوبی پیش از اینکه رئیس موسسه فرهنگی اکو شود، به سال 1376 بر می گردد که اجرای مناظره ای معروف بین آیت‎الله مصباح یزدی و حجت‎الاسلام حجتی كرمانی در تلویزیون را بر عهده داشت.

او تا قبل از مسئولیت جدید خود در سال 88 ، معاون امور اجتماعی و شوراهای وزارت کشور و رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) و رایزنی فرهنگی ایران در فرانسه بوده است.


ایوبی که متولد سال 1342 است، فوق لیسانس و دکترای علوم سیاسی را از دانشگاه لیون اخذ کرده و فوق لیسانس معارف اسلامی وعلوم سیاسی خود را از دانشگاه امام صادق(ع).

موسسه فرهنگي اكو همانند سازمان همكاريهاي اقتصادي اکو وظیفه خود را شناساندن امكانات كشورهاي عضو براي همكاري‌هاي گسترده فرهنگی منطقه‌اي تعریف کرده است.

اساسنامه مؤسسه فرهنگی اکو در سال ۱۳۷۴ توسط چهار کشور افغانستان، ایران، پاکستان و تاجیکستان تصویب شد که بر اساس آن وظیفه موسسه انجام تحقیقات نظام یافته در خصوص میراث مشترک فرهنگی منطقه تعیین شد تا در جهت تقویت آگاهی‌های مربوط به اتحاد ناگسستنی این کشورها گام بردارد و مطالعات بنیادین انجام دهد که این مطالعات در قالب انتشار کتاب، ماهنامه، فصلنامه، گاهنامه و غیره منتشر گردد. همچنین مؤسسه موظف گردید تا در جهت آشنا سازی و مرتبط کردن صاحب نظران و شخصیتهای عالی رتبه، اساتید دانشگاه‌ها، دانشجویان منطقه را به یکدیگر تلاش نماید و تمهیدات لازم را جهت ایجاد ارتباطی نزدیکتر و نیز شناخت صحیح بین مردم منطقه از طریق برنامه‌های فرهنگی اتخاذ نماید.

رئیس مؤسسه از میان شخصیت‌های عالی رتبه فرهنگی منطقه بر اساس پیشنهاد هیأت امنا توسط شورای وزیران به صورت دوره‌ای برای یک دوره سه ساله منسوب خواهد شد. ریاست مؤسسه مسئول اجرای سیاست‌های کلی و تصمیمات گرفته شده از سوی هیأت امنا خواهد بود و اقدامات شایسته برای اجرای برنامه‌های مصوبه مؤسسه را بکار خواهد بست.

مدیریت و اداره امور مؤسسه به یک مدیر اجرایی سپرده خواهد شد که ریاست کمیته اجرایی را به عهده خواهد داشت مدیر اجرایی تبعه کشورهای عضو به صورت دوره‌ای خواهد بود مدت مدیریت او سه ساله خوهد بود و می‌تواند مجدداً منصوب شود معهذا بیشتر از دو دوره متوالی منصوب نخواهد شد.

دفتر مرکزی مؤسسه در تهران خواهد بود مؤسسه یک شعبه (یا واحد هماهنگی) در هریک از کشورهای عضو خواهد داشت که بر اساس مقرارت حاکم آن کشورها تأسیس خواهد شد، شعب در ارتباط نزدیک با دفتر مرکزی انجام وظیفه خواهند نمود و اجرای برنامه‌های مصوب را تسهیل خواهند کرد.

این پراکنده گی حضور در وزارت خانه ها و نهادهای فرهنگی با حوه فعالیت داخلی و خارجی، حکایت گر این موضوع است که بخش زیادی از مدیریت فرهنگی کشور تحت مسئولیت دانش آموختگان دانشگاه امام صادق و شاگردان آیت الله مهدوی کنی است.

آیا آیت الله مهدوی کنی خود با سیاست ها و برنامه ها فرهنگی که توسط شاگردانش تدوین و اجرا می شود، همراستا و همنواست یا اینکه او نیز همچون برخی از علمای مذهبی دیگر گلایه ها و نارضایتی هایی از وضعیت فرهنگی دارد؟